İxtisasın adı: Tərəvəz ustası Modulun nömrəsi

2.7. Şitillərin yetişdirilməsində geniş yayılmış xəstəlik və zərərvericilər, onlara qarşı 
mübarizə tədbirləri 
Cücərtilərin, habelə şitillərin хəstəlik və zərərvericilərinə qarşı mübarizə vacibdir. 
Şitillərin ən çox sirayətləndiyi (yoluxduğu) xəstəlik qara ayaq xəstəliyi, ən çox zərər vuran 
zərərverici isə danadişidir. 
Qaraayaq. 
Bu xəstəliyə şitillərin çürüməsi də deyilir (Şəkil 2.30). Xəstəlik şitillikdə 
başlayıb cücərtilərin tam formalaşmasına qədər davam edir. Lakin nisbətən şimal rayonlarda 
tarla şəraitində olan bitkiləri, xüsusilə gül kələmi sirayətlənir. Yoluxmuş bitkinin gövdəciyi 

---

Modulun adı: Ədviyyat, bitki çayları və dərman bitkiləri 
103 
kök boğazından nazilir və qaralır. Bitkilər əyilirlər, 
düşür və soluxurlar. Sonra kök boğazı çürüyür. 
Sirayətlənmiş bitkilərin kök sistemi zəif inkişaf 
edir, ikinci və üçüncü sıra köklər məhv olurlar, şitil 
torpaqdan asanlıqla çıxarılır. Parnikdə xəstəliyin 
böyük mənbələri yaranır. 
Qaraayaq və ya şitillərin çürüməsi xəstəliyini 
bir sıra göbələklər törədirlər. Onlardan başlıcası 
Olridium brassicae Wor., Rhizoctonia solani kuch
və 
başqalarıdır. Nadir hallarda bu xəstəliyin əmələ 
gəlməsində bakteriyalar da iştirak edirlər. Daha 
yaşlı şitilləri əsasən 
Rhizoctonia solani
yoluxur. 
Göbələk torpağın 12-15 sm dərinliyində uzun illər 
qala bilir. 
Qaraayaq xəstəliyinin törədicisinin hamısı torpaq göbələkləridir. Bu xəstəliyin inkişafına 
torpağın turşuluğu və yüksək rütubəti, əkinlərin sıxlığı, düzgün qidalanma nəticəsində 
bitkilərin zəifləməsi və sairə əlverişli şərait yaradır. 
Mübarizə tədbirləri 
1.
Sağlam bitkilərdən toxum götürülməli. Parnik torpağı dəyişdirilməli və ya 
dezinfeksiya edilməlidir; 
2.
Bitkilərin sıxlığı, parniklərin havalandırılmasını minimuma endirən tədbirlər xəstəliyi 
sürətləndirir;
3.
Qaraayaq (kök çürüməsi) хəstəliyinə qarşı mübarizə məqsədi ilə funqisidlərdən 
Koruneb 70 % WP (Prоpinеb 700qr/kq), Аntrаcоl 70 % (Prоpinеb 700qr/kq), Captan 
50 WP (Captan 500 qr/kq) 200-250 qr/ 100 l su, Kortiram Forte 80WP (Tiram 
800qr/kq) 200 qram / 100 litr su və Previcur Energy SL 150 qram / 100 litr su 
məsarəf norması ilə istifadə olunur və cücərtiləri boğazadək qumla doldururlar ki, 
gövdənin 
qaralan 
yerinin 
yuхarı 
hissəsindən yeni köklər əmələ gəlsin.