Kainat və təbiət haqqında fəlsəfi hipotezalar seriyasından
Məkan dəyişməsi riyaziyyatı nisbiləşdirir
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Məkan dəyişməsi riyaziyyatı nisbiləşdirir. Məkanın genişliyindən meydana gələn müxtəlifliyin, bağlayıcılığın sonsuzluğu məhz ənənəvi riyaziyyatın inkar olunmasını şə rtləndirir. Məsələn, “1” ədədi çoxlu sayda birlərə bölünür. Bu anda ənənəvi riyaziyyatın qanunları özünü qoruyur. Lakin bir məkandan başqa məkana dəyişmə zamanı, məsələn, formanın, həmin eyni kəmiyyətli ədədin yerdəyişməsi zamanı isə kəmiyyət qalır. Məsələn, 1 ədəd maşın yerini dəyişəndə elə 1 ə dəd maşın olaraq qalır. Bu baxımdan da öz məkanında bir ş eyin artan-azalan kəmiyyətlər baxımından yox, yerdəyişməsi baxımından riyaziyyat özünü dəyişdirir. Buna görə də, bu məsələdə, məkan dəyişməsində 1-1=0 olmur. 1-1=1 olur. Hətta məkanın artıb- azalmasında da, məsələn, bir şərti məkan müstəvisində də ənənəvi riyaziyyat pozula bilir. Məsələn, dörd otaq, bir mətbəx və iki yardımçı sahə birlikdə bir mənzili əmələ gətirir. Onda, 1=4+1+2 və s. Ənənəvi riyaziyyat eyni şeylərə 12 münasibətdə öz ənənəsini qoruyur. Məsələn, hamımız bilirik ki, 5 ədəd qələm+5 ədəd qələm=10 ədəd qələm. Burada da məkan genişlənir. Hər bir qələmin öz məkanı olur. Lakin toplama eyniliyə (qələmə) şamil olunur. Riyaziyyatın nisbiliyi məhz bütövün öz məkanını dəyişməsində pozulur. Eləcə də bir məkanda, tutaq ki, dörd ədəd kitab çatışmır. Bura üç ədəd kitab gələndə elə üç olur. Onda, ənənəvi riyazi hesablama pozulur. Məsələn, -4+3=3 olur. Burada artıq yalnız 1 ədəd çatışmır. Ə nənəvi riyaziyyatda isə -4+3= (-1) Düşünmək bir proses kimi sistemliliyə, hərəkət olaraq tərkib dərəcələrinə, tərkib tərzinə xasdır. Düşüncə özü konstruktivliyi yaradır. Bir fikir məntiq əsasında –formal (sadə) və dialektik (mürəkkəb) məntiq əsasında- ardınca digər fikirləri meydana gətirir. Fikirin obyekti kiçik və böyük olur. Fikirlər konkret və qısa olur, eləcə də genişlənmə xassələrini özündə ə ks etdirir. Böyük olanda xətləri və istiqamətləri də çox olur. Beyin öz konstruktivlik funksiyasını obyektlər üzrə icra edir. Daha çox siqnalların qəbulu beyinin həm konstruktivlik funksiyasını təkmilləşdirir, həm də siqnallar obyektinin sayını çoxaldır. Məntiq konstruktivliyi yaradır və sistemliliyi meydana gətirir. Konstruktivlik də məntiqi fikirlərin formalaşmasını təmin edir. (Qeyd: mütləqlik və nisbilik hərəkətlərdən, məsafə dəyişmələrindən, birləşmələrdən, tərkiblərin analizindən meydana gəlir. Hərəkətlər məfhumu (anlayışı) elə fikirlərdə meydana gələn nisbiliyin əsasıdır. Mütləqlər dəyişəndə nisbilər də bir-birini əvəzləyir. Lakin nisbiliklər həqiqətdə, hər bir məkanda olan mütləqlərdir. Nisbiliklər də həqiqətlərdən ibarətdir. Mütləqlərin dəyişməsi-müəyyənliyin qeyri-müəyyənliyə çevrilməsi, aşkarlığın gizlənməsi, yəni, məkan dəyişməsi və gözdən itməsi elə mütləqləri qeyri- müəyyən olaraq keçici və nisbi edir. Yada düşmək, unutmaq, yaddan çıxarmaq və s. əvəzedici-məkandəyişdirici proseslər nisbiliklərin əsaslarını formalaşdırır). Məntiq bir modelə və 13 formulaya çevrilir. Məntiq bir qayda olaraq, hesablayır, birləşdirir, parçalayır, məkanlara ayırır, başlanğıcları və sonluqları, səbəb və nəticəni tapır. Seçim edir, oxşarlıqları, uyğunluqları, eləcə də fərqləri, uyğunsuzluqları müəyyən edir. Məntiq bütövləşdirir, sintez edir, nəticələr çıxarır. Bütövlər içərisində tərkibləri müəyyən edir. Sistemdəki müxtəlif kəmiyyətləri müəyyən edir. (Qeyd: Yer kürəsinin öz oxu ə trafında fırlanmasından və Günəş ətrafında dövr etməsindən meydana gələn fərqlər və eyniliklər: gecə və gündüzün bir- birini əvəzləməsi, fəsillərin bir-birilərini əvəzləməsi –burada dairəvi hərəkətlər fərqlərin eyniliklərini meydana gətirir- məhz beyində eynilik və fərqliliyi ayırd etmək xüsusiyyətlərini təbii olaraq formalaşdırır. Təbiətin makro prosesləri beyində makro təsirləri meydana gətirir. Bu makro təsirlər sayəsində beyin mikro tənzimləmə funksiyalarını yerinə yetirir. Beyin makro siqnalları qəbul edir, onları məxsusiləşdirir, universallaşdırır və konkretləşdirir). Fəlsəfi kateqoriyalar ə sasında digər əməliyyatları həyata keçirir. Beyinin məntiqi funksiyası siqnallar hesabına təkmilləşir, inkişaf edir. Belə ehtimal etmək olar ki, beyin qəbul etdiyi siqnalların ardıcıllığından öz funksiyasını təkmilləşdirir, funksiyasının ə hatəsini genişləndirir. Həm də daxili düşüncə prosesləri sayəsində məntiqi funksiyasını böyüdür. Düşüncə dərinləşdikcə daha çox siqnalları qəbul edə bilir. Düşüncənin dərinləşməsi kəmiyyətləri artırır. Lakin ola da bilər ki, siqnallar dolğun şə kildə beyində əks olunmasın və məntiqi dərketmə də obyektiv alınmasın. Burada obyektin məsafə amili mühüm rol oynayır. Məsafə əlamətlərin ayırd edilməsinin əsasında dayanır. Məsələn, planetləri yaxından görməklə siqnalların məsafələri qısalır. Yaxın getdikcə daha çox siqnallar qəbul olunur. Deməli, hər bir siqnalın, siqnal axınını öz uzunluq məsafəsi vardır. Uzunluq məsələsi də kəmiyyətlərdən meydana gəlir. 14 Məsafə uzun olduqda düşüncə daha çox subyektiv olur. Yaxın məsafədə isə subyektivliyi obyektivlik əvəz edə bilir. Çünki yaxın məsafədə çoxları mahiyyəti və formanı uzağa nisbətən dərindən dərk edə bilirlər. Məkan amili obyekt haqqında məlumatları həm subyektiv və həqiqətdən bir qədər uzaq, həm də obyektiv və həqiqətə yaxın hesab edir. Düşüncə obyektinin yaxın və uzaqlığı onun əlamətlərini müəyyən edən ə sas faktordur. Deməli, məkan amili və kəmiyyət kriteriyası düşüncənin mütləqliyini, düşüncənin dərinliyini, kəmiyyətini müəyyən edir. Qəbul olunan siqnallar dərəcələnir, dərəcələndikcə aşkarlanma (obrazlanma) da dərəcələnir, dərəcələndikcə aydınlaşma prosesləri həyata keçirilir. Məlumdur ki, aydınlaşma geniş təfərrüatı ilə gerçəkliyin açılmasıdır. Aydınlaşma prosesləri artdıqca obyektivlik və aşkarlıq da artır, həqiqət üzə çıxır, həqiqətin dərəcəsi, həcmi artır. Lakin məntiq də subyektiv və qeyri-düzgün ola bilər. Beyinin məntiqi funksiyası siqnalları emal etsə də, siqnalları düzgün (uzaqlığına görə) qəbul etməmək olar. Duyğu (hissiyyat) orqanları az dərəcəli siqnallar (burada əlamətlər haqqında az kəmiyyətli məlumatlar) qəbul edə bilər. Bu baxımdan da subyektiv məntiq əsasında həm də az və qeyri- düzgün siqnallara görə düz olmayan (az dərəcədə aşkar olunan və ya da aşkarlıq obyektindən kənarda olan) nəticələrə gəlmək olar. Bir də onu nəzərə almaq lazımdır ki, insan təbiətin və kainatın, ilk növbədə isə Ulu Tanrının yaradıcısıdır. Buna görə də insanlar yalnız müəyyən qədər siqnallar qəbul etmək iqtidarındadırlar. Müəyyən məkanda dayanan müəyyən bir ş eyin daha çox formasını dərk edə bilərlər. Mahiyyət isə, eyni zamanda həmin şeyin makro sistemdə olan funksiyasını tam şə kildə dərk edə bilməzlər. Buna görə də insanlar həqiqəti yarımçıq və lokal olaraq qəbul edə bilərlər. Bir də insanlar Yer planetinin məxluqudurlar. Onlar daha çox Yer kürəsinə aid siqnalları qəbul edə bilərlər. Ümumilikdə kainat və digər planetlər haqqında, ulduzlar haqqında isə az məlumata malik 15 ola bilərlər. Həm də insanların kainat və planetlər, ulduzlar və digər kosmik obyektlər haqqında az məntiqi təfəkkürləri də ola bilər. Məntiq subyektiv kəmiyyətli siqnallara görə (siqnalların dərəcəsinə və emalına görə) səhv edə bilər. Eləcə də hər bir planetin öz qanunauyğunluğu vardır və Yer kürəsində yaşayan insanların bütün planetlər haqqında tam təfərrüatlı məlumatları da ola bilməz. Yer kürəsində yaşayan insanların planetlər və ulduzlar haqqında məntiqi səhvləri, bu baxımdan mühakimələri və nəticə səhvləri ola bilər. Mühakimələr subyektivdir, inkarın obyektidir. Buna görə də məntiq daha çox subyektivdir. Düşüncələrin əsaslarını siqnallar təşkil edir. Düşüncələr elə ardıcıl daxil olan və sistem xarakteri kəsb edən siqnallardan ibarətdir. Düşüncələr təbiətdə olanlar haqqında məlumatları “mütləq varlıq prinsipləri” əsasında qəbul edilən siqnallardan meydana gəlir. Qeyri-müəyyən varlıq haqqında insan düşünəndə də, həmin varlığın olması da mütləqə çevrilir. İ nsanlar normal şəkildə yalnız kainatda olanlar haqqında düşünmə imkanlarına malik olurlar. Kainatda təbii şəkildə olmayanlardan nələrisə düşünəndə də (formaya salmaq istəyəndə) onun materialı təbiətdən olanlardan düşünülür. İnsan beyini, onun duyğu orqanları yalnız olanlar haqqında siqnallar qəbul etmək funksiyasına malik olur və mövcud məkandan kənardan bu, mümkün deyil. Məsələn, insan düşünürsə ki, bir göz qırpımında milyonlarla km. məsafəni qət etmək olar, deməli, haradasa, bu hal mümkündür. Çünki, mümkün olmayan şeylər insan düşüncələrinin məhsulu ola bilməz. Lakin insan hər bir düşündüyü şeyi əmələ çevirə bilməz. Düşüncə ə məli hər zaman qabaqlayır. Deməli, makro mənada kainat və onun nizamı insan əməlindən çox-çox üstündür, ondan ucadır. Lakin elə də olur ki, əməl sayəsində meydana çıxan aşkarlıqlar, gerçək hadisələr düşüncələri meydana gətirsin. Buna görə də qəbul etmək olar ki, düşüncələr, fikirlər həm nəzəri, həm də təcrübi əhəmiyyət kəsb edir. Nəzəriyyədən təcrübə, təcrübədən 16 isə nəzəriyyə qaydaları formalaşır. Hər ikisi bir-birini şə rtləndirir. Düşünmə prosesi müəyyən kəmiyyətli müddəti olan siqnallar qəbuludur. Siqnallar da miqdara malikdir. Düşüncələr qəbul olunan siqnallardan formalaşır, burada daxili aləmlə xarici aləm arasında təmas meydana gəlir. Düşünülənlə düşünənlər arasında siqnallar mübadiləsi körpüsü yaranır. Xarici aləmdə baş verən proseslər insanlarda qəbul olunur. Xarici aləmdən kənar (burada digər aləm nəzərdə tutulur) siqnalların mövcudluğu isə məsafə və gözlə görünə bilmək, digər duyğu orqanları ilə qəbul edilə bilmək amilinə görədir. Məsafə uzaq olanda siqnallar qəbul olunmaya bilər, lakin bu o demək deyil ki, uzaqda heç nə yoxdur. İnsanın siqnalları qəbul etmək əhatəsi vardır. Bu əhatədən kənarda da varlıq var. Lakin bu varlıq müəyyən əhatəsi olan şəxs üçün qeyri-müəyyən varlıqdır. Əhatədən kənar mühitin siqnalları isə müəyyən qədər müəyyən insanlar tərəfindən qəbul oluna bilər. Qeyri- müəyyənliyin açılmasında məntiq mühüm rol oynayır, eləcə də məsafəni qısaltmaq (müəyyən koordinatda olan obyektə münasibətdə məsafəni qısaltmaq, ona yaxın getmək) və ə lamətləri çox görmək qeyri-müəyyənliyi müəyyənliyə çevirir. Düşüncələr mənəvi-abstrakt olmaqla yanaşı, maddi- materialdır. Yəni, ən kiçik zərrəciklər topasından ibarətdir. Düşüncələr enerjidir. Belə hesab etmək olar ki, düşüncələr ən kiçik zərrəciklərin axınıdır və ə lamətləri (hissiyyat obyektlərinin əlamətlərini) özündə daşıyandır. (Qeyd: istənilən bir şeyin əlaməti ona məxsus olan siqnalların onu qəbul edən şə xslərin beyinlərində əks olunmuş formasıdır. Əlamət o zaman yaranır ki, obyektin siqnalları beyində qıcıq yaradır, beyinin siqnal mənbələri içərisində özünə yer açır, forma alır. Çox qarışıq olan nməkan beyində qarışır. Siqnallar da beyin mərkəzində qarışıq olur. Beyin bütün material aləmin ə lamətləri üçün sanki bütün rəngləri olan müstəvi rolunu oynayır. Müstəvidə materiya aləminin əks yaranır. Beyin 17 güzgü funksiyasını yerinə yetirir). Müəyyən obyektin ə lamətləri siqnallarla informasiya şəkilində (duyğu orqanları vasitəsilə) beyinə qəbul olunur, düşüncələr meydana gəlir. Düşüncələr bu baxımdan siqnallardır və dəyərlərdir. Düçüncələr siqnalların ardıcıl qəbulundan meydana gələn bir prosesdir. Siqnallar emal edilir, sintez olunur və nəticələrə gəlinir. Düşüncələr varlığın əsasını əks etdirəndir. Düşüncə (ardıcıl fikirlər toplusu) özü də bir varlıqdır, mücərrəd varlıqdır. Düşüncələr məkan baxımından özünə müxtəlif siqnalları qəbul edir. Uzaq məkandan qəbul edilən siqnallar bir qədər qeyri- müəyyən olmaqla yanaşı, həm də informasiya daşıyıcılarıdır. Uzaq məkandan qəbul olunan siqnallar özləri ilə uzaq məkanın ə lamətlərini daşıyırlar. Məsələn, kainat haqqında, insanların özlərindən uzaq olan məkanlardakı obyektlər haqqında, gözlə görünə bilməyən şeylər haqqında beyin müxtəlif, həm də müəyyən həcmdə (az və ya bir qədər ondan çox) siqnallar qəbul edə bilər. Bu baxımdan da beyinə qəbul edilən siqnallar uzaqda yerləşən obyektlər haqqında müəyyən əlamətləri verə bilər. Həm də ona görə ki, insanlar kainatın tərkibidirlər və kainat elementlərini özlərində cəmləşdiriblər. Bütün siqnallar da kainat daxilindəki varlıqları əks etdirir. Buna görə də insanlar uzaqda yerləşən obyektlər haqqında müəyyən qədər məlumatlı ola bilərlər. Uzaq məkan olduğu məkanda qalır. Lakin informasiya qəbul edənlər ondan uzaqda olur. Yaxud da məkan informasiya qəbul edəndən uzaqlaşır. (Hərəkətlər ə snasında perisentr və aposentr müəyyən obyektlərin siqnallarının yaxınlaşmasını və uzaqlaşmasını əks etdirir). Müəyyən məkanda olan şeylərin siqnalları var və dalğalarla səpələnir. Səpələnmə arealına yaxın getdikcə beyin də siqnalları öz duyğu orqanları ilə qəbul edir. Bu səpələnmə arealını da ətrafla əlaqəli olan sistemlilik təşkil edir. Deməli, sistemin tərkibində olan bütün material-maddi aləm bir-birinə 18 siqnallar ötürürlər. Siqnallardan da belə güman etmək olar ki, kainatın makro və mikro yaddaşı meydana gəlir. Kainat həm də elementlərin (tərkib zərrəciklərin, insanlar üçün ən kiçik bölünənlərin) axınlarından meydana gələn siqnallardan ibarət olan sonsuz “bütövdür”. Kainatın tərkibi bərk və yüngül elementlərdən təşkil olunur. Belə qəbul etmək olar ki, bərk elementlər əslində yüngül elementlərin kəmiyyət artımı baxımından çox sıxlaşmış formasıdır. Yüngül elementlər çox sıxlaşanda müəyyən məkan çərçivəsində bərkimə meydana gəlir. Həddən artıq bərkimə aralanmağa, partlayışa səbəb ola bilər. Bərkimə kəmiyyəti- çəkini, kütləni artırır. Kütlə artanda qüvvə də artır. Qüvvə artanda enerji də artır. Bu baxımdan da hesab etmək olar ki, bərk elementlər, məsələn, bərk planetlər daha da güclü qüvvəyə malikdirlər, onlar özlərində enerji cəmləşdiriblər. Cazibə qüvvəsi müəyyən bir mərkəzləşmə üzrə elementləri sıx şəkildə özündə saxlayır. Cazibə qüvvəsi olmasa, həmin elementlər dağıla bilər. Bu məntiqlə hesab etmək olar ki, Günəşin, planetlərin cazibə qüvvələri vardır. Məsələn, Yer kürəsinin səthi onun mərkəzinə doğru sıxlaşmış formadadır. Planetin daxili və xarici materiya aləmi bir-birinə siqnallar ötürməklə məşğuldur. Bu siqnallar tarazlı olaraq həyata keçir. Yerin daxilindən səthinə və əksinə doğru siqnal mübadilələri, dövriyyəsi prosesləri baş verir. Cazibə qüvvəsi-mərkəzə sıxlaşma həm də itələmə ilə əvəzlənir və tarazlanır. Çox böyük ehtimalla hesab etmək olar ki, Yer kürəsi tam sabit formada qalmır. Sıxılır və açılır. Cazibə sayəsində məkan çatışmazlığı baş verir, sonra isə əksinə proseslər davam edir. Ehtimal etmək olar ki, sıxılma və açılma gecə-gündüz əvəzləməsində meydana gəlir. Kütlə dəyişəndə həm də Yer kürəsi öz oxu ə trafında fırlanır. Daxilə siqnalların ötürülməsi Yer ilə Günəşin və digər planetlərin əlaqəsini təmin edir. Açılma isə daxil haqqında məlumatları səthə gətirir. Bu prinsip etibarilə hesab etmək olar ki, Yerin daxilində baş verən 19 geoloji dəyişikliklər haqqında onun səthində məlumat əldə etmək olar. Zəlzələlər barəsində əvvəlcədən məlumatların alınması xarici aləmin dəyişməsinə görə mümkün ola bilər. Çox böyük ehtimalla hesab etmək olar ki, zəlzələlər daha çox enerjinin alınıb-buraxılması anlarında, həm də istiliklərin daha çox olduğu yerlərdə (nüvə ilə Günəşin təmasda çox olduğu yerlərdə) ola bilər. Kainat daxilən müqayisəli bütövlüklərdən ibarət olan şərti bütövdür. Burada bütöv sözü də mütləq olmaqla yanaşı, nisbidir. Çünki kainatın tam mənada (son olaraq) sərhədləri olmadığından (qalaktikalar bir-birini əvəzlədiyindən) kainat bütövünü (vahidini) də müəyyən etmək çətindir. “Son sərhədlər” yoxdur. “Vahidlik” başqa bütövə nisbətən adlanan bir ifadədir. (Məsələn, birləşmədə 1+1=1; 10+1=1 alınır. Burada iki ədədin birləşməsindən bir bütöv alınır, 10 ədəd vahid birləşəndə də bir ədəd vahid alınır. Lakin kəmiyyət başqa olur. 1+1=1=2; 10+1=11=1) Bu baxımdan da hesab etmək olar ki, insanın beyni nizamlı olaraq elə bütövlükləri (vahidlikləri) qəbul etməklə məşğuldur. Vahidliklər azalanda və artanda məkan dəyişmələri meydana gəlir. Beynin özü də bütövlüklərdən ibarət olan bir bütövdür. Bu da beyinin ətraf aləmlə təmaslarının əsaslarını təşkil edir. Beyinin ətraf aləmlə ayrılmaz olduğunu sübuta yetirir. Beyinin daxili hərəkət vəziyyətindədir və xarici ilə təmasdadır. Beyin siqnalları özündə bütövləşdirir, emal edir və hissə-hissə buraxır. Bu hissələr də əslində bütövlərdən ibarətdir. Deməli, hər bir hissə elə bütövdür, bütöv də hissədir, tərkibdir. (Məsələn, 20- 2=18=1; 2=1; 20-20=1 və s.) Bütövü və tərkibi əsasən sistemlilik ayrıd edir. Hər bir sistem vahiddir, vahidlər toplusundan meydana gələndir. (Məsələn, 100=1=1+20+19+60 və s.) Bütövlüklər şərtindən çıxış edərək hesab etmək olar ki, planetlər öz-özlüklərində bütövdürlər, peyklər bütövdurlər, asteroidlər və kometalar bütövdürlər, Günəş sistemi və onun 20 tərkibi olan planetlər sistemi bütövdürlər. (Qeyd: məlumdur ki, hər bir bölünən hissə elə özlüyündə vahiddir, bütövdur. Deməli, kainatda hər bir zərrəcik bütövdən, vahiddən ibarətdir. Vahid yoxdursa, element də yoxdur. Bölünən sonda, son bölünmədə bölünməzdir, bölünməz özünü bölünənlərlə əvəzləyir. Bu da o mənanı verir ki, əslində kainatda mütləq olmayan təbii varlıq yoxdur. Tam bölünmə ümumiyyətlə yoxdur. Ən kiçik bölünənin yanında bölünməzlik var. Məsələn, 1=1:2+1:2 - daha düzdür. 1-1=0 isə yalnız öz məkanında düzdür. 1-i öz məkanından götürəndə onun ə vvəlki məkanı boş qalır. 1 ən kiçik bölünən ola bilər. Burada mənfi anlayışı düzgün deyil. 1-4=(-3) riyaziyyatda olsa da, ə slində düz deyil. Ortada sıfır olmamalıdır. Bir ədədinin bu şə kildə bölünməsi düzgün deyil. Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, ən kiçik 1 ədədi bölünməzdir; çünki bölünməzin özü də vahiddir. Bütün varlıqlar –kiçikdən böyüyə doğru- vahidlərdir. Varlıqlar müəyyənliklər və qeyri-müəyyənliklərdən təşkil olunur. Kəmiyyətin dəyişməsi onu mütləqdən başqa mütləqə keçirir. Deməli, əslində nisbilik elə mütləqlərin dəyişməsini əks etdirən bir dinamik hərəkət mənzərəsidir). Bütövün mütləq müəyyən sərhədlərdən ibarət məkanları olmalıdır. Sərhədlər də digər bütövlükləri olan məkanlardan fərqli olan xüsusiyyətləri əks etdirir. Məkanlar bir-birindən ə lamətlərinə görə fərqləndikdə müəyyən sahəni tutan bütövlüklər meydana gəlir. Bu baxımdan da kainatın ümumi xassələri haqqında bütövlük fikirlərini (kainatın bütövlük ifadəsini) mütləq yox, daha çox nisbi mənada işlətmək lazımdır. Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, mütləq mənada bütöv bir vahid olduğundan onun yanında mütləq müqayisə üçün başqa bütövlər də olmalıdır. Bu da kainat sistemində müqayisələrə əsaslanır. Kainat həqiqi mənada həm məkandan ibarətdir, həm də sonsuz olduğuna görə məkansızdır, yəni ucsuz-bucaqsızdır. Kainat sonu olmayan “bir” sistemdir, strukturlardan ibarətdir. Kainat sistemində hər bir şəxsin (belə 21 təxmin etmək olar ki, hətta ən kiçik canlıların belə) öz siqnalları və hərəkət etdikcə siqnallar qəbuletmə məkanları mövcuddur. Siqnallar hərəkət edən zərrəciklərdir, onların qüvvə təsiri sayəsində axınlarıdır. Kainat daxili zərrəciklərdən –ən kiçik hissəciklərin axınlarından ibarət olan bir sonsuz bütövdür. Zərrəciklər də ən kiçik elementlərdir. Deməli, kainat bütünlükdə elə zərrəciklər birləşməsindən ibarətdir. Zərrəciklərin yüngül birləşmiş formada axını siqnalları meydana gətirir. Siqnallar dalğalardır. Dalğaların uzunluğu mənbə və mənsəbdən asılıdır. Dalğaların uzunluğu dalğaları təşkil edən hissəciklərin miqdarından (kəmiyyətindən) asılıdır. Mənbədən tətbiq olunan qüvvə də əhəmiyyət kəsb edir. Axın güclü olduqda təzyiq artır və siqnallar güclənir. Bu baxımdan da hesab etmək olar ki, Günəş şüasının daha çox işıqlandırdığı ə razilərin siqnalları da kütlə baxımından çoxluq təşkil edir. (Günəşin bol olduğu məkanlarda yaşayan canlıların siqnalları daha çox ola bilər. Belə demək mümkünsə, müdriklik də məhz təbiət enerjisinin çox olduğu yerlərdə doğulan insanlarda vardır). Eyni zamanda hesab etmək olar ki, küləklər (atmosferin sürətli axını) də siqnal axınlarını gücləndirir, təzyiqləri artırır. Bərk materiyaların hərəkəti (məsələn, planetlərin hərəkətləri) fəzada bütöv halda siqnal axınlarını güclü formada yaradır. Planetlərin hərəkəti kosmik fəzanın hərəkətini meydana gətirir. Planetlər hərəkətdə olduqlarından və kütlələri fərqli olduğundan ətraflarındakı kosmik fəzanın enerjisi də fərqli olur. Bu prinsipdən çıxış edərək hesab etmək olar ki, planetlər və digər bərk materiyalar kosmik fəzada (kainat müstəvisində) hərəkət etdikcə əslində siqnal axınlarını gətirirlər, siqnal axınları planetlər arasında paylanılır. Paylanılma proseslərinə görə planetlərin bir-birilərində ə lamətlərinin olması anlamına gəlmək olur. Buradan da belə nəticəyə gəlmək olar ki, bütün planetlərin əslində mənbələri, mənşələri eynidir. Onları təşkil edən elementlər eynidir. Lakin elementlərin müxtəlif əlaqələri vardır ki, bu da əslində onların 22 kütləsindən və Günəşlə olan məsafələrindən, eləcə də kainatdakı mövqelərindən asılıdır. Planetlər eyni elementlərin müxtəlif kosmik fəza məkanlarına paylanmasından meydana gələn fərqli xüsusiyyətləri özündə əks etdirirlər. Planetlərin mənşələri eyni olduğundan tərkibləri də eynidir, lakin formaları fərqlidir-bəzi planetlər isti qaz, bəziləri soyuq qaz halındadır, bəziləri isə həmin qazların birləşməsi olan bərk materiyalardan təşkil olunur. Siqnalların mübadiləsi də öz növbəsində planetlərin fəzada olan qarşılıqlı əlaqələrinin əsaslarını təşkil edir. Bundan irəli gələrək, hesab etmək olar ki, böyük kütləsi olan planetin siqnalı daha da böyükdür. İsti qaz halında olan planetin siqnalları daha tez ötürülür, soyuq qaz halında olan planetin siqnalları isə daha gec gəlir. Məsələn, belə güman etmək olar ki, Günəşə yaxın olan və tərkibində qaz çox olan planetin aktiv enerjisi də çoxdur və enerjisi çox olduğuna görə siqnalları da çoxdur. Passiv enerji isə planetin ümumi kütləsindən asılıdır. Günəşə yaxın olan və enerjisi çox olan (buna daha aktiv planet demək olar) planet daha tez aşkarlana bilir; çünki aktivdir, siqnal axınları sürətlidir. Enerji mənbəyindən yaxınlıq və uzaqlıq məhz enerjinin azlığını və çoxluğunu meydana gətirir. Həm də Yer üzərində canlılar başqa planetlərin axınlarına görə onlardan siqnallar qəbul edə bilərlər. Planetlərdən qəbul olunan siqnallar hətta insanların fərqli xarakterlərini də formalaşdırmış olur. Bütün canlılar hərəkət etdiyindən, belə təxmin etmək olar ki, siqnallara malikdirlər, siqnallar qəbul edirlər və ötürürlər. Belə təxmin etmək olar ki, kainat məkanında hər bir şəxs öz siqnallarını qəbul etmək iqtidarındadır. Kainatda (Yer kürəsində) insanlar hərəkət etdikcə kainatın daxili səpələnən (Yer üzərinə səpələnən) siqnalları da məkandan asılı olaraq dəyişir. Bu baxımdan da insanlar Yer üzərində hər bir məkanda eyni siqnalları qəbul edə bilməzlər. Çünki Yer kürəsinin hər bir nöqtəsində eyni enerji, eyni çəki, eyni cazibə qüvvəsi ola 23 bilməz. Bu baxımdan da siqnallar da eyni dərəcədə səpələnə bilməz. Həm də gecə və gündüzün yaranması, eyni dərəcədə Yer kürəsinin enerji qəbul etməməsi məhz siqnalların müxtəlif kəmiyyətlərinin əsaslarını təşkil edir. Bu baxımdan da insanların daxilləri ilə xarici təmaslarının xüsusiyyətləri və vəhdəti insanların hərəkət etdikləri hər bir məqamda qismən də olsa, dəyişikliyə məruz qalır. Hər bir məkanın öz xüsusiyyətləri, hər bir məkanın öz zamanı vardır; çünki hər bir elementin və zərrəciklər toplusunun öz sürəti mövcuddur. İ nsanlar bu baxımdan müxtəlif məkanlarda dəyişən (çəki baxımından), xassələrini dəyişən məxluqlardır. İnsan xarakteri məkana, zamana münasib olaraq dəyişə bilir. İnsan hər anda dəyişən qüvvə təsirinə məruz qalır; çünki hər məkanda öz payına düşən siqnallarını qəbul edir. Gecə “başqa”, gündüz isə “başqa” (burada kəmiyyət baxımından bir qədər fərqli) siqnalları qəbul edir. Gecə və gündüz siqnallar öz çəkilərinə görə fərqlənir. Çünki sürət başqa olur, tətbiq olunan qüvvə kəmiyyəti də başqa olur. Gecənin məkanı bir kəmiyyətdə, gündüzün məkanı isə başqa bir kəmiyyətdə olur. Gecə və gündüz zamanı insanlar üçün fərqli təsirləri bağışlayır. Gecə və gündüz zamanı insanlar ətrafla fərqli təmasda olurlar. Gecənin siqnalı başqa gündüzün isə bir başqa olur. Burada fərq əsasən təbiətin özündən, həm də Günəşdən meydana gəlir. Gecənin gündüzlə əvəzlənməsi, səhərin axşamla əvəzlənməsi məhz siqnalların və xarakterlərin müəyyən qədər dəyişmələrinə gətirib çıxarır. Bu baxımdan da insanlar sutka ərzində dəyişən xarakterlərə malik olurlar. Dəyişmə insanların orqanizmlərinin ümumi çəkilərini də sutka ərzində dəyişir. Yer üzərində canlıların müxtəlifliyi də siqnalların müxtəlifliyindən (təbiətin məkanından və fərqli enerjidən) irəli gələrək mövcuddur. Ulu Tanrı məhz nizamın əsası və özü olaraq kainatın tərkibində müxtəlif canlıları yaradıbdır. Kainatın tərkibi müxtəlif olduğundan canlıları da müxtəlifdir. Lakin başlanğıcları eynidir. Bu baxımdan da bütün canlı aləm 24 eyni başlanğıcda başlayır, sonda isə müxtəlif olur. Rəngarəngliyin başlanğıcı vahiddir, demək olar ki, sonu da vahiddir. Yəni doğulma və ölüm bütün canlılara məxsusdur. (Qeyd: Ulu Tanrı məkansızdır, yəni bütün məkanların özüdür, əbədidir, bütün nizamın özüdür. Nizam müxtəlif bərabərsizliklərin bərabəridir. Deməli, Ulu Tanrı vahiddir. Ulu Tanrı – nizamdır, nizam – bütövdür, nizam – sistemdir, bərabərlik – nizamdır, saflıq bərabərlikdir, təmizlik, paklıq bərabərlikdir, şəffaflıqdır. Deməli, Ulu Tanrı safdır. Kainat safdır. Nizamın pozulması və təbiətə, insanlara qarşı getmək cəza ilə nəticələnir. Çünki Allaha qarşı getmək, nizama qarşı getmək deməkdir). “Bütöv” (tam mənada sərhədlərsiz bütöv) içərisində “hər Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|