Iv asrdan XIII asr boshlarigacha 7-sinf o‘quvchilari uchun darslik
Yüklə 0,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2 2 - 2 3 - m av z u l a r : QARLUQLAR, O‘G‘UZLAR, TOHIRIYLAR Faollashtiruvchi savol va topshiriqlar
- Mulohaza uchun
|
Ijodiy faoliyat
Manbalarda 79 O‘rganganimizdan xulosa chiqaramiz VIII asrda Movarounnahr va Xuroson hududida- gi voqealarni Jahon tarixi fanidagi voqealar bilan bog‘lang: 1. Bu davrda Yevropa davlatlarining ijtimoiy-siyosiy ahvoli qanday edi? 2. VIII asrda Movarounnahr va Xurosondagi o‘zgarishlar tub yerli aholining aynan qaysi sohasiga katta ta’sir ko‘rsat- gan deb o‘ylaysiz? Fikringizni dalillar bilan asoslashga ha- rakat qiling. 3. Arab bosqinchiligi yana qanday sohalarga o‘z ta’sirini ko‘r- satgan edi? Bugungi kunimiz bilan bog‘lagan holda tu- shuntirishga harakat qiling. 4. To‘plagan ma’lumotlaringiz asosida taqdimot tay yorlang. 2 2 - 2 3 - m av z u l a r : QARLUQLAR, O‘G‘UZLAR, TOHIRIYLAR Faollashtiruvchi savol va topshiriqlar 1. Movarounnahr va Xurosonda uzluksiz davom etgan o‘zaro ichki ziddiyatlar Arab xalifaligi boshqaruviga qanday ta’sir ko‘rsatdi? 2. VI–X asrlarda Buyuk ipak yo‘li qaysi hududlardan o‘tgan edi? Qarluqlar yurtida po ytaxtdan tash qari Jo‘l, Navkat, Karman- kat, Yor kabi shaharlar v a qator qishloqlar qad ko‘targan. Mulohaza uchun Movarounnahr va Xuroson aholisi - ning tez-tez qo‘zg‘olon ko‘tarib turishi, uzluksiz davom etgan o‘zaro urush va ichki ziddiyatlar Arab xalifaligi hokimiyatini zaiflashtir - di. Bu esa mustaqil davlatlarning paydo bo‘lishiga olib keldi. 80 Mulohaza uchun 81 Qadimda Oltoyning g‘arbida, so‘ngra Irtish daryosining o‘rta oqimida yashagan qarluqlar tur kiy qabilalardan hisoblangan. VI–VII asrlarda ular Turk xo qon ligi tarkibiga kirgan. VIII asr o‘rtalarida Yettisuv o‘lka sida Qar luqlar davla - ti tashkil topdi. Bu davlatning poytaxti Chu daryosidan shimolroqda joylashgan Suyob shahri edi. Qarluqlar davlati hukmdori «yabg‘u» yoki «jabg‘u» deb yuritilgan. X asr o‘rtalariga borganda qarluqlarning kattagina qismi mu sul mon bo‘lgan. Qarluqlar davlati shimol va sharqdan Elsuvi daryosi vodiy sigacha, chigil qabilasi yaylovlarigacha; g‘arbdan o‘g‘uz yur ti va Farg‘o - na vodiysi; janubda esa yag‘molar vohasi va Shar qiy Turkiston bilan chegaralangan. Aholi chorvachilik, tog‘ jilg‘alari bo‘ylarida esa dehqonchilik bilan shug‘ullangan. Sharqiy Tur - kiston va Mova rounnahr bilan savdo-sotiq olib borgan. Chetga asosan jun va junli mahsulotlar: gilam, sholcha, namat kabilar olib chiqilgan. X asrda qarluqlar Movarounnahrning shimoliy hu - dudlarini egallagach, Shosh atrofi va Farg‘ona hamda Zarafshon vo diy lariga kelib o‘rnashgan. Keyinchalik o‘troq tarzda yashay digan mahalliy aholiga singib ketgan. Jahon tarixidan olgan bilimlaringiz asosida sal juqiy lar yashagan hudud va ular boshqargan davlat qaysi davlatlar bilan chegaradoshligini aniqlang. Yüklə 0,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|