Jahon tarixi

Yekaterina II.
40
Rekrut — soni oldindan belgilab q o ‘yilgan dehqonlar
va posad xonadonlaridan bittadan kishini askarlikka olish.
Chakana savdo — tovarlarni donalab yoki maydalab
tortib sotish va sotib olish.
Savol va topshiriqlar 1
 2
 3
 4
1. X V II asr Rossiya iqtisodiy va siyosiy taraqqiyotining о ‘ziga xos
xususiyatlarini qayd eting.
2. 1649-yilgi «Sobor nizomi» haqida nim alam i bilib oldingiz?
3. Rossiyada mutlaq monarxiya qay tariqa qaror topa bordi va и
qachon nihoyasiga yetdi?
4. Pyotr I ichki va tashqi siyosatining asosiy yo ‘nalishlari haqida
so ‘zlab bering.
Mustaqil ish
Germaniya va Rossiya imperiyalari taraqqiyotining o ‘ziga xos 
xususiyatlarini aniqlang.
71

---

II BOB. XVI - XVIII ASRLARDA OSIYO
MAMLAKATLARI
19-§. XVI - XVIII asrlarda Hindiston
iSj
Boburiylar imperiyasiga asos solinishi. 
XVI asrda 
Hindistonda siyosiy tarqoqlik hukm surgan. 0 ‘zaro ichki 
nizo va urashlar mamlakatni kuchsizlantirgan. Hindiston- 
dagi ichki siyosiy ahvolni sinchkovlik bilan kuzatib turgan Kobul 
hukmdori Zahiriddin Muhammad Bobur vaziyatdan foyda- 
lanishga qaror qildi va Hindistonni egallash uchun harbiy yurish 
boshladi.
Bu davrda Shimoliy Hindistondagi Dehli sultonligida 
Hin-
distondagi afg‘on qabilalaridan chiqqan
lo ‘diylar sulolasi 
hukmronlik qilardi.
Bobur Mirzo 1526-yilning 21-aprelida Panipat jangida 
Ibrohim Lo‘diy qo‘shinini tor-m or keltirdi. 27-aprel kuni esa 
Dehli shahrida Bobur podshoh nomiga xutba o‘qildi. Shu 
tariqa tarixda uch asrdan ko‘p yashagan yangi imperiya — 
Boburiylar imperiyasiga asos solindi. Bobur Hindistonda o ‘zi 
bilan qolgan qo‘shinga jogir tarqatgan. Bu yerlarda xo‘jalik yuritish 
ishlariga rahbarlik qilish mahalliy urf-odatlarni yaxshi biladigan 
hindlarga topshirildi.
1530-yilda Boburning oMimidan so‘ng imperiya taxti katta 
o‘g‘li Humoyunga o‘tdi.
Humoyunning hukmronlik davri juda og‘ir kechdi. 1540- 
yilda Humoyun hokimiyatini Bixor va Bengaliyada joylashib 
olgan afg‘on qabilalarining yetakchisi Sherxon Surga egalladi. 
Shunga qaramay Humoyun taxtdan ayrilgan yillarida kuchli 
qo‘shin tuza oldi. Nihoyat 1555-yilda Humoyun Eron yor-
damida Hindiston taxtiga da’vogarlarni 
to r-m o r etib, yana hokim iyatni o ‘z 
qo‘liga qaytarib oldi. Biroq unga taxtda 
uzoq o‘tirish nasib etmadi. Oradan ko‘p 
o‘tmay Humoyun tasodifiy falokat tufayli 
halok bo‘ldi.