Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti oziq-ovqat sanoati mashina va

Ish tartibi 
 
1. Quruq va namlangan termometrlar ko‗rsatkichlari yozib olinadi. 
Ko‗rsatkichlarni olishda kuzatuvchining ko‗zi suyuqlik meniskiga 
o‗tkazilgan gorizontal chiziq sathida joylashgan bo‗lishi kerak, chunki bu 
chiziq bo‗yicha termometr shkalasidagi belgi o‗qiladi.
2. Gigrometr bilan ishlayotgan kishi shkaladagi belgilar unga normal 
ko‗rinadigan masofada joylashishi va termometrlar devoriga nafasi 
tegmasligi zarur.
Termometrlar ko‗rsatkichini olishdan oldin tezgina shkaladagi 
gradusning kasr qismi, so‗ngra butun qismi yoziladi. Termometrlar 
bo‗yicha harorat 0,1
0
C gacha aniqlikda olinadi.
3. «Quruq» va «ho‗llangan» termometrlar ko‗rsatgan haroratlarning 
farqi hisoblanadi.
4. Psixrometrik jadval bo‗yicha havoning nisbiy namligi topiladi. 
«Quruq» va «ho‗llangan» termometrlarda olingan haroratlar farqi 
jadvalda bo‗lmasa namlikni aniqlash uchun interpolyatsiyalash usuli 
qo‗llaniladi. Jadvalda «quruq» termometr bo‗yicha harorat bo‗lmasa, 

---

16 
namlikni aniqlashda interpolyatsiya psixrometrik jadvalidagi shu soha 
bo‗yicha qo‗llaniladiki , bunda «quruq» termometr bo‗yicha haroratning 
o‗zgarishida 1
0
C da nisbiy namlik o‗zgarishi 1% dan ortiq holda berilishi 
kerak.
Interpolyatsiya yo‗li bilan nisbiy namlikni aniqlash uchun quyidagi 
namunadan foydalanish mumkin.
«Quruq» va «namlangan» termometrlar bo‗yicha haroratlar va bu 
haroratlar o‗rtasidagi farqni aniqlaymiz.
U holda haroratlar farqi (
T
q
 - T
q
) : 22,35 - 16,3 = 6,05 
0
C . 
T
q
= 22,4
0
C va 
T
q
 - T
n

6,05 
0
C uchun nisbiy namlikni aniqlaymiz, 
buning uchun nisbiy namlikning interval birlikdagi quyidagi jadvalidan 
foydalanamiz. 
3.1-jadval
Termometrlar 
Harorat 
0
C 
Pasport bo‗yicha 
termometrlarga 
tuzatishlar, 
0
C 
Tuzatishlardan 
keyingi 
harorat,
0
C 
«Quruq» 
T
q
= 22,5 
-0,15 
22,35 
«Namlangan» 
T
n
= 16,1 
+0,20 
16,3 
3.2-jadval
Jadval 
bo‗yicha 
T
q
,
0
C 
Jadval bo‗yicha 
T
q
 - 
T
n
farq, 
0
,C 
Nisbiy namlik, % 
22 
6,0 
48 
23 
6.0 
50 
 
T
q
1
0
C ga oshganda, nisbiy namlik 2% ga oshadi,
T
q

0,4
0
C ga 
oshganda esa nisbiy namlik
1
2
4
,
0


98 % ga oshadi. T
q

22,4
0
C va
T
q
- T
n 

6,
0
C da nisbiy namlik 48 

98 

% ga teng bo‗ladi. U holda
"F
g
" 

4,9% ni qabul qilamiz.
7.3. T
q
22,4
0
C va T
q
- T
n 

6,5
0
C uchun nisbiy namlikni aniqlaymiz, u 
holda jadval bo‗yicha nisbiy namlik interpolatsiya birligi uchun T
q
uchun 
22 dan 23 gacha va T
q
- T
n 

6,5
0
C bo‗ladi.

---

17 
3.3-jadval
Jadval bo‗yicha
T
q
farqi, 
0
,C 
Jadval bo‗yicha
T
q
- T
n
farqi, 
0
C
Nisbiy namlik, % 
22 
6,5 
44 
23 
6,5 
46 
T
q

22,4
0
C va T
q
- T
n 

6,1
0
C uchun nisbiy namlikni aniqlaymiz, 
buning uchun T
q
- T
n 

6,0
0
C dan 6,5
0
C gacha T
q

22,4
0
C uchun 
topilgan nisbiy namlik birligini interpolyatsiyalaymiz.
3.4-jadval
T
q
, 
0
C 
T
q
- T
n
farqi, 
0
C
Nisbiy namlik, % 
22,4 
6,0 
49 
22,4 
6,5 
45 
T
q
- T
n
ni 95
0
C oshirganda nisbiy namlik 4,0 % ga kamayadi, buning 
uchun T
q
- T
n
ni 0,1
0
C ga oshirsak, nisbiy namlik
5
,
0
0
,
4
1
,
0


98% kamayadi. 
49,0 - 98 

48,2. "F
g
" 

48% qabul qilamiz.