10-luq say sistemindəki düzgün kəsrləri 2-lik say sisteminə keçirmək üçün ardıcıl vurmadan istifadə edilir. Yəni 10-luqdakı düzgün kəsr ardıcıl olaraq 2-yə vurulur, aşan mərtəbələr (tam hissələr) sıra ilə yuxarıdan aşağı oxunub, soldan sağa düzülür.
Ardıcıl vurma: 0,75X2=1,50, 0,50X2=1,00
Beləliklə,
0,7510
0,112 alırıq.
Qarışıq ədədin 10-luqdan 2-liyə keçirilməsi üçün tam və kəsr hissələri ayrıca
tərcümə edib birləşdirmək lazımdır: 19,7510
10011,112 .
Bu qayda ilə 10-luq ədədlər həm 8-lik, həm də 16-lıq say sistemlərinə keçirilir. Belə ki, 8-liyə keçid zamanı ardıcıl 8-ə bölmə və 8-ə vurma, 16-lıq say sisteminə keçərkən isə ardıcıl 16-ya bölmə və 16-ya vurma həyata keçirilir.
Məsələn,
42410
X 8 yazılışı üçün: 424:8=53 [0], 53:8=6 [5], 6:8 [6],
42410 6508
42410
X 16 yazılışı üçün: 424:16=26 [8], 26:16=1 [10], 1:16 [1],
42410
1A816
0,4062510
X8 tərcüməsi:
0,4062510
0,328
2-lik say sistemindəki ədədləri 8-lik say sisteminə keçirmək üçün 2-lik ədədi sağdan
üç-üç 8-lik rəqəmlə əvəz etmək kifayətdir. Məsələn, 101=5 əvəzlənməsi etmək lazımdır: 1010012 518
1010012
X8 yazılışı üçün 001=1 və
2-lik say sistemindəki ədədləri 16-lıq say sisteminə keçirmək üçün 2-lik ədədi
sağdan dörd-dörd 16-lıq rəqəmlə əvəz etmək kifayətdir. Məsələn,
1010012
X16
yazılışı
üçün 1001=9 və 0010=2 əvəzlənməsi etmək lazımdır: 101001 2 29 16 . 10-luq ədədləri 8-lik və 16-lıq say sistemlərinə keçirmək üçün onları əvvəlcə 2-lik say sisteminə keçirib sonra bu qaydadan istifadə etmək daha məqsədəuyğunddur.
Dostları ilə paylaş: |