Jismoniy shaxslar

4.3. Deklaratsiyani to„ldirish tartibi. Soliq to„lovchining 
majburiyatlari 
Jismoniy shaxslarning jami yillik daromadi to‗g‗risidagi dekla-
ratsiya shakli O‗zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‗mitasi va 
O‗zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi tomonidan tasdiqlanadi 
hamda unda quyidagi ma‗lumotlar ko‗rsatilishi kerak: 

soliq to‗lovchining familiyasi, ismi, otasining ismi, tug‗ilgan 
yili, jinsi, fuqaroligi, doimiy yashash joyi manzili; 

soliq to‗lovchining identifikatsiya raqami; 

soliq solinishi lozim bo‗lgan daromadlar turlarga ajratib 
ko‗rsatilgan holda olingan jami yillik daromad (bir martalik operat-
siyalardan 
hamda 
mol-mulkni 
ijaraga 
berishdan 
olinadigan 
daromadlarni deklaratsiya qilish uchun faqat ushbu operatsiyalarning 
o‗zidan olish mo‗ljallanayotgan daromad aks ettiriladi); 

daromadlarning manbalari; 

daromad olish bilan bog‗liq xarajatlar, majburiy to‗lovlar, 
chiqimlar va ajratmalarning summalari; 

jismoniy shaxslarning daromadlaridan olinadigan soliq bo‗yicha 
imtiyozlar; 

hisoblab chiqarilgan soliq summasi; 

haqiqatda to‗langan soliq summasi. 
Jismoniy shaxsning jami yillik daromadi to‗g‗risidagi dekla-
ratsiyada jismoniy shaxslarning jami yillik daromadini deklaratsiya 
qilish bilan bog‗liq boshqa ma‗lumotlar ham ko‗rsatilishi mumkin. 
Jismoniy shaxsning jami yillik daromadi to‗g‗risidagi deklaratsiya 
pochta orqali buyurtma xat shaklida, shuningdek elektron shakldagi 
axborot tarzida taqdim etilishi mumkin. 
Jismoniy shaxsning jami yillik daromadi to‗g‗risidagi deklaratsiya 
blankalari soliq to‗lovchilarga davlat soliq xizmati organlari tomonidan 
bepul beriladi. 
Jismoniy shaxs taqdim etgan jismoniy shaxsning jami yillik 
daromadi to‗g‗risidagi deklaratsiyada to‗lanishi lozim bo‗lgan jismoniy 
shaxslardan olinadigan daromad solig‗i summasining kamayishiga olib 
keluvchi xatolar aniqlangan taqdirda, jismoniy shaxs deklaratsiyaga 
zarur o‗zgarishlar kiritishi shart. 

---

147 
Agar jismoniy shaxsning jami yillik daromadi to‗g‗risidagi dek-
laratsiyani o‗zgartirish haqidagi ariza jismoniy shaxslardan olinadigan 
daromad solig‗ini to‗lash muddati tugaguniga qadar berilsa, soliq 
to‗lovchi Soliq kodeksda belgilangan javobgarlikdan ozod qilinadi. 
Agar jismoniy shaxsning jami yillik daromadi to‗g‗risidagi 
deklaratsiyani o‗zgartirish haqidagi ariza jismoniy shaxslardan 
olinadigan daromad solig‗ini to‗lash muddati tugaganidan keyin, biroq 
xatolar davlat soliq xizmati organi tomonidan aniqlanguniga qadar 
berilsa, soliq to‗lovchi soliqning yetishmayotgan summasini hamda 
unga tegishli penyani to‗lagan taqdirda, javobgarlikdan ozod etiladi. 
Jismoniy shaxs davlat soliq xizmati organining taqdim etilgan 
jismoniy shaxsning jami yillik daromadi to‗g‗risidagi deklaratsiyada 
aniqlangan xatolik to‗g‗risidagi bildirishnomasini olgan kun davlat 
soliq xizmati organi tomonidan xatolik aniqlangan kun deb 
hisoblanadi. 
Daromadlar to‗g‗risidagi deklaratsiyani taqdim etish tartibi.
 
Soliq 
to‗lovchilar Soliq kodeksining 189-moddasida ko‗rsatilgan daromadlar 
bo‗yicha jami yillik daromad to‗g‗risidagi deklaratsiyani, agar ushbu 
moddada boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo‗lsa, doimiy yashash 
joyidagi davlat soliq xizmati organiga hisobot yilidan keyingi yilning 1 
aprelidan kechiktirmay taqdim etadi. 
Deklaratsiya qilinishi shart bo‗lmagan daromadlarni olgan soliq 
to‗lovchilar doimiy yashash joyidagi davlat soliq xizmati organiga jami 
yillik daromadlari to‗g‗risidagi deklaratsiyani ixtiyoriy ravishda taqdim 
etishi mumkin. 
O‗zbekiston Respublikasi rezidenti bo‗lgan chet ellik jismoniy 
shaxs o‗tgan soliq davri uchun daromadlar to‗g‗risida joriy yilning 1 
apreligacha deklaratsiya taqdim etadi. 
Grant olgan jismoniy shaxs daromadlar to‗g‗risidagi deklaratsiyani 
topshirayotganda grant bo‗yicha olingan daromad summasini, jismoniy 
shaxslardan olinadigan daromad solig‗i miqdorini, shuningdek 
O‗zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan vakolat 
berilgan fan va texnologiyalarni rivojlantirishni muvofiqlashtirish 
bo‗yicha organning tegishli xulosasini ko‗rsatadi.
Mol-mulkini ijaraga berishdan daromad olayotgan jismoniy shaxs, 
agar ushbu daromadlarga jismoniy shaxslardan olinadigan daromad 
solig‗ining to‗lov manbaida soliq solinmasa, belgilangan muddatlarda 
jami yillik daromad to‗g‗risida deklaratsiya taqdim etish bilan bir 

---

148 
qatorda ijaradan daromadlar paydo bo‗lgan kundan e‘tiboran birinchi 
oy tugaganidan keyin besh kunlik muddatda dastlabki tarzdagi 
deklaratsiya ham taqdim etadi. 
Mol-mulkni ijaraga berishdan daromadlar olish tugagan taqdirda 
jismoniy shaxs doimiy yashash joyidagi davlat soliq xizmati organini 
bu haqda yozma shaklda xabardor etadi. 
Agar soliq to‗lovchi daromadlar to‗g‗risidagi deklaratsiyani taqdim 
etmagan bo‗lsa, davlat soliq xizmati organi o‗zidagi mavjud 
ma‘lumotlar asosida soliq summasini eng yuqori stavka bo‗yicha 
hisoblashga va soliq to‗lovchiga to‗lanishi lozim bo‗lgan hisoblangan 
soliq summasi to‗g‗risida bildirishnoma topshirishga haqli. Soliq 
to‗lovchi tomonidan jami yillik daromadi to‗g‗risida deklaratsiya 
taqdim etilgan taqdirda, soliqning yakuniy summasi ushbu deklaratsiya 
hisobga olingan holda aniqlanadi.
O‗zbekiston Respublikasi Prezidentining 2012 yil 16 iyuldagi 
―Statistik, soliq, moliyaviy hisobotlarni, litsenziyalanadigan faoliyat 
turlarini va ruxsat berish tartib-taomillarini tubdan qisqartirish chora-
tadbirlari to‗g‗risida‖gi PF-4453-sonli Farmoniga asosan, 2013 yil 1 
yanvardan boshlab jismoniy shaxsning jami yillik daromadi 
to‗g‗risidagi deklaratsiya va jismoniy shaxsning mol-mulkni ijaraga 
berishdan olinadigan daromadlar bo‗yicha yakuniy deklaratsiyalari 
birlashtirilib o‗rniga ―Jismoniy shaxsning jami yillik daromadi 
to‗g‗risidagi deklaratsiya‖ga unifikatsiya qilingan holda Davlat soliq 
xizmati organlariga taqdim etilishi belgilangan. Ushbu me‘yorlar 
O‗zbekiston Respublikasining 2012 yil 25 dekabrdagi O‗RQ-343 sonli 
Qonunga asosan Soliq kodeksiga ham kiritildi. 
O‗zbekiston Respublikasi Soliq kodeksiga muvofiq, mehnat xaqi 
shaklidagi daromadni hisoblash, undirish va davlat byudjeti 
daromadlariga o‗tkazib berish ish beruvchi yuridik shaxslar – soliq 
agentlari zimmasiga yuklatilgan.