Jahon tarixi

Siyosiy mahbus — m avjud tuzum yo ki hukmdorga
qarshiligi uchun qamoqqa tashlangan shaxs.
Favqulodda sud — alohida voqealar, hodisalar yoki sharoit
talabi bilan joriy etiladigan sud.
Senzura (lotincha — ro ‘yxatga olaman) — m avjud
hokimiyat siyosatiga zid bojgan g ‘oya va та ’lumotlaming
tarqalishiga y o ‘l qo ‘ymaslik yoki uni cheklash maqsadida
matbuot ustidan o ‘matiladigan davlat nazorati.
Puritanlar — Angliyada protestant anglikan cherkovi,
bu cherkovni k a to lik
qoldiqlaridan tozalash uchun
kurashganlar esa puritanlar deb atalgan. Puritanlar xudoga
emas, qirolga xizmat qilayotgan cherkovga qarshi bo ‘Iganlar
va q iro l p a r la m e n t b ilan h iso b la sh ish i lozim deb
hisoblaganlar.
Savol va topshiriqlar 1
 2
 3
 4
1. Angliya bwjua inqilobining sabablarini «birinchidan», «ikkinchidan»
degan tartib asosida qayd eting.
2. Nima uchun о ‘rta tabaqa vakillari qirol hokimiyatining butunlciy
tugatilishini istamagan ?
3. Inqilob qay tarzda boshlandi?
4. 1642-yilda qirol bilan parlament о ‘rtasida yuz bergan uzil-kesil
ajralishning sabablari haqida nimalarni bilib oldingiz va и qanday
natijaga olib keldi?
Mustaqil ish
Angliya va Gollandiya burjua inqiloblari qanday boshlanganligini 
taqqoslang va xulosalaringizni daftaringizga qayt eting.
43

---

12-§. Angliyada fuqarolar urushi va
uning oqibatlari
Fuqarolar urushining boshlanishi. 
Angliyada buijuaziya 
boshchiligidagi yangi tuzum tarafdorlari bilan qirol va 
uning tarafdori bo‘lgan katta yer-mulk egalari o‘rtasida 
1642-yilning yozida fuqarolar urushi boshlandi. Buijuaziya 
qo‘lida bo‘lgan parlament bilan Shotlandiya o ‘rtasida ittifoq 
tuzildi. Ikki tomonning birlashgan qo‘shini qirol qo‘shinining 
ustidan g‘alaba qozondi. Bu g‘alabada parlament qo‘shinining 
rahbari Oliver Kromvelning qo‘mondonlik mahorati katta rol 
o ‘ynadi.