Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi

tizimlashda aniq bir, hamma tomondan tan olingan “tur" tarkibi yq. Bu orqada 
qolishni quyidagi sabablar bilan izohlash mumkin: 1) biz rganayotgan fanning 
oyekti boshqa jonli va jonsiz tabiat oyektlariga qaraganda ancha zgaruvchan 
va jamiyat faoliyatining mevasidir. 2) bu xildagi o zgarishlar “nima yaxshi va nima 
yomon” savoliga javob berish uchun izlanishlami qiyinlashtiradi. Davlatshunoslar 
ishlayotgan davlatda partiya, g’oyalar almashishi davlatlarni guruhlarga blishda 
subyektiv qismlami qo’sha olmaydi, va albatta ulaming bahsli blishi boshqa 
gya izdoshlari uchun nomaqul.
0’ylash mumkinki, davlattiplogiyasida aniq birtizimning yq blish muammosi 
tez kunda yechiladi. Hamma mavjud blgan subyektiv va albatta konyuktiv 
ynalishlar rqali dunyo davlatlari tipologiyasida aniq bir obyektiv tizim paydo boladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Muammoning sivilizatsion nazari, davlatlarnmg paydo blish tarixining teran 
tomirlarini oYganish ularning zamonaviy xislatlarini tushunishga olib keladi.
Hali revolyutsiyagacha bo’lgan aavrda davlatlani turlar blishda V.I.Lenin 
katta hissa qshgan. Uning bu muammo byicha nazariy izlanishlari amaliy 
maqsadga ega edi: boshqa rivojlangan davrda revolyutsiya rivoji va (Rossiya) 
milliy istiqlolchilik harakatini baholash va Rossiyani shu davlatlar bilan 
taqqoslash. Uning fikricha, har bir davlat tiri uning tarixiy davrga bog’liq va u 
o’sha davrdagi ijtimoiy-iqtisodiy formatsiyaga tg ri keluvchi qonunchilik faoliyati 
bilan aniqlanadi. Lenin, z davrining kapitalizm holatidan kelib chiqib, davlatlarni
2 turga bladi: ezadigan ezilgan va davlatlar. Birinchi guruh davlatlarni u yana 
kichik guruhlarga bo:lib qayta-qayta tahlil qildi ularning eng qiziq ziga xos