Jahon tarixi

0 ‘zingizni sinang:
Oda Nobunaga o'tkazgan islohotga k o 'ra .........
♦ Syogun — bu ..........
♦ 1587-yilda ... . 
♦ 1614-yilda ... .
Yosimune islohotlari. 
Yosimune Tokugava sulolasining eng 
mashhur davlat arbobi sifatida tanildi. U bu suloladan chiqqan 
sakkizinchi syogun b o ‘lib, 1716—1745-yillarda hukmronlik 
qildi. U qo‘riq yerlarni o ‘zlashtirish hisobiga dehqonchilik 
qiluvchilarni rag‘batlantirish siyosatini yuritdi. Sug‘orish in- 
shootlari tizimini takomillashtirdi. Yerni sotish, sotib olish 
yoki garovga qo‘yishni taqiqlovchi qonun chiqardi. Mamlakat 
va jamiyat hayotini tartibga solishda u joriy etgan «100 moddali 
Farmon» deb ataluvchi qonunlar to ‘plami katta ahamiyatga ega 
bo‘ldi.
Savol va topshiriqlar 1
 2
 3
 4
1. «Kurashuvchi viloyatlar davri» iborasining mazjnunini izohiab bering.
2. Oda Nobunaganing Yaponiya tarixidagi xizmatiga baho bering.
3. Toyotomi Xidayosi va Tokugava Iayasuiarning Yaponiya oldidagi
xizmatlarini taqqoslang.
4. Nima uchun Xidayosi va Tokugava Yaponiyada xristian din ini
taqiqlash siyosatini yuritganlar?
6 - Jahon tarixi
81

---

22-§. XVI — XVIII asrlarda
Usmoniylar imperiyasi (Turkiya)
Imperiyaning yuksalishi. 
XVI asr boshlarida butun 
imperiya viloyatga, viloyatlar esa sanjoq (tuman)larga 
bo ‘lingan edi. Viloyatlarni vali, sanjoqlarni esa sanjoq- 
bey boshqarardi. Imperiyaning asosiy tayanchi uning qo‘- 
shini edi.
Imperiya bosib olgan hududlardagi yerlar ham davlat mulki 
deb e’lon qilindi. Sulton bu yerlarni o‘z sipohiy (otliq as- 
kar)lariga harbiy majburiyat evaziga taqsimlab bergan. Ularning 
miqdori har xil edi. Sipohiylar shu tariqa o‘z xo‘jaliklariga 
ega bodganlar. Ular o‘z yerlarini dehqonlarga ijaraga berganlar.
Ayni paytda sipohiylar zimmasiga 
harbiy harakatlarda qatnashish zarurati 
tu g ‘ilganida su lto n farm on bergani 
zahotiyoq sanjoqbey qo‘mondonligida 
belgilangan joyga yetib kelish majburiyati 
yuklatilgan.
Shuningdek, ular o ‘zi bilan birga 
yeridan oladigan daromadi miqdoriga 
mos ravishda qurolli askarlar ham olib 
kelishi shart b o ‘lgan. Sipohiy x o ‘- 
jaligining darom adini ijarachi dehqon 
todaydigan soliq tashkil etardi.
B u n d a n ta s h q a ri, im p e riy a n in g
doimiy piyoda qo‘shini — yanicharlar 
(yangi q o ‘shin), shuningdek, kuchli 
harbiy dengiz floti ham bor edi. Bu 
omillar XVI asrda ham
Usmoniylar 
imperiyasiga keng kodamda bosqinchi- 
lik urushlari olib borish imkonini berdi. 
Bu davrda Eron imperiyaning Osiyodagi 
eng yirik raqibiga aylangan edi.
Sulton Salim I 1514-yilda Eron shohi 
Ismoil Safaviy qo‘shinini tor-m or etdi. 
Bu g ‘alaba su lto n n in g E ro n shohi 
ittifoqchisi bodgan M isr sultonligiga 
„ „
„ , 
qarshi yurish boshlashiga yod ochdi.