Özünü Qlobal Müsəlman e-İcması adlandıran IslamCity.com
İnternet saytı 2005-ci ildən başlayaraq, Birləşmiş Ştatlardakı
müsəlmanlar haqqında geniş informasiya toplamışdır. Onun on-
layn bazasına 50 ştatda yerləşən 2300-dən çox məscid, İslam
NV
TX
OK
NM
AZ
UT
CO
CA
KS
NE
WY
ID
OR
WA
MT
ND
SD
AK
HI
AL Alabama (Alabama)
20
AK Alyaska (Alyaska)
0
AZ Arizona (Arizona)
10
AR Arkanzas (Arkansas)
1
CA Kaliforniya (California)
198
CO Kolorado (Colorado)
8
CT Konnektikut (Connecticut) 17
DE Delaver (Delaware)
2
DC
Kolumbiya bölgəsi (Dis-
trict of Columbia)
8
FL Florida (Florida)
42
GA Corciya (Georgia)
40
HI Havay (Hawaii)
1
ID Aydaho (Idaho)
3
IL
İllinoys (Illinois)
43
IN
İndiana (Indiana)
14
IA
Ayova (Iowa)
5
KS
Kanzas (Kansas)
2
KY
Kentukki (Kentucky)
9
LA
Luiziana (Louisiana)
17
ME
Meyn (Maine)
1
MD
Merilend (Maryland)
18
MA
Massaçusets
(Massachusetts)
13
MI
Miçiqan (Michigan)
55
MN
Minnesota (Minnesota)
3
MS
Missisipi (Mississippi)
9
MO
Missuri (Missouri)
7
ərəblərə görə tanımasına baxmayaraq, ərəb mənşəli
amerikalıların üçdə ikisi xristiandır. Bununla belə,
mühacir ərəblərin böyük əksəriyyəti II Dünya
müharibəsindən sonra islamı qəbul etmişdirlər.
Müsəlmanlar ərəb mənşəli amerikalıların sürətlə
artan hissəsidirlər. Cənubi Asiyadan olanlar
ən tez artan müsəlman cəmiyyətini – bəlkə də
onlar bütün amerikalı müsəlmanların dörddə
birini təşkil edirlər. Birləşmiş Ştatların müsəlman
əhalisinin tərkibinə türklər, iranlılar, bosniyalılar,
malayziyalılar, indoneziyalılar, nigeriyalılar, soma-
lililər, liberiyalılar, keniyalılar, seneqallılar və
başqaları da daxildirlər. Bundan əlavə, az da ol-
sa, İslamı qəbul edən ağlar və ispanlar da var
və onların sayı getdikcə artır. Onlardan çoxu
müsəlman kişilərlə evlənən qadınlardır.
Müsəlmanlar ölkənin hər bucağında yaşasalar
da, onların əsas hissəsi iki sahil arasındakı böyük
şəhərlərdə və Orta Qərbdə: Nyu York, Los Anceles,
Çikaqo və Detroit/Dearbornda yerləşiblər. Ən
çox müsəlman əhalisi olan 10 ştat bunlardır:
Kaliforniya, Nyu York, İllinoys, Nyu Cersi, İndiana,
Miçiqan, Virciniya, Texas, Ohayo və Merilend.
Sayları əhəmiyyətli dərəcədə çox olan xaricdə
doğulmuş müsəlman tələbələrin və universitet
əməkdaşlarının da universitetlər yaxınlığında
qurduqları cəmiyyətləri var.
2007-ci il Tribuna Tədqiqat Mərkəzi aşkar etdi
ki, yerli müsəlmanlardan daha yaxşı təhsil almış
və daha zəngin mühacir müsəlmanlar sayəsində
müsəlman amerikalılar təhsil və gəlir səviyyələrinə
görə ümumilikdə ABŞ cəmiyyətini əks etdirirlər.
ABŞ-ın ali təhsil almış 25 faiz ümumi əhalisi ilə
müqayisədə buradakı bütün müsəlmanların 24
faizi, mühacir müsəlmanların isə 29 faizinin ali
təhsili var. Bütün müsəlman amerikalıların 41
50
Birləşmiş ştatlarda məscidlərin paylaşımı
Birləşmiş ştatlarda məscidlərin paylaşımı
MN
IA
MO
AR
LA
MS
TN
KY
IN
IL
WI
MI
FL
GA
AL
SC
NC
VA
WV
OH
PA
NY
ME
NH
VT
MA
RI
CT
NJ
DE
MD
DC
MT Montana (Montanda)
2
NE Nebraska (Nebraska)
1
NV Nevada (Nevada)
3
NH
Nyu Hempşir (New
Hampshire)
3
NJ Nyu Cersi (New Jersey)
56
NM
Nyu Meksika (New
Mexico)
7
NY Nyu York (New York)
131
NC
Şimali Karolina (North
Carolina)
20
ND
Şimali Dakota (North
Dakota)
4
OH Ohayo (Ohio)
41
OK Oklahoma (Oklahoma)
8
OR Oreqon (Oregon)
10
faizi və mühacir müsəlmanların 45 faiznin illik ailə
gəlirinin 50 min ABŞ dolları və daha çox olduğu
bildirilir. Bu, 44 faizlik milli ortagəlirlilərlə müqayisə
edilə bilər. Mühacir müsəlmanlar daha çox gəlir
əldə edənlər –illik ailə gəlirləri 100 min ABŞ dolları
və daha çox olanlar arasında 19 faizlik göstərici
ilə çox yaxşı təmsil olunurlar (ümumi müsəlman
əhalinin 16 faizi, bütövlükdə ABŞ əhalisinin 17 faizi
ilə müqayisədə). Bu, peşəkar, təşkilati və texniki
sahələrdə müsəlmanların, xüsusilə, informasiya
texnologiyalarında, təhsildə, tibdə, hüquqda və
korporativ dünyada güclü konsentrasiyasının
nəticəsi hesab olunur. 2001-ci ildən bəri müsəlman
və ərəb kişilərin əmək haqlarında azalmanın bəzi
işarələri var. Lakin ən son məlumatlar bu fikirlərin
əksini göstərir.
Müsəlman amerikalılar iki mühüm əhəmiyyətli
Amerika təcrübəsini yaratmaqla bənzərsizdirlər:
afro-amerikalılar və mühacirlər. Mühacir müsəl-
manlar və Afrika mənşəli amerikalı müsəlmanlar
siyasətdə və cəmiyyətdə bəzən birlikdə, çox
vaxt isə öz səslərini müstəqil çatdırmaq üçün
çalışmışlar. Müsəlmanlar olaraq onlar kimliklərinə
sahib olarkən irqi, mədəni, sosial-iqtisadi və tarixi
şəraitləri baxımından, çox fərqlənmişlər. Tam si-
yasi iştiraka çalışarkən mühacir müsəlmanlar,
xüsusən digər amerikalılarla təşkilati güc yarat-
maqda və effektiv ünsiyyət saxlamaqda Afrika
mənşəli amerikalı müsəlmanların uğurlarından
faydalanmışlar.
Mənbə: Statistuk məlumatlar Tribuna Tədqiqat Mərkəzinin
hazırladığı “Müsəlman amerikalılar: Orta təbəqə və əsas
cərəyanlar” kitabından götürülmüşdür (22 may, 2007-ci il).
Bu məqalənin mətni Qlobal İşlər üzrə Çikaqo Konsulluğunun
hazırladığı “Güclənən Amerika: Müsəlman amerikalıların
ictimai və siyasi inteqrasiyası” kitabından götürülmüşdür
(2007-ci il).
51
Birləşmiş Ştatlarda
məscidlərin paylaşımı
100-dən 200-ə
50-dən 99-a
20-dən 49-a
10-dən 19-a
0-dan 9-a
məktəbləri və təşkilatları daxildir. Burada ştatlar üzrə məscidlərin sayı
IslamCity.com İnternet saytının bazasına 2008-ci ilin dekabrında daxil
edilmişdir. Kolumbiya dairəsinin statistik məlumatları Vaşinqtondakı
İslam Mərkəzindən götürülmüşdür. Onların ümumi sayı 1018-dir.
PA Pensilvaniya (Pennsylvania) 43
RI Rod Aylend (Rhode Island)
2
SC
Cənubi Karolina
(South Carolina)
12
SD
Cənubi Dakota
(South Dakota)
2
TN Tennessi (Tennessee)
10
TX Texas (Texas)
58
UT Yuta (Utah)
5
VT Vermont (Vermont)
0
VA Virciniya (Virginia)
27
WA Vaşinqton (Washington)
10
WV
Qərbi Virciniya
(West Virginia)
3
WI Viskonsin (Wisconsin)
13
WY Vayominq (Wyoming)
1