1) tolerant fikr bildirish va o‘z nuqtayi nazarini shaxsiy mulo-
haza sifatida
himoya eta olish qobiliyati;
2) boshqalarning fikriga tolerant munosabatda boia olish qo
biliyati, ya’ni o‘zining shaxsiy fikridan qanchalik farq qilishiga
qaramasdan, boshqalarning ham o‘ziga xos fikri borligi va u ham
bu fikrni bildirish huquqiga
ega ekanligini tan olish;
3) nizoli vaziyatlarda (qarama-qarshi nuqtayi nazar, fikrlar
to‘qnashuvi yuz berganda) tolerant bo‘la olish qobiliyati.
Bularorasidaoxirgiuchinchisi, nafaqat xulq-atvor oicham ida,
balki boshqa oicham larda ham alohida e’tiborni talab etadi.
Tolerantlikning ushbu aspeklarini tadqiq etishda B.I. Xasanning
konflikt va konflikt kompetentligi konsepsiyasi
asos b o iib xiz-
mat qiladi. Kognitiv komponent tolerantlik prinsiplarini qabul
qilish, tushunish,
fikrlash, interpretatsiyalashni nazarda tutsa,
verbal komponent «ilmiy tashkil etuvchilar» bilan chegarala-
nadi. Bu tolerantlikni eng sodda va yuzaki oicham idir.
Tayanch tushunchalar:
Gedonizm
— shaxs va uning xulq-atvor
motivlarida birgina
istak — nimadandir lazzatlanish, qoniqish olish va o‘zidagi ichki
ruhiy iztiroblardan xoli boiishga intilish ustuvorligi.
Egosentrizm
(lot. «Ego» — men va «centrum» — doira
marka-
zi) — insonning o‘z fikr-o‘ylari, manfaatlari doirasida qotib qol-
ganligi, buning oqibatida atrof-muhitga va odamlarga oid bilim-
larini hamda o‘zgalarga munosabatini o‘zgartira olmasligi.
Dostları ilə paylaş: