"İqtisadiyyatı güclü olan dövlət hər şeyə qadirdir". "Biz neft kapitalını insan kapitalına çevirməliyik"
Yüklə 8,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Prof.Dr. Ö. Selçuk EMSEN Atatürk Üniversitesi osemsen@atauni.edu.tr Dr.Öğr.Üyesi. Khatereh SADEGHZADEH
- Anahtar Kelimeler
- Key Words
- THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 138
- 2. Literatür İncelemesi
- THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 139
- Tablo 1
- En Büyük
- Basıklık
- Standart Sapmaların Kareleri Toplamı
- THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 140
- Tablo 2
- THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 141
|
THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 137 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan DIŞ TİCARET VE BORSA İSTANBUL 100 İLİŞKİLERİ Prof.Dr. Ö. Selçuk EMSEN Atatürk Üniversitesi osemsen@atauni.edu.tr Dr.Öğr.Üyesi. Khatereh SADEGHZADEH Atatürk Üniversitesi k.sadeghzadeh@grv.atauni.edu.tr ÖZET Dünya ekonomisinde küreselleşmenin en önemli boyutlarından birisi finans kapitalde ve diğeri de mal ve hizmet ticaretinde ortaya çıkan gelişmelerle kendini göstermiştir. Finans kapitalin günümüzde yatırım arayışının önemli araçlarından birisi ülke borsalarıdır. Bu çalışmada küreselleşmenin iki önemli unsurundan birisi olan Borsa İstanbul (BİST) 100 endeksi ile bir diğer önemli unsuru olan Türkiye’nin dış ticaretini temsilen ihracat ve ithalat arasındaki ilişkiler araştırılmıştır. Çalışmada TL mevduatları üzerine uygulanan faiz oranının BİST üzerine etkileri negatif bulunmuş ve bu durum faiz ile borsa arasındaki ilişkilerin ikame etkileri yarattığına dair hipotezi destekleyici nitelik taşıdığı görülmüştür. Diğer taraftan ihracat ile ithalatın BİST 100 üzerine etkileri ise pozitif çıkmıştır. Elde edilen bulgu, Türkiye’nin ihracatındaki artışların ekonomik büyümeyi olumlulaştırarak buradan borsayı destekler nitelik taşıdığını göstermektedir. İthalatın da pozitif çıkması özellikle Türkiye’nin ihracatının ve ekonomik büyümesinin giderek ithalata bağımlılığın yüksek olmasının bir yansıması olarak kabul edilebilir.
One of the most important dimensions of globalization in the world economy has been the developments in finance capital and other goods and services trade. Finance capital is one of the important means of investing in today's country stock exchanges. In this study, two important elements of globalization, one of the Istanbul Stock Exchange (BIST) 100 Index, which is another important factor to examine relationships between exports and imports representing Turkey's foreign trade. In the study, the interest rates on the TL deposits were found to be negative on the BIST and this situation was seen to support the hypothesis that the relations between the interest and the stock market create substitution effects. On the other hand, the effects of exports and imports on BİST 100 were positive. The findings, economic growth and the increase in Turkey's exports shows that carry attributes that support the stock market. The rise in imports particularly positive can be considered as a reflection of the high level of dependence on imports increasing Turkey's exports and economic growth.
Dünya ekonomisinde giderek artan küreselleşme eğiliminin ilk çıkışı 19. yüzyılın ikinci yarısının ortalarında başlamış ve I. Dünya Savaşı ile birlikte kesintiye uğramıştır. İlk küreselleşme dalgasının daha çok sermaye hareketliliği orijinli olarak ortaya çıktığı söylenebilir. Birinci küreselleşme dalgasına paralel biçimde ikinci küreselleşme dalgası da 1970’lerde belirgin bir şekilde kendini gösterdiği dikkat çekmektedir. Bu ikinci küreselleşme dalgası da mal ve hizmet ticaretindeki gelişmelerin yanında yine finans kapitalin hareketliliği ile kendini belirgin bir şekilde gösterdiği ileri sürülebilir. Finans kapitalin kâr maksimizasyonu arayışları içerisinde ülke borsalarına yönelim önemli bir araç olarak ortaya çıkarken; ülke ekonomilerinin başarı performansı da dış ticarette liberalizasyon ile eşanlamlı olduğu açıktır. Küreselleşmenin önemli unsurları arasında yer alan mal ve hizmet ticaretinde gelişmeler ile borsa ilişkilerinin varlığı incelemeye değer kabul edilebilir. Zira ülke borsalarını etkileyen, yani borsa endeksinin belirleyicileri veya borsa endeksinin etkilediği değişkenlere dair yaygın bir literatürün varlığı dikkat çekmektedir. Bu çerçevede mikroekonomik etkiler boyutuyla firma veya sektör ölçeğinde yapılan çalışmaların yanı sıra makroekonomik etkiler boyutuyla genel endeks ile bir kısım makroekonomik faktörler arasındaki ilişkileri ele alan çalışmalar oldukça fazladır. Harcama yöntemiyle makroekonomik unsurlar arasında yer alan ulusal gelirin ise belirleyicileri olarak özel tüketim, özel yatırım, kamu harcamaları ile net dış alem gelmektedir. Bu yönüyle dış aleme yönelik satımların ulusal geliri artırıcı, alımların da bir sızıntı formuyla ulusal geliri azaltıcı etkilerinden bahsedilmektedir (Nicita, 2013). Ancak, dış alımların tüketim harcamalarından ağırlıklı olmayan
THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 138 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan yapısı, yani ithalatın girdi, ara malı ve sermaye malı hüviyeti taşıması halinde, büyümeyi uyarıcı etkilerinin varlığından bahsedilebilir. Dolayısıyla ihracatın genel anlamda ulusal geliri artırıcı fonksiyonunun ekonominin barometresi konumundaki borsa üzerine etkilerinin de pozitif olması kuvvetle muhtemeldir. Buna karşılık ithalatın genel anlamda gelir azaltıcı unsurunun yurtiçi üretimi destekleyen boyutta olması durumunun varlığı ise borsayı olumlu yönde etkilemesi beklenebilir. Makroekonomik değişkenler ile borsa arasındaki ilişkileri ele alan çalışmalarda genel olarak makroekonomik oynaklık düştüğünde varlık fiyatlarının yükseldiği yönünde bir kabulün varlığı dikkat çekmektedir. Bu çerçevede makroekonomik değişkeni temsilen tüketim harcamalarındaki oynaklık alınırken, genel makroekonomik gelir hesaplamaları yaklaşımında, hesap hatası yapılmamışsa, tüketimin gelire eşit olduğu kabul edilmektedir. ABD üzerine 1952-2002 arası dönem için üçer aylık verilerle yapılan çalışmada tüketim harcamalarındaki oynaklığın azaldığı dönemlerde borsa endeksinde/kazançlarında yükselmenin olduğu tespit edilmiştir (Lettau vd., 2004). Benzer şekilde 11 gelişmiş ülke (ABD, Avusturalya, Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, Hollanda, İsveç, İsviçre ve İngiltere) üzerine yapılan çalışmada, II. Dünya Savaşı sonrası dönem için üçer aylık verilerle yapılan analizlerde, Avusturalya dışındaki diğer ülkelerde benzeri ilişkilerin varlığını tespit etmiştir. Diğer bir ifadeyle tüketim harcamalarında istikrarın ortaya çıkması ile borsa getirilerindeki artış arasında ilişkilerin varlığı ortaya koyulmuştur (Campbell, 2003). Dolayısıyla ekonominin istikrarlı bir büyüme sürecini kazandığı dönemlerde borsa endeksinin de yükseldiğine dair bir literatürün varlığından bahsedilmektedir. Bu istikrar unsurunun ülke ihracat ve ithalatıyla borsa arsında da zımnen ortaya çıkması kuvvetle muhtemeldir. Dolayısıyla borsa ile ihracat ve ithalat arasındaki ilişkileri ele alan çalışmaları özetleyen literatür incelemesi çalışmanın ikinci kısmını oluşturmuştur. Üçüncü kısımda Türkiye üzerine borsa ile ihracat ve ithalat ilişkileri istatistik analizler eşliğinde araş- tırma konusu yapılmıştır. Sonuç kısmında ise Türkiye ekonomisi özelinde çıkarımda bulunulmuştur.
Bu çalışmanın motivasyonu makroekonomik unsurlar arasında yer alan ülke dış ticaretinin, yani ihracat ve ithalatın genel borsa endeksi üzerine etkilerini araştırmak olduğundan, borsa ile ihracat ve ithalat arasındaki ilişkileri inceleyen literatür ilgi odağı konumundadır. Ancak, uluslararası literatür genel anlamda borsa-rekabet gücü-kur ilişkilerini daha yoğun bir şekilde ele alan çalışmalardan oluşmakta; buna karşılık kontrol değişkenler eşliğinde borsa ile ihracat ve ithalat ilişkilerini inceleme konusu yapan çalışmaların varlığı dikkat çekmesine karşılık, bu iki değişkeni modelleyen çalışmaların oldukça kısır kaldığı ileri sürülebilir. Bu kısır çalışmalar arasında Fung vd. (1995), 1975-1991 arası dönem için aylık verilerle Dört Asya Kaplanı üzerine yaptıkları çalışmada reel borsa getirileri, verim oynaklığı, döviz kurları, ihracat ve ithalat artış oranı arasındaki ilişkileri VAR analizi ve Granger nedensellik testleri ile araştırmışlardır. Elde edilen bulgularda, Hong Kong ve Singapur’da getiri oynaklığı ticaret akımlarının nedeni olduğu tespit edilmiş; getiri oynaklığının ise dört ülkede de, yani Hong Kong, G. Kore, Tayland ve Singapur’da ticari haberlere tepki verdiği belirlenmiştir. Nielsen (2010), Danimarka, Hollanda, Fransa ve İngiltere üzerine yaptığı çalışmada 1970-2010 arası dönem için üçer aylık veriler kullanmıştır. Borsa verimi bağımlı değişken olmak üzere, üretim, ihracat ve ithalat değişkenlerinin kullanıldığı çalışmada her ülkeye özgü korelasyon ve zaman serisi analizleri yapılarak örnek içi (in sample) ve dışı (out sample) testler uyarlamıştır. Analizler sonucunda ele alınan ülkelerde üretim artışının gelecekte borsa riskini ve dolayısıyla verimini azaltıcı etkiler yaptığını ortaya koymaktadır. Diğer taraftan ihracat ve ithalatın da borsa üzerine üretimdekine benzer etkiler yaptığını belirlemiştir. Hasanujzaman (2016), Bangladeş üzerine 2004-2013 arası dönem için aylık verilerle yaptığı çalışmada borsa bağımlı değişken olmak üzere ihracattaki büyüme bağımsız değişken olarak almıştır. VAR modeli ile etki tepki analizlerinin yapıldığı çalışmada döviz kurlarının pozitif ihracat şoklarına negatif tepki verdiğini; buna karşılık borsanın pozitif etkisi olduğu görülmüştür. Türkiye ekonomisi özelinde yapılan çalışmalarda ihracat ve ithalatın da içerisinde dahil edildiği bir kısım değişkenler kullanılmak üzere analizler yapılmıştır. Bu çalışmalar içerisinde Özdemir ve Bulut (2013) tarafından yapılan çalışma 2005-2015 arası dönem için aylık veriler kullanılmıştır. İstanbul menkul kıymetler borsası ulusal-100 endeksi, sanayi üretimi endeksi, enflasyon, faiz oranı, döviz kuru, ihracat, petrol fiyatları ve altın fiyatları alınmış; yapısal kırılmalı birim kök testleri ve THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 139 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan Gregory-Hansen ve Maki eş-bütünleşme testleri ile Granger nedensellik testi uygulanmıştır. Elde edilen bulgularda hisse senedi fiyatları ile sanayi üretimi, enflasyon, döviz kuru ve petrol fiyatları arasındaki ilişkinin pozitif; faiz oranı, ihracat ve altın fiyatları ile arasında ise negatif olduğu görülmüştür. Diğer taraftan hisse senedi fiyatlarının döviz kuru ve ihracat ile çift yönlü nedensellik olduğu tespit edilmiştir. Coşkun vd. (2016) tarafından yapılan çalışmada 1992-2012 arası dönem aylık veriler alınmıştır. BİST (Borsa İstanbul Endeksi) ile faiz oranı, döviz kuru, ihracat miktarı, ithalat miktarı, sanayi üretim endeksi ve altın fiyatı değişkenleri alınmış ve Granger nedensellik testi ile etki tepki fonksiyo- nu uygulanmıştır. Analizler sonucu elde edilen bulgularda BİST’ten sanayi üretim endeksine, ihracata ve ithalata tek yönlü bir nedensellik ilişkinin olduğu; BİST şoklarına ihracatın ve ithalatın artış yönünde tepki verdiği belirlenmiştir. Literatür incelemelerinin bir kısmında borsa getirilerinin dış ticaret değerlerinden etkilendiği görülürken; bir kısmında ise dış ticaret değerlerindeki değişmelerin borsa getirileri üzerine etkiler doğurduğu dikkat çekmektedir. Dolayısıyla borsa ile dış ticaret değerleri arasındaki ilişkinin standart bir formda olmadığı, yani bir kısım çalışmalarda borsandan dış ticarete ve bir kısım çalışmalarda ise dış ticaretten borsaya doğru bir etkilenme boyutunun olduğu belirlenmiştir.
Bu çalışmada Türkiye’nin dış ticaret verileri, yani ihracat ve ithalatın borsa üzerine etkilerinin araştırılması amaçlanmaktadır. Çalışmada hem kontrol değişken hem de borsanın ikamesi olarak faiz oranları alınmıştır. Böylece söz konusu ilişkinin matematiksel formu aşağıdaki gibi oluşturulmuştur: BIST = f(FAIZ, X, M) (1) Burada eşitliğin sol tarafında BIST, Borsa İstanbul 100 Endeksini; FAIZ, TL mevduatlarına uygulanan ağırlıklı ortalama faiz oranını; X, toplam ihracatı; M, toplam ithalatı ifade etmektedir. X ve M değerleri aynı zamanda hareketli ortalamalar yöntemi kullanılmak suretiyle mevsim etkilerinden arındırılmaya çalışılmıştır. Özellikle faiz dışındaki değişkenlerde önemli ölçüde sapmalı değerler olduğundan, yukarıdaki (1) nolu modeldeki değişkenler doğal logaritmaları alınarak aşağıdaki şekilde ifade edilmiştir: lnBIST = f(FAIZ, lnX, lnM) (2) (2) nolu form için alınan değişkenler Türkiye’nin 1989:01-2018:06 arası dönemini kapsamakta olup veriler T.C. Merkez Bankası EVDS’den alınmıştır. Çalışmada istatistik yöntemlerle borsa ile dış ticaret ve faiz oranı arasındaki ilişkiler araştırıldı- ğından, ilk etapta söz konusu değişkenlere ilişkin tanımlayıcı istatistikler yapılmış ve bunlara ilişkin bilgiler aşağıdaki tabloda verilmiştir.
FAIZ LnM LnX Ortalama 8.657
59.996 8.785
8.334 Ortanca 9.709
33.214 8.728
8.304 En Büyük 11.691
6944.147 10.054
9.652 En Küçük 1.335
5.946 6.952
6.552 Standart Sapma 2.840
368.249 0.922
0.931 Çarpıklık -0.908
18.533 -0.160
-0.127 Basıklık 2.478
346.969 1.599
1.518 Jarque-Bera Normallik Testi 52.719
1765403.000 30.441
33.334 Jarque-Bera Normallik Testi Olasılık Değeri 0.00
0.00 0.00
0.00 Toplam 3064.546 21238.7 3109.906 2950.142
2846.645 47869331 299.946
306.194 Gözlem Sayısı 354
354 354
354
Tablo 1’de faiz haricindeki serilerin ortalama değerlerinin birbirine yakın olduğu görülmüş olup, bu durum, analiz sonucunda değişen varyans sorunu ile karşılaşılmaması olasılığının yüksek olduğuna işaret etmektedir. Faiz serisi, oransal verilerden oluştuğu için logaritması alınamamıştır. THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 140 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan İstatistik değerler açısından BİST değerinin ele alınan dönemde minimum 1.335 ve maksimum 11.691 değeri aldığı ve dolayısıyla borsanın yaklaşık 30 yıllık dönem içerisinde 9 katılık bir skalada salınım gösterdiği söylenebilir. Faizlerin ise en küçük 5.946 ve en yüksek 6944.147 değerleri alması, özellikle 1994 ve 2001 krizinde gecelik faizlerdeki devasa artışların bir yansıması konumundadır. Çalışmada korelasyon katsayıları ile ilişkilerin araştırılması yoluna gidilmiştir. Korelasyon ise serilerin birlikte hareket etme derecelerinin bir ölçüsü olup, -1 ila +1 aralığında değerler almaktadır. Değerin -1 veya +1’e yaklaşması, değişkenler arasındaki ilişkinin güçlü olduğunu ortaya koymaktadır. Korelasyon katsayısının işareti ise değişkenler arasındaki ilişkinin yönünü (aynı yönde hareket ediyorlarsa pozitif, zıt yönlerde hareket ediyorlarsa negatif olduğunu) göstermektedir (Şen, 2016). Bu çalışmada kullanılan seriler arasındaki korelasyon matrisi oluşturulmuş ve Tablo 2’de sunulmuştur.
LnBIST FAIZ LnM LnX LnBIST 1 -0.05 0.92 0.92
FAIZ -0.05
1 -0.10
-0.10 LnM 0.92
-0.10 1 0.99 LnX 0.92
-0.10 0.99
1
Tablo 2’deki sonuçlara göre BIST ile ihracat ve ithalat arasında %92 düzeyinde ve aynı yönlü ilişkiler söz konusu iken, BIST ile faiz arasında %5 düzeyinde ve zıt yönlü bir ilişki vardır. Bu durum, teorik beklentilerimizle de uyumludur. Aşağıdaki Şekil BİST 100 ile ihracat arasındaki ilişkileri resmetmektedir.
Şekilden de görüldüğü üzere Türkiye’de ihracatın istikrarlı bir artış trendi izlediği dikkat çekmektedir. Borsa’nın ise 2000’li yılların başına kadar ivmeli artış trendinin bu yıllardan sonra istikrar kazandığı ve bu istikrarlı yapının da küçük küçük artış yönünde olduğu gözlenmektedir. Dolayısıyla ihracat ve borsa ilişkileri arasında 2000’li yıllarda başlayan paralelliğin kırılmalarda daha belirgin bir şekilde gözlendiği ve bunun da özellikle küresel krizde belirgin bir şekilde ortaya çıktığı açıktır. Burada artan dış ticaretin ülkedeki milli geliri arttırması ve artan gelirin bir kısmının borsada değerlendirilmesi, bu nedenle artan dış ticaretle birlikte borsanın da yükselmesi beklenmektedir. Burada ithalat milli gelirden bir sızıntı olup, milli geliri ve borsayı azaltması da akla yatkın olmakla birlikte, Türkiye’de üretimin ve ihracatın ithalata yüksek düzeyde bağımlı olması (Ersungur ve Kızıltan, 2007; Saygılı vd., 2010; Kundak ve Aydoğuş, 2018) nedeniyle, artan ithalat, ülkede ekonomik aktivitelerin hızlandığını göstermekte olup, borsayı artırması olanaklıdır. Faiz ile borsanın ise zıt yönde hareket etmesi, faiz oranları arttığında, yatırımcıların borsadan çıkıp, vadeli mevduata yönelmeleri ve bu nedenle borsanın düşmesi öngörülmektedir. THE SUSTAINABLE DEVELOPMENT OF ECONOMY AND ADMINISTRATION: PROBLEMS AND PERSPECTIVES Baku Engineering University 141 26-27 October 2018, Baku, Azerbaijan 4. Sonuç Borsa endeksleri küreselleşme ile birlikte ülkelerin ekonomilerinin performanslarının hem bir nedeni hem de bir sonucu konumundadır. Türkiye’de borsanın faiz, ihracat ve ithalattan etkilenme derecelerinin araştırıldığı çalışmada, faiz oranları ile borsa arasında ters yönlü ancak zayıf ilişkilerin varlığı tespit edilmiştir. Bu yönüyle borsa ile faiz oranları arasındaki ilişkinin güçlü biçimde olmasa da, ikame etkileri taşıdığı söylenebilir. Diğer taraftan ihracat ve ithalat ile borsa arasındaki ilişkiler ise pozitif ve oldukça güçlü çıkmıştır. İhracata ilişkin olarak elde edilen bulgu teorik beklentilerle uyum- ludur. Diğer bir ifadeyle üretimdeki artışlar ve buna paralel olarak ihracat artışlarının ekonominin barometresi konumundaki borsayı da olumlulaştırması olağan kabul edilir. Ancak, ithalatın da borsayı olumlu etkiliyor olması, Türkiye ekonomisinde üretim ve ihracatın çok kuvvetli bir şekilde ithalata duyarlı olduğuna işaret etmektedir. Türkiye ekonomisinin 1980 sonrasında ihracata yönelik sanayileşme stratejisine devam etme- sinin ve böylece ihracatı artırıcı uygulamalarının borsayı olumlu etkilediği görülmektedir. Borsanın aynı zamanda sağlam yabancı kaynak gereksinimi içinde olan Türkiye ekonomisi için bir tür yatırımların finansman aracı fonksiyonu taşıyacağı söylenebilir. Diğer taraftan ithalatın da borsayı olumlu etkiliyor olması, ilk bakışta olumlu etkiler yarattığı düşünülse de, ithalata bağımlı bir üretim ve ihracat profilinin dış borcu artırıcı etkiler yaratarak kırılgan bir yapı doğurduğu ileri sürülebilir. Bu nedenle, Türkiye ekonomisinde ihracatı destekleyen yapının sürdürülmesi, ancak ithalata bağımlılığı azaltıcı politika uygulamalarının daha güçlü bir ekonomik yapı doğuracağı söylenebilir.
KAYNAKÇA
Bulut, Ş., Türkiye’de Seçilmiş Makroekonomik Değişkenler ile İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Arasındaki İlişki (Yayınlanmamış Doktora Tezi), T.C. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Aydın, 2013.
Campbell, J. (2003), “Consumption-Based Asset Pricing”, in Handbook of the Economics of Finance, (ed. by G. Constantinides, M. Harris, and R. Stulz), North-Holland, Amsterdam [http://faculty.som.yale.edu/alanmoreira/Asset%20Pricing/Papers/CampbellLecture2.pdf (Erişim, Ağustos 2018)] Coşkun, M., K. Kiracı ve U. Muhammed (2016), “ Seçilmiş Makroekonomik Değişkenlerle Hisse Senedi Fiyatları Arasındaki İlişki: Türkiye Üzerine Ampirik Bir İnceleme ”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 53 (616): 61-74. Ersungur, Ş. M. ve A. Kızıltan (2007), “Türkiye Ekonomisinde İthalata Bağımlılığın Girdi Çıktı Yöntemiyle Analizi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1: 267- 278. Fung, Hung-Gay, Wai-Chung Lo and Wai K. Leung (1995), “Evidence on the Dynamic Relationship between International Trade and the Stock Market: The Four Asian Tigers”, The Journal of International Trade and Economic Development, 4 (2): 171-183. Hasanujzaman, M. (2016), “The impact of Export Growth to Stock Market in a Managed Floating Exchange Rate Regime: A VAR Analysis”, MPRA Paper No. 77123, pp: 1-12. Kundak, S. ve İ. Aydoğuş (2018), “Türkiye’de İmalat Sanayinin İthalata Bağımlılığının Analizi”, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17 (1): 252-266. Lettau, S., C. Ludvigson and J. A. Wachter (2004), “The Declining Equity Premium: What Role Does Macroeconomic Risk Play?”, NBER Working Paper No. 10270 [http://www.nber.org/papers/w10270.pdf (Erişim, Ağustos 2018)]. Nicita, A. (2013), “Exchange Rates, International Trade and Trade Policies”, United Nations Conference on Trade and Development, Policy Issues in International Trade and Commodities, Study series No. 56, pp: 1-22. Nielsen, S., Stock Return Predictability & Output, Export and Import, The MSc Programme in Economics and Business Administration, Copenhagen Business School, 2010. Saygılı, Ş., C. Cihan, C. Yalçın ve T. Hamsici (2010), “Türkiye İmalat Sanayiin İthalat Yapısı”, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Çalışma Tebliği, No: 10/02.
Yüklə 8,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|