67
shu jumladan, bank o’tkazmalari, depozit sertifikatlari va boshqalar yuzaga keldi. Ssuda
kapitalining xalqaro iqtisodiy munosabatlardagi muomalasi vaqtini tejash kapitalning
ishlab chiqarish maqsadlarida foydalanilish davrini uzaytiradi va shuning asosida, ishlab
chiqarishni kengaytirish va foydaning o’sishini ta’minlashga xizmat qiladi.
3.
Kapitalning jamlanishi va markazlashishini tezlashtirish. Xorijiy kreditlarni jalb
qilish tufayli qo’shimcha qiymatni kapitalga aylanish jarayoni tezlashadi, shaxsiy
jamg’armalar chegarasi kengayadi, bir davlat tadbirkorlarining kapitallari boshqa
davlatlarning mablag’lari qo’shilishi oqibatida ko’payadi. Xalqaro kredit avvaldan yakka
korxonalarni aktsionerlik jamiyatlariga aylanishiga, yangi firmalar va monopoliyalarni
paydo bo’lishiga xizmat qiladi. Kredit boshqa mamlakatlarning kapitali, mulki va
mehnatidan belgilangan me’yorlarda foydalanish imkoniyatini beradi. Yirik
kompaniyalarga taqdim etiladigan imtiyozli xalqaro kreditlar va kichik hamda o’rta
hajmdagi firmalarni jahon ssuda kapitallari bozoriga chiqishining qiyinligi jahonda
kapitalni bir joyga to’planishi va markazlashuvining kuchayishiga olib keladi.
Xalqaro kreditning funktsiyalarining ahamiyati katta va u milliy va jahon xo’jaligi
rivojlanishiga qarab o’zgarib turadi. Hozirgi sharoitda xalqaro kredit iqtisodiyotni
tartibga solish funktsiyasini bajarmoqda va o’zi ham tartibga solinish ob’ekti bo’lib
hisoblanmoqda.
Dostları ilə paylaş: