Jahon tarixi

Imperiya Akbarshoh davrida. 1556-
yilda taxtga Humoyunning o‘g‘li Akbar­
shoh o‘tirdi. U Bobur vorislari ichida eng 
Humoyun. 
mashhuri, tom ma’nodagi imperiyaning
72

---

asoschisi, buyuk islohotchi sifatida nom qoldirgan. Bu shoh 
Hindiston tarixiga «Buyuk Akbar» nomi bilan kirgan. Ak- 
barshoh bunday buyuklikka osonlikcha erishgan emas. Uning 
asosiy raqibi Hindistondagi afg‘on qabilalari yetakchilari edi. 
Akbarshoh qo‘shini 1559-yilga kelib taxt uchun boburiylarga 
qarshi kurashning yetakchi kuchlari — afg‘onlarning Sur 
sulolasi qo‘shinini butunlay yanchib tashladi.
Akbarshohning
bo ‘Igan.
hukmronlik yillari imperiyaning oltin davri
Akbarshoh zukko davlat arbobi, mohir 
sarkarda boMishi bilan bir qatorda, itoat- 
kor o‘g‘il, g‘amxo‘r ota ham edi. Qo‘l 
ostidagi xalqlarning turmush farovonligi 
doimo uning e’tiborida bo‘ldi. Kamba- 
g‘al, beva-bechoralarga muntazam mod- 
diy yordam ko‘rsatdi.
Akbarshoh falsafa, din, adabiyot va 
tarix ilmini yaxshi egallagan.
U boshqa din vakillariga nisbatan ham 
adolatli siyosat yuritdi.
Akbarshoh.
Akbarshoh barcha fuqarolarga din erkinligi bergan va
musulmon b o ‘lmaganlardan undiriladigan «jizya» solig‘ini
bekor qilgan.
U hindlarning ziyoratgohlaridan olinadigan soliqni ham 
man etdi. Imperiya hududida yagona savdo solig‘i joriy etilib, 
ham xolisa, ham jogirdorlar yerlaridan teng miqdorda soliq 
undiriladigan b o ‘ldi. Davlat idoralaridagi lavozimlar dini va 
mazhabidan qat’i nazar, shaxsning salohiyatiga qarab taqsim- 
lanadigan bo ‘ldi.
Bir so‘z bilan aytganda, Akbarshoh hindlar bilan musul- 
monlarning yonma-yon, tinch-totuv yashashlariga erishdi. 
Akbarshoh yuritgan bunday adolatli siyosat boburiylar dav- 
latining ulkan imperiyaga aylanishida, uning mahalliy aholi 
va amaldorlar tomonidan qo‘llab-quwatlanishida katta rol 
o‘ynadi. Bu esa, o‘z navbatida, imperiyaning qudrati va shon- 
shuhratining yanada ortishiga xizmat qildi.
73

---

Akbarshoh Hindistonda yuritgan adolatli siyosati tufayli 
«Milliy podshoh», «Xalq hukmdori» nomlariga ham sazovor 
bo‘ldi. U 1605-yilda vafot etdi.