Kafedra: halq tibbiyoti, reabilitologiya va jismoniy tarbiya fan: vrach nazaroti tibbiy profilaktika fakulteti



Yüklə 2,15 Mb.
səhifə9/37
tarix01.01.2017
ölçüsü2,15 Mb.
#4042
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   37

Ko’krakqafasi:- Shakligako’ratsilindrik, konusgaoidbo’lib, zichjoylashganbo’ladi. Ko’krakqafasininormal, yassi, tovuqsimonvoronkasimon, emfizematoz (bochkasimon) turlariuchraydi.

Orqanituzilishixambirnechako’rinishgaega: yassi, botikorqalardozlariuchraydi.

Oyoqlarshakli:Normal, CH-simon, O-ko’rinishdabo’lishimumkin.

Oyoqpanjalari:Shakljixatdanto’g`ri, baquvvatvayassibo’lishimumkin.

Samotoskopiyadashuningdekbo’g`imlarxarakatixamaniqlanadi.



Antropometriya – insonningjismoniyrivojlanishningmorfologikvabirqatorfunktsionalko’rsatkichlarinibaxolash, metodvausullariyig`indisixisoblanadi.

Antropometriktekshiruvdabo’y, vazn, ko’krakqafasiningaylanasi (tinchxolatda, nafasolishda, nafaschiqarganda) o’pkanixayotiysig`imi, buyinbel, elka, dumba, tizzaaylanasio’lchanadi. Qo’lvabarmoqlarningkuchidinamometrdao’lchanadi. Antropometrikko’rsatqichga, shuningdektanamassasitarkibi ( mushak, yogvasuyaklarningo’zaromunosibligi), tananingfaolmassasivaumumiysuvmiqdorianiqlanadi.

Tanatuzilishtiplari:

Astenik- Bo’yibaland, oyoqqo’llariuzun,suyaklariingichka, elkalaritor, ko’krakqafasiuzun, qovurg`alaroralig`ikeng.

Giperstenik- Pastbo’yli, kengelkali, bo’yinlarikalta, ko’krakqafasikeng, oyoqlarikaltabo’ladi.

Normostenik-YUqoridagiikkiturningo’rtadagiholatniegallaydi.

2.2. YANGIPEDAGOGIKTEXNOLOGIYA
«Dumalok stol»o’yinnio’tkazishmetodi:

Topshirikyozibqo’yilganqog`ozvarag`idavrabo’ylabo’tkazilada.Harbirtalabao’ziningjavobvariantiniyozibkuyadivavarakniboshkatalabagauzatadi.Xammatalabalaro’zjavoblariniyozibqo’yishadi,keyinmuxokamabo’ladi: noto’g`rijavoblaro’chiriladi, to’g`rijavoblarningsonigaqarabtalabaningbilimlarigabahoberiladi.Bumetodningfaqatyozmashakldaemas,balkiog`zakishakldaxamkullanishmumkin.Bumetodikadao’rgatuvchi-nazoratqiluvchiprogrammalardanfoydalanishmumkin.Shuniesdatutishkerakki,yaxshiqo’yilgansavol,bu –javobniyarmisiniuzigajoqilgansavoldir.


Savol:1 3 Jismoniyrivojlanganlikningbaholashusulinisanabo’ting?
Javob: Indeksusuli, standartusulivakorrelyatsiyausuli.

Savol:2 Somatoskopiyaganimakiradi?
Javob: terirangi, shilliqqavati,mushaklarnirivojlanganligi, limfasistema, oyoqshakli, tavonshakli,ko’krakqafasituzilishi,tanaorqashakli.

Savol:3 Antropometriyaganimakiradi?
Javob:vazni,tanauzunligi,ko’krakqafasihayotiyxajminio’lchash-spirometriya,mushakkuchi,ko’krakqafasiniaylanasi,belkuchi.

Baholashmezoni


Maksimalball 20-19

18-17 ball

16-15 ball

14-13 ball

12 ball

a`lo

YAxshi

O’rta

qoniqarsiz

yomon


100%-86%

85%-73%

72-56%

55%-46%

45% vaundankam


3.TAHLILIYQISM

3.1.Klaster, organayzer
1. Aqlingizganimakelsa, barchasiniyozing. G`oyalarisifatinimuhokamaqilmangfaqatularniyozing.

2. Xatnito’xtatadiganimloxatolarigavaboshqaomillargae`tiborbermang.

3. Ajratilganvaqttugagunchayozishnito’xtatmang. Agardaaqlingizdag`oyalarkelishibirdanto’xtasa, uholdaqachonkiyangig`oyalarkelmagunchaqog`ozgarasmchizibturing.

Harbirguruhboshqaguruhlarnibaholaydi. Harbirtalabbo’yichato’liqbajarilsa – 15 ball



Guruh



Tushunarlivaaniqjavob (5)

Ko’rgazma-lilik

(5)


Reglamentgaamalqilish (2,5)

Guruhfaolligi

(2,5)


Jamiball

1.
















2.

















Baholashmezoni:



Maksimalball 15

13-12 ball

11-10 ball

9-8 ball

7-6ball

100%-86%

85%-73%

72-56%

55%-46%

45% vaundankam



3.1.1. Klaster
Tana tuzulishi turlari

Giperstenik
Astenik

Normostenik

Bo’yi baland, oyoq qo’llari uzun, suyaklari ingichka, yelkalari tor, ko’krak qafasi uzun, qovurg’alar oralig’I keng

Past bo’yli keng yelkali, bo’yinlari kalta, ko’krak qafasi keng, oyoqlari kalta bo’ladi

Yuqoridagi ikki turni o’rtadagi holatni egallaydi. Qomati tik harakati erkin
3.2.Vaziyatlimasalalarningkompleksi
1 MASALA

18 yoshlisportchivoleybolistda ( bo’yi 170 sm ) doimiymashqlardabelkuchi70 kg, Shikoyatiyuk, Sizniqo’shimchatashxisingizvatakliflaringiz.



Javob: Sportchining barcha ko’rsatkichlari normada.

2 MASALA

18 YOshlisportchio’qotishbo’yicha III – razryadliuzluksizmashqqiladi, Shikoyatiyuk, Ko’krakqafasiekskursiyasi 5 sm, Sizniqo’shimchatashxisingizvatakliflaringiz.



Javob:Bu sportchida uz yoshi va ko’rsatkichlariga nisbatan fizik xolati normada.
3 MASALA

Gimnastikachibolachaptomoniantropometrikma`lumotlaribo’yichaqo’lpanjasipaylaridaog`ishbo’lib, spirometr ( - 2 ξ ) ko’rsatdi, Sizniqo’shimchatashxisingizvatakliflaringiz.



Javob:Sportchidapaylarcho’zilishikuzatilganiuchun, ungavaktinchaliksportmashg`ulotlaridancheklanishnitavsiyaqilamizvatibbiyko’rikdano’tish.
Testlar
1 Jismoniyrivojlanganlikningbaholashusuliniko’rsating

  1. *indekslar

  2. veloergometriya

  3. kaliperometriya

  4. somatoskopiya

2 Jismoniyrivojlanganliknibaholashuchunqo’llaniladiganindeksniayting

  1. *Ketle

  2. Garvardstep-test

  3. Astrand

  4. Martine

3 Mushakrivojlanganliginito’g`ribaholashniko’rsating

  1. *zaif

  2. kuchli

  3. judakuchli

  4. judazaif

4 Odamqomatiningtarqalganturiniko’rsating

  1. *normal

  2. yumaloq

  3. o’rta

  4. yaxshi

5 Ko’krakqafasiningasosiyshakliniayting

  1. *tsilindrik

  2. yassi-raxitik

  3. bochkasimon

  4. egilgan

6 Orqaningasosiyshakliniko’rsating

  1. *normal

  2. kifotik

  3. lordonik

  4. qiyshaygan

7 Jismoniy rivojlanganlikni baholovchi asosiy belgini ko’rsating

  1. *tanavazni

  2. tizzaaylanasi

  3. sonaylanasi

  4. nafsolishvachiqarishtezligi

8 Jismoniy rivojlanganlik belgisining baholovchi kriteriysini ko’rsating

  1. *o’rta

  2. normal

  3. judapast

  4. judayuqori

9 Shifokornazoratiningvazifasiniayting

  1. *organizmning jismoniy rivojlanganligini,salomatlik va funktsional holatlarini aniqlash

  2. shifobaxshgimnastikakompleksiniyozish

  3. GTOnormativlarinibelgilash

  4. Maxsusguruhlardamashg`ulotlaro’tkazish

10 Shifokornazoratiningmazmuniniko’rsating

  1. *tashkiliy-uslubiyraxbarlik

  2. organizmningjismoniyrivojlanganliginianiqlash

  3. organizmning funktsional holatida bo’ladigan o’zgarishni aniqlash

  4. maxsusguruhlardamashg`ulotlaro’tkazish



Baholashmezoni:



Maksimalball 15

13-12 ball

11-10 ball

9-8 ball

7-6ball

20-16-a`lo

15-12-yaxshi

11-7-o’rta

6-4-qoniqarsiz

3 vaundankam-yomon


100%-86%

85%-73%

72-56%

55%-46%

45% vaundankam


4. Amaliyqism

Mustaqilravishdasamatoskopiyavaantropometriyao’tkazish. Sportturigasaralashvajismoniyrivojlanganliginibaholash, ulardaginuqsonlarnianiqlab, korrektsiyagayo’llanmaberish.


5. Malaka, ko’nikma va bilimni tekshirish usullari

- og`zaki;



  • yozma;

  • organayzerlar;

  • test;

  • vaziyatlimasalalarechish;

  • egallanganamaliyko’nikmalarninamoyishetish;

5.1.Talabalarbilmi, ko’nikmavamahoratinibaholashdaqo’llaniladigannazoratmezonlari




Baho

a`lo

yaxshi

o’rta

qoniqarsiz

yomon




O’zlashtirish % hisobida

100%-86%

85%-71%

70-55%

54%-37%

36% vaundankam

1

Nazariyqism

20-19

ball


18-17 ball

16-15 ball

14-13 ball

12 ball

2

Analitikqism:

organayzer

15-14 ball

13-12 ball

11-10 ball

9-8 ball

7-6ball

3

Test

15-14 ball

13-12 ball

11-10 ball

9-8 ball

7-6ball

4

Amaliyqism

40-34,4-ball

34-28,4ball

28-22ball

21,6-14,8 ball

14,4 ball

5

Nazoratsavollari

10-7,9

7,75-5,6

5,5-4,25

4,1-2,5

2,4 ball


5.2.Joriynazoratnibaholashmezoni.



O’zlashtirish %


Baho

Talabaningbilimdarajasi


1

96-100


A`lo


«5»

Mavzubo’yichao’zfikrinito’liqbayonetadi, barchaberilgansavollargato’liqto’g`ijavobberadi, tahlilqiladivaxulosachiqaradi, ijodiyfikrlaydi, auditoriyadamavzunimuhokamaqilishdafaolqatnashadi. Mavzubo’yichavaziyatlimasalalarniechadi, testsavollarigato’liqvato’g`rijavobberadi. Erkintasavvurgaegabo’lib, kerakbo’lgandao’qituvchibilano’zfikrinialmashaoladi.

2

91-95

Mavzubo’yichao’zfikrinito’liqbayonetadi,barchaberilgansavollargato’liqto’g`rijavobberadi, tahlilqiladivaxulosachiqaradi, ijodiyfikrlaydi, auditoriyadamavzunimuhokamaqilishdafaolqatnashadi, mustaqilmushohadayuritadi. Mavzumohiyatinitushuntiraoladi, erkintasavvurgaegabo’ladi, o’qituvchibilanbemalolfikralmashaoladi.

3.

86-90


Mavzubo’yichao’zfikrinietarlidarajadabayonetadi, barchaberilgansavollargato’g`rijavobberadi, tahlilqiladivaxulosachiqaradi, ijodiyfikrlaydi, auditoriyadamavzunimuhokamaqilishdaqatnashadi. Mavzubo’yichaamaliyishnatijalaribo’yichamustaqiltekshirishbayonnomasinito’ldiradi.

4

81-85


YAxshi


«4»

Mavzubo’yichao’zfikrinietarlidarajadabayonetadi, barchaberilgansavollargato’g`rijavobberadi, tahlilqiladivaxulosachiqaradi, ijodiyfikrlaydi, auditoriyadamavzunimuhokamaqilishdaqatnashadi.

5

76-80

Javoblarto’g`ri, ammoto’liqemas, o’qituvchiningqo’shimchasavollaribo’yichakamchiliknito’ldiradi, mavzunimuhokamaqilishdaetarlichafaol. Auditoriyadagitopshiriklarnibajarishdakatnashadi.

6.

71-75


Mavzunimuhokamaqilishdaetarlichafaol, ammoxatoliklargayo’lqo’yadi, Auditoriyaishlarinibajarishdaqatnashadi, kerakliyozishlarniamalgaoshiradi.

7.

66-70


Qoniqarli

«3»


Javoblar 50% gato’g`ri, ammoberilgansavolningmohiyatinitushunadi; topshiriqlarnibajaraoladi,biroqunda 2-3 xatoliklargayo’lqo’yadi.

8

61-65



Javoblar 50%gato’g`ri, savolmohiyatinihammavaqthamto’g`ritushunmaydi, topshiriqlarnio’qituvchiyordamidabajaradivashundaham 2-3 taxatogayo’lqo’yadi.

9

55-60


Javoblar 40% gato’g`ri,javobberishdayanglishibketadi, savolmohiyatinihammavaqtto’g`ritushunmaydi, topshiriqlarniboshqatalabayokio’qituvchiyordamidabajaradi.

10

54-30

Qoniqarsiz

«2»


40% gachato’g`rijavobberaoladi, javoblaraniqemas, topshiriqlarnibajaraolmaydi. Uyvazifasibajarilmagan.

11

20-30


Amaliymashg`ulotgaqatnashadi, formada, daftaribor. Uygaberilganvazifabajarilmagan.


6. Nazoratsavollari

1 Insonhayotidajismoinyrivojlanganlikningaxamiyati.

2 Jismoniyrivojlanishhaqidatushuncha.

3 Antropometriyatushunchasi.

4 Somatoskopiyatushunchasi.

5 Tanatuzilishtiplarinisanabbering.

6 Sportturlariniaytibo’ting.
Baholash mezoni:


100%-86%

85%-71%

70-55%

54%-37%

36% vaundankam

10-7,9-a`lo

7,75-5,6-yaxshi

5,5-4,25-o’rta

4,1-2,5-qoniqarsiz

2,4 vaundankam-yomon




7.Tavsiyaetilganadabietlar

Asosiy

1.EpifanovV.A., ApanasenkoG.L. «LechebnayafizkulturaiShifokorebnыyqontrol» M., 1990




Ko’shimchaadabiyotlar

1.Epifanov V.A. «Lechebnaya fizkultura i sportivnaya meditsina» M., 2000

2.Popov V.I. CHogovadze V.G. « Fizicheskaya reabilitatsiya» Rostov naDonu 2001

3.EpifanovV.A. “ Lechebnayafizicheskayakultura” M. 2003

4.DubrovskiyV.A. “ Lechebnayafizkultura” M. 2004

5.Lektsionnыe materialы i uchebno-metodicheskie razrabotki

6.Epifanov V.A. «Lechebnaya fizkultura i sportivnaya meditsina» M., 2000

7.Rixsieva O.A. «Massaj» T. 1996

8.EvdokimovaT.A. MilyukovaI.V. Noveyshiyspravochnik“ Lechebnayafizkultura” M. 2004

9.«Meditsinskie osnovы fizicheskogo vospitaniya i formirovaniya zdorovya i garmonichnogo razvitiya detey i podrostkov» prof. Nazirov F.G. prof. Axmedova D.M. prof. Suyumov F.A. dots. Vasilev V.D, prof. Shayxova G.I. Tashkent 2003

10.Karpman V.L. «Serdtse i sport» M., 1999

11.Edvard T. Xouli, B. Don-Frenks « Rukovodstvo instruktoraozdorovitel-nogo fitnessa» Kiev 2004

12.BetShou “YogafitTreningdlyazdorovya” M. 2005

13.MilyukovaI.V.EvdokimovaT.A. “ Gimnastikadlyadetey” M. 2004

14.A. BokovS. Sergeev “ Yogadlyadetey” M. 2004

15.Epifanov V.A., Moshkov V.N. «Lechebnaya fizkultura (spravochnik)» M.1997

16.M., Aulik I.V. «Opredelenie fizicheskoy rabotosposobnosti v klinike i sporte» M., 1990

17.YUldashev K.YU. «Nemedikamentoznыe metodы lecheniya profilaktiki i meditsinskoy reabilitatsii». Sb. nauch. trudov. T.-1994

18. CHet el adabieti:

TeylorS.B., MillerN.H. “ Basic physiologic principils relatied to

Group exirsise programs” Filadelphiya 1988

Tehaxton L. “ Phithiological and psythological effects of short term exirsise

eddiction on habitual runners.” 1992

19. Internet istochniki:

www.doktor.ru, www. medinfo. home.ml.org

http://www.restart-med.ru

http://www.mirmed.ru

http://micropolarization.narod.ru

http://skolioz.mccinet.ru

http://www.sportpsy.cz

Child in motion /cf/ (Rada Pisot)- http://www.zrs-kp.si/projekti/otrokvgibanju/Otrok%20v%20gibanju.pdf

www. aapmr.org, www.alhealth.com, www.docguide.com, www.healthweb.com, www.acsm.org, www.apta.org, www.sportsmed.org.

www.jphysiol.org, www.physsportmed.com

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI SOG`LIQNI SAQLASh VAZIRLIGI

TOShKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI
TASDIQLAYMAN

O’quvishlaribo’yichaprorektor

prof. ..........................TeshaevO.R.

_____”_________________2012 yil


Kafedra:Xalqtibbiyoti, Reabilitologiyavajismoniytarbiya
Fan: Shifokornazorati
TIBBIYPROFILAKTIKAFAKULTETI 3-KURS

TALABALARIUCHUN

YAGONAUSLUBIYTIZIM

MAVZU: “Jismoniyrivojlanganliknibaholashusullari (standart, indekslar, korrelyatsiyavapertsentiliy). Antropometrikko’rinish. Jismoniyrivojlanganlikhaqidaxulosa.”
Mavzusibo’yichaamaliymashg`ulot№4

TA`LIMTEXNOLOGIYASI

Toshkent–2012
Tuzuvchi:Dots.AdыlovSh.K.

kattao’qituvchiMirbabaevaD.B.


O’quvtexnologiyasitasdiqlangan:

kafedrayig`ilishidaprotokol №______ ____________12 y.
Fanningta`lim texnologiyasiToshkenttibbiyotakademiyasiIlmiy-uslubiykengashi“Ichki kasalliklar”sektsiyasida 2012 yil «____»dagi «_____»-sonmajlisbayonibilanma`qullangan.
Rayis: Professor,t.f.d. Karimov M.Sh.

O’quvmashg`ulotidata`limtexnologiyasimodeli

Mavzu № 4 Jismoniyrivojlanganliknibaholashusullari (standart, indekslar, korrelyatsiyavapertsentiliy). Antropometrikko’rinish. Jismoniyrivojlanganlikhaqidaxulosa.

Ta`limberishtexnologiyasi (amaliymashg`ulot)

Vaqt: 90 dakika

Talabalarsoni:8-10

Xxxx




O’quv mashg`ulotining shakli va turi

Amaliymashg`ulot




O’quvmashg`ulotiningtuzilishi

1.Kirish qism..

2. Nazariy qism

3.Analitik qism:

-organayzer

-Test va vaziyatli masalalarlar

4. Amaliy qism






O’quvmashg`ulotimaqsadi:

Shug`ullanuvchilarningjismoniyrivojlanganliginibaholashusullarivaulardaginuqsonlarnianiqlab, korrektsiyagayo’llanmaberish. Mustaqilravishdasamatoskopiyavaantropometriyanio’tkazish. Jismoniyrivojlanganlikhaqidaxulosa.




Talababilishikerak:

Sportvajismoniytarbiyabilanshug`ullanuvchilarningjismoniyrivojlanganliginibaholashusullarinianiqlab, korrektsiyagayo’llanmaberish.Mustaqilravishdasamatoskopiyavaantropometriyanio’tkazish. Mustaqilravishdaxulosachiqarish.




Talababajaraolishilozim:

Sportvajismoniytarbiyabilanshug`ullanuvchilarniMustaqilravishdasamatoskopiyavaantropometriyasinio’tkazish.Sportturigasaralashvajismoniyrivojlanganliginibaholash, ulardaginuqsonlarnianiqlab, korrektsiyagayo’llanmaberish, klinikvaparakliniktekshiruvusullariorkalijismoniyrivojlanganliginibaholash.





Pedagogikvazifalar:

Shug`ullanuvchilarningjismoniyrivojlanganliginibaholashusullarini(standart,indeks,korrelyatsiyavapertsentiliy ) vaulardaginuqsonlarnianiqlab, korrektsiyagayo’llanmaberish, jismoniytarbiyavasportbilanshug`ullanuvchilarniantropometriyako’rinishio’rgatish. Jismoniyrivojlanganlikhaqidaxulosaberishnio’rgatish.




O’quvfaoliyatinatijalari:

Shug`ullanuvchilarningjismoniyrivojlanganliginibaholashusullarini(standart,indeks,korrelyatsiyavapertsentiliy ) vaulardaginuqsonlarnianiqlab, korrektsiyagayo’llanmaberish, jismoniytarbiyavasportbilanshug`ullanuvchilarniantropometriyako’rinishibilish. Jismoniyrivojlanganlikhaqidaxulosaqilish.




Ta`limusullari

Ma`ruza, aqliyhujum, hikoya, namoyish, amaliyishusuli, kitobbilanishlash, suhbat, ta`limiyo’yin, organayzer.

Ta`limshakli

Jamoaviy, guruhlardaishlash («Birgalikdao’qiymiz», «O’ylang-Juftlikdaishlang-Fikralmashing»), yakkatartibli

Ta`limvositalari

Doska-stend, yozuv taxtasi, eslatma, nazorat varag`i, matnlar, nazorat savollari, testlar, vaziyatli masalalar

Ta`limberishsharoiti

Maxsus texnika vositalari bilan jihozlangan,

guruhli shakllarda ishlashga mo’ljallangan xonalar (shifokor nazorati kabineti, antropometriya xonasi: antropometriko’lchovasboblari(spirometr, dinamometr, tanauzunliginio’lchashga-rostomervavaznini-toroz, ko’krakqafasiningaylanasinio’lchashga-metrlenta, tonometr, fonendoskopvaboshkalar.)



Monitoringvabaholash

Og`zakiso’rov: tezkor-so’rov,yozmaso’rov: test



Yüklə 2,15 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   37




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin