İqtisadiyyat elminin yaranma və inkişaf tarixi

Tələb və təklifin qimət elastikliyi

İqtisadçılar müəyyən ediblər ki, qiymətdəki dəyişikliyə istehsalçılar müxtəlif səviyyədə həssasdırlar. Belə bir qanunauyğunluq qiymət elastikliyi konsepsiyası adlanır. Tələbin qiymət elastikliyi konsepsiyasının mahiyyəti aşağıdakı kimidir:

3. 
   qiymətdəki müəyyən dəyişiklik müvafiq məhsulda ona olan tələbi daha çox dəyişdirirsə, həmin məhsul elastikdir.
   
4. 
   əgər qiymətdəki dəyişiklik müvafiq məhsula olan tələbi az miqdarda dəyişirsə həmin məhsula olan tələb qeyri- elastikdir.
   

Qiymət elastikliyinin dərəcəsi, yaxud qiymət elastikliyi E_d aşağıdakı kimi hesablanır:
Müəyyən məhsulun miqdarındakı faiz dəyişikliyi
E_d=
Qiymətdəki faiz dəyişikliyi
Bu formuldan istifadə edərək müəyyən məhsulların və xidmətlərin elastiklik səviyyələini müəyyən etmək mümkündür. E_d=0 (mütləq qeyri- elastik tələb)
E_d=sonsuzluq sonsuz elastik tələb. Bu o deməkdir ki, cüzi qiymət dəyişikliyində tələbin həcmi sonsuz miqdarda dəyişir.
Təklifin qiymət elastikliyi tələbin qiymət elastikliyi konsepsiyasına uyğundur. Vaxt amilinə həssasdır.

27. 
    Təklifə təsir göstərən qiymət və qeyri- qiymət amilləri.
    

Əmtəənin təklif həcminə təsir göstərən ikinci qrup amillər qeyri- qiymət amilləridir. Bunlar aşağıdakılardır:

• 
  istehsal resurslarının qiyməti (tərs mütənasib);
  
• 
  istehsal texnologiyalarının səviyyəsi;
  
• 
  vergi və dotasiyalar;
  
• 
  bazarda satıcıların sayı;
  
• 
  qarşılıqlı əvəzedici məhsulların qiyməti;
  
• 
  qarşılıql tamamlayıcı məhsulların qiyməti;
  
• 
  rəqabət və satış şəraiti.
  

Fərdi təklif konkret satıcının bazarda təklif etdiyi konkret məhsulun həcmidir. Bazar təklifi əmtəə bazarında fəaliyyət göstərən satıcıların məhsulun konkret qiymətində təklif etdikəri məhsulun həcmidir.

28.