Kbt я25 uot (059) Baş redaktor

Məmməd Yaqubov 

1941  

Riyaziyyat.Fizika.Astronomiya

Alim

FEVRAL

2

64

90 

illiyi

Ə d ə b i y y a t

Məlik-Aslanova Püstə Süleyman bəy qızı //Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası:10 cilddə.-Bakı,1980.- C.VI.- S.489.

Возрастные изменения глаза и зрительно-нервного пути: морфогистохимические исследования /П.С.Мелик-Асланова, 

З.А.Алиева.- Баку: Азернешр, 1980.- 122 с.

Методическое рекомендации по выяавлению ферментов опухолей глаза  в свете электронно-микроскопических исследований 

/П.С.Мелик-Асланова.- Баку, 1981.

İ n t e r n e t d ə

www.anl.az

www.az.wikipedia.org

www.gender-az.org

Püstə Süleyman qızı Məlik-Aslanova 

1926-cı  il  fevral  ayının  2-də  Qaryagin 

(indiki Füzuli) rayonunda anadan olmuş-

dur.

1949-cu  ildə  N.Nərimanov  adına 

Azərbaycan  Dövlət  Tibb  İnstitutunu 

(indiki  Azərbaycan  Tibb  Universite-

ti)  bitirmiş,  1956-cı  ildə  “Bəd  xassəli 

yenitörəmələrə  qarşı  skelet  əzələlərinin 

morfo-fizioloji  reaksiyasına  dair  mate-

riallar”  mövzusunda  namizədlik  disser-

tasiyasını, 1971-ci ildə isə “Gözün yaş-

la  əlaqədar  dəyişiklikləri”  mövzusunda 

doktorluq  dissertasiyasını  müdafiə  et-

mişdir.

1957-2001-ci  illərdə  Azərbaycan 

Elmi  Tədqiqat  Oftalmologiya  İnsti-

tutunun  Patomorfologiya  və  elektron 

mikroskopiya  laboratoriyasının  müdiri 

vəzifəsində çalışmışdır. O, respublikada 

yeganə yüksəkixtisaslı oftalmopatomor-

foloq  olaraq,  ölkənin  oftalmologiyasına 

əvəzsiz xidmətlər göstərmiş və 1984-cü 

ildə professor elmi rütbəsinə layiq görül-

müşdür.

Onun  fəal  iştirakı  ilə  təşkil  olunmuş 

traxomanın  laborator  diaqnostikası  bu 

ağır  göz  xəstəliyinin  respublikada  tam 

ləğv  olunmasını  mümkün  etmişdir. Ali-

min  səyləri  nəticəsində  institutda  tətbiq 

edilmiş  histokimyəvi  üsullar,  elektron, 

lyuminessent və polyarizasiyon mikros-

koplarla aparılan müayinələr görmə üz-

vünün xəstəliklərinin morfoloji diaqnos-

tika  prinsiplərinin  işlənməsinə  qiymətli 

töhfə olmuşdur.

Görmə  üzvünün  yenitörəmələrinin 

morfoloji  diaqnostikası  işində  böyük 

xidmətləri olmuşdur. 

Professor  Püstə  Məlik-Aslanova 

150-dən  artıq  elmi  əsər,  iki  monoqra-

fiya  çap  etdirmişdir.  İki  doktorluq  və 

bir  çox  namizədlik  dissertasiyalarının 

rəhbərliyində iştirak etmişdir.

Görkəmli  alim,  həkim  Püstə  Məlik-

Aslanova  2001-ci  ildə  Bakıda  vəfat  et-

mişdir.

Püstə Məlik-Aslanova 

1926-2001

Kimya.Biologiya.Tibb

Oftalmoloq

FEVRAL

2

65

95 

illiyi

Ə d ə b i y y a t

Möhbəddin, S. Dün-

ya dahilərsiz yaşaya 

bilmir /M.Səməd; elmi 

red. M.Mərdanov; red. 

Ş.Vəliyev; elmi rəyçi. 

R.Əliyev; Qafqazın 

Strateji Tədqiqatlar İns-

tu.-Stokholm: CA&CC 

Press, 2008.- 188 s.

Zadə, F. Qeyri-səlis 

məntiqin atası ilə 

həyatım və səyahətlərim 

/Fey Zadə; seriyanın 

məsul red. E.İsmayılov; 

rus. çevirəni və çapa ha-

zırl. Ü.Hüseynova; red. 

M.Axundova; Qafqazın 

Strateji Tədqiqatlar 

İnstitutu.-Bakı: Qafqaz, 

2006.-368 s

Hüseynova, Ü. Sadəcə 

dahi Lütfi Zadə //

Dahilərin ömür yolu: 

oçerklər, xatirələr             

/AMEA, Şəki Regional 

Elmi Mərkəzi; tərt. ed.: 

Z.Əlizadə (ön söz), 

İ.Rövşən; elmi red. 

Ə.Tahirzadə; tərc. ed. 

İ.Salmanov [və b.].- 

Bakı: Elm və təhsil, 

Nurlan, 2010.- S.9-18.

İ n t e r n e t d ə

www.anl.az

www.adau.edu.az

Lütfi  Zadə  (əsl  adı  Lütfəli  Rəhim 

oğlu Əsgərzadə) 1921-ci il fevral ayının 

4-də Bakıda anadan olmuşdur. Lütfi ilk 

təhsilinə  Bakıdakı  16  saylı  məktəbdə 

başlamış, lakin 10 yaşında ikən ailəsi ilə 

birlikdə Bakını tərk edərək Tehrana köç-

müşdür. Təhsilini  amerikalıların Albors 

missioner  məktəbində  davam  etdirmiş-

dir.

1948-ci ildə Massaçusets Texnologiya 

İnstitutunda (ABŞ) elektron mühəndisliyi 

üzrə  magistr  dərəcəsini  almışdır.  1959-

cu ildən Berkli Universitetində professor 

kimi çalışmış, 1963-cü ildən isə Elektrik 

mühəndisliyi  və  kompüter  elmləri  ka-

fedrasına rəhbərlik etmişdir. Hal-hazırda 

professor Lütfi Zadə həmin universitetdə 

ömürlük  professor  və  Soft  Computing 

İnstitutunun  direktoru  kimi  fəaliyyət 

göstərir.

 L.Zadəyə dünya şöhrəti qazandıran, 

dünya  elmində  inqilab  hesab  olunan 

qeyri-səlis  məntiq  nəzəriyyəsi  riyaziy-

yatın  əsası  olan  ikili  çoxluq  anlayışına 

“qeyri-səlis çoxluq” kimi yeni ifadə ver-

mişdir. Elmdə qeyri-səlis ölçünün daxil 

edilməsi  təbiətdə  və  cəmiyyətdə  gedən 

proseslərin  qeyri-müəyyənliyini  daha 

adekvat nəzərə almağa imkan yaradır.

1989-cu ildə qeyri-səlis məntiq nəzə-

riyyəsinin  sənayedəki  uğurlarına  görə 

Yaponiyanın  elm  adamlarına  verdiyi 

ən  yüksək  mükafat  -  “Honda”  müka-

fatı  ilə  təltif  olunmuşdur.  Bu  gün  bu 

nəzəriyyə  Amerikanın  “General  Mo-

tors”,  “General  Electric”,  “Motorola”, 

“Dupont”,  “Kodak”  və  başqa  şirkətləri 

tərəfindən istehsalatda geniş tətbiq olu-

nur.  Hazırda  bu  nəzəriyyədən  iqtisa-

diyyatda,  psixologiyada,  linqvistikada, 

siyasətdə, fəlsəfədə, sosiologiyada, dini 

məsələlərdə,  münaqişə  problemlərində 

də istifadə olunur.

Bundan  əlavə  5  fundamental  elmi 

nəzəriyyə  təklif  etmişdir:  “təəssüratlar 

nəzəriyyəsi”, “sistemlər”, “sözlə işləyən 

kompüter”, “optimal süzgəclər” və “soft 

kompyutinq” nəzəriyyəsi.

Onun  məşhur  vəziyyətlər  fəzası, 

dinamik  sistemlərin  idarə  olunma  və 

müşahidə  olunma  nəzəriyyələri  mü-

asir  idarəetmə  elminin  əsasını  təşkil 

edir. ABŞ-ın  Milli  Kosmik  Tədqiqatlar 

Mərkəzi (NASA) bu nəzəriyyələr əsasın-

da  idarəetmə  sistemlərini  tədqiq  edir, 

layihələndirir və tətbiq edir.

Çoxlu  sayda  mötəbər  cəmiyyətlərin 

və  fondların  mükafatlarına  layiq  görül-

müş, medallarla təltif edilmişdir. Onlar-

la  xarici  dövlət  və  ictimai  təşkilatların 

fəxri doktorudur. 54 beynəlxalq jurnalın 

elmi redaktoru və ya redaksiya heyətinin 

üzvü olan Lütfi Zadə dünyada əsərlərinə 

ən çox istinad edilən alimlərdən sayılır. 

Kaliforniyanın  Berkli  şəhərində  “İnfor-

masiya Texnologiyaları üzrə Zadə İnsti-

tutu” yaradılmışdır. Lütfi Zadə AMEA-

nın fəxri üzvü seçilmişdir.

Azərbaycan  Respublikasının  Pre-

zidenti  cənab  İlham  Əliyevin  7  fevral 

2011-ci  il  tarixli  Sərəncamı  ilə  Lütfi 

Zadə elm və texnologiyaların inkişafin-

da,  mədəniyyətlərarası  dialoqun  qurul-

masında  xidmətlərinə  görə  “Dostluq” 

ordeni ilə təltif olunmuşdur.

Böyük alim haqqında “Müasir elmin 

korifeyi”  (F.Tağıyev,  Ş.Məmmədov), 

“Dünya  dahilərsiz  yaşaya  bilmir” 

(M.Səməd) adlı kitablar yazılmış, “Uzaq 

və  yaxın  Lütfi  Zadə”  (quruluşçu  rejis-

soru  -  O.Babazadə,  ssenari  müəllifi  - 

M.Səməd)  sənədli  film  çəkilmiş,  Lütfi 

Zadə irsi və Süni İntellekt Assosiasiya-

sı, Lütfi Zadə adına Beynəlxalq Müasir 

EA-sı yaradılmışdır.

Lütfi Zadə 

1921  

Texnika.Mühəndis işi

Alim

FEVRAL

4

66

60 

illiyi

Ə d ə b i y y a t

Azərbaycan biblioq-

rafiyasının biblioq-

rafiyası: Biblioqrafik 

vəsaitlərin göstəricisi 

/BDU, Respublika 

Elmi-Texniki Ki-

tabxanası; tərt. ed. 

N.İsmayılov; elmi 

red.Z.Əliyev.- Bakı: 

Mütərcim, 2003.-112 s.

Kitabxanada ölkə-

şünaslıq (diyarşü-

naslıq) üzrə bibli-

oqrafik fəaliyyət: 

nəzəri-tarixi, təşkilati-

metodiki məsələləri 

/N.İsmayılov, 

Q.Hacıyeva; elmi red. 

Z.Əliyev; Azərb. Resp. 

Standartlaşdırma, 

Metrologiya və Patent 

üzrə Dövlət Agentliyi; 

Respublika Elmi-

Texniki Kitabxanası; 

BDU.-Bakı: Mütərcim, 

2004.- 111 s.

Kitabxanada oxucula-

ra soraq-biblioqrafiya 

xidmətinin təşkilində 

İKT-nin yeri 

/N.İsmayılov //Ki-

tabxanaşünaslıq və 

Biblioqrafiya.-2014.- 

№ 1.- S.47-51.

İ n t e r n e t d ə

www.anl.az

www.adau.edu.az

Nadir İslam oğlu İsmayılov 1956-cı il 

fevral  ayının  5-də  Beyləqan  rayonunun 

Əmirzeyidli kəndində anadan olmuşdur. 

1973-cü ildə Şahsevən kənd 1 saylı orta 

məktəbi bitirmişdir.

1974-cü  ildə      indiki  BDU-nun 

Kitabxanaşünaslıq-biblioqrafiya 

fakültəsinə daxil olmuş, əla qiymətlərlə 

oxuduğuna  görə  C.Cabbarlı  adına 

təqaüdə  layiq  görülmüş,  1979-cu  ildə 

oranı fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir.

1979-cu ilin sentyabr ayının 5-dən de-

kabr ayının 30-dək M.F. Axundov adına 

Azərbaycan Respublika Dövlət Kitabxa-

nasının Elmi-metodiki şöbəsində böyük 

kitabxanaçı vəzifəsində çalışmışdır.

1979-1982-ci illərdə BDU-nun Bibli-

oqrafiyaşünaslıq kafedrasının əyani aspi-

rantı olmuş, 1982-ci ildən Biblioqrafiya-

şünaslıq kafedrasının müəllimidir.

1987-ci  ildə  Moskva  Dövlət 

Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində 

“Təbabət  üzrə  məhəlli  kitabxana-

biblioqrafiya  ehtiyatlarının  inkişafı, 

müasir  vəziyyəti  və  təkmilləşdirilməsi 

yolları 

(Azərbaycan 

materialları 

əsasında)” mövzusunda dissertasiya işini 

Azərbaycan  Respublikasının  Əməkdar 

mədəniyyət  işçisi,  professor  Zöhrab 

Əliyevin  rəhbərliyi  altında  müdafiə 

edərək Pedaqoji elmlər namizədi alimlik 

dərəcəsi almışdır.

1992-ci  ildən  Biblioqrafiyaşünaslıq 

kafedrasının  dosentidir.  Azərbaycanda 

təbabətin  biblioqrafiyası,  biblioqra-

fiyaşünaslıq, 

biblioqrafiyaşünaslığın 

tədrisi  metodikası,  soraq  biblioqrafiya 

xidmətinin təşkili və idarə olunması və s. 

fənləri tədris edir. 3 monoqrafiya, 9 kitab, 

150-ə yaxın məqalənin müəllifidir. Bun-

lardan  “Azərbaycan  biblioqrafiyasının 

biblioqrafiyası” (2003), “Xəzər dənizi və 

neft” (2003), “Kitabxanada biblioqrafik 

tərtibatın  metodikası”  (2004),  “Heydər 

Əliyev və Azərbaycan elmi” (2010), “Ki-

tabxanada ölkəşünaslıq üzrə biblioqrafik 

fəaliyyətin təşkili” (2004) adlı vəsaitlər 

xüsusilə əhəmiyyətlidir.

2013-cü ildə Almaniyanın “Lambert” 

akademik  nəşriyyatında  “Azərbaycanın 

kitabxana-biblioqrafiya  və  informasiya 

resursları: inkişaf mərhələləri, vəziyyəti 

və  təkmilləşdirilməsi  yolları”  adlı  mo-

noqrafiyası rus dilində çap olunmuşdur. 

Nadir İsmayılov səmərəli elmi və pe-

daqoji fəaliyyəti ilə yanaşı, həm də gözəl 

təşkilatçılıq və idarəçilik keyfiyyətlərinə 

malikdir. Müxtəlif fasilələrlə 1994-2003-

cü  illərdə  Kitabxanaçılıq-informasiya 

fakültəsində dekan müavini vəzifəsində 

çalışmış, 2007-ci ildən Biblioqrafiyaşü-

naslıq  kafedrasının  müdir  əvəzi  olmuş, 

2012-ci  ildə  kafedra  müdiri  vəzifəsinə 

təyin olunmuşdur.

Bir  sıra  respublika  və  beynəlxalq 

konfranslarda  iştirak  etmişdir.  Onun 

elmi məsləhətçiliyi ilə iki fəlsəfə dokto-

ru  hazırlanmışdır.  Əsas  tədqiqat  sahəsi: 

Azərbaycanın  kitabxana-biblioqrafiya 

resursları, onların yerləşməsi və istifadəsi 

problemləri,  Azərbaycan  biblioqrafiya-

sının tarixi, nəzəri-metodiki və təşkilati 

problemləridir.

Azərbaycan Respublikası Təhsil Na-

zirliyi  tərəfindən  “Qabaqcıl  Təhsil  İş-

çisi”  döş  nişanı,  Fəxri  fərmanı  və  Bakı 

Dövlət Universitetinin Fəxri fərmanı ilə 

təltif olunmuşdur.

2014-cü ildə BMT yanında Beynəlxalq 

İnformasiyalaşdırma  Akademiyasının 

həqiqi üzvü seçilmişdir.

Nadir İsmayılov

1956  

Kitabxanaşünaslıq.Biblioqrafiya

Alim

FEVRAL

5

67

80 

illiyi

Ə d ə b i y y a t

Uşaqlarla məktəbdənkənar iş: metodik göstəriş /Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Komitəsi, ADBTİ; tərt. D.Quliyev, 

İ.Abdul-Qədirov, İ.Tereşşenko; rəy.: H.Ağayev, Z.Babayev; elmi red. İ.Bayramov.-Bakı: ADBTİ, 1990.-47 s.

Abdul Qədirov İsmayıl Qafar oğlu //Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: A-Argelander.-Bakı, 2009.- C.I.- S.25.

İ n t e r n e t d ə

www.anl.az

www.idman.com.az

İsmayıl  Qafar  oğlu  Abdul-Qədirov 

1936-cı  il  fevral  ayının  15-də  anadan 

olmuşdur.  Peşəkar  idmana  14  yaşın-

da gəlmiş, 1950-ci ildə Dinamo idman 

cəmiyyətində  yunan-roma  güləşi  ilə 

məşğul olmağa başlamışdır. 1950-ci ildə 

Azərbaycan Bədən Tərbiyəsi və İdman 

İnstitutunu  (indiki  Azərbaycan  Dövlət 

Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiya-

sı) bitirdikdən sonra institutun Güləş və 

onun metodikası kafedrasında işləməyə 

başlamışdır.

Bir neçə ildən sonra özünü məşqçilik 

sahəsində sınayaraq 1965-1968-ci illərdə 

məktəblilərdən  ibarət  yığma  koman-

danın  məşqçisi  olmuşdur.  Yetirmələri 

1967-ci ildə SSRİ məktəblilərinin 10-cu 

yubiley Spartakiadasında III yerə layiq 

görülmüşdur. 

1961-ci  ildə  “Bədən  tərbiyəsi  və 

idman  əlaçısı”  adına  layiq  görülən 

İ.Abdul-Qədirov,  həmin  il  güləş  üzrə 

respublika hakimi, 5 il sonra isə Ümu-

mittifaq  dərəcəli  hakimliyə  qədər 

yüksəlmişdir.

1980-1990-cı  illərdə  onun  elmi-

pedaqoji fəaliyyəti özünü daha qabarıq 

büruzə vermiş, neçə-neçə elmi əsərin, 30 

dərslik və tədris  vəsaitinin  müəllifi ol-

muşdur.  Məşqçilik  fəaliyyəti  dövründə 

25-dən  artıq  idman  ustası,  50-dən  çox 

idman  ustalığına  namizəd  hazırlamış-

dır.

1980-ci ildən başlayaraq, çalışdığı ka-

fedraya rəhbərlik edən İ.Abdul-Qədirov 

10 il bu vəzifəni daşıdıqdan sonra, de-

kan vəzifəsinə təyin edilmişdir.

1991-ci ildə elmi-pedaqoji fəaliyyəti 

nəzərə alınaraq, ona dosent elmi dərəcəsi 

verilmiş,  2009-cu  ildən  isə  Bədən 

tərbiyəsinin  nəzəriyyəsi  və  metodikası 

kafedrasının professoru olmuşdur. 

Azərbaycan 

idmanı, 

idmançı 

kadrların  yetişdirilməsi  sahəsindəki 

uzunmüddətli  və  məhsuldar  əməyi 

dəfələrlə  Ümumittifaq  və  respublika 

idman komitələri tərəfindən diplom və 

fəxri fərmanlarla qiymətləndirilmişdir.

1990-2002-ci illərdə Milli Olimpiya 

Komitəsi  İcraiyyə  Komitəsinin  üzvü 

olan  görkəmli  idman  xadimi,  2001-ci 

ildə Azərbaycan Respublikası Preziden-

tinin  fərmanı  ilə  “Tərəqqi”  medalına, 

2006-cı ildə “Azərbaycan Respublikası-

nın Əməkdar bədən tərbiyəsi və idman 

xadimi”  fəxri  adına  layiq  görülmüş, 

2010-cu  ildə  “Şöhrət”  ordeni  ilə  təltif 

edilmişdir.

İsmayıl Abdul-Qədirov 

1936  

İdman

İdman xadimi

FEVRAL

15

68

Tarixdə bu gün

Gənclər Günü 

1997 

FEVRAL

Müstəqilliyimizin  və  ərazi  bü-

tövlüyümüzün  qorunması,  hüquqi 

demokratik  dövlət  quruculuğu  pro-

sesinin  həyata  keçirilməsi  vəzifələri 

gənclərin ayrı-ayrı siyasi qurumlarda 

deyil,  ümummilli  dövlət  mənafeləri 

əsasında  səfərbər  olunması,  vahid 

gənclər  siyasətinin  hazırlanıb  həyata 

keçirilməsi zərurətini ortaya atmışdı.

1993-cü  ilin  iyununda  ümummil-

li  lider  Heydər  Əliyev  hakimiyyətə 

qayıtdığı  dövrdən Azərbaycan  gənc-

liyini  ölkənin  taleyi  üçün  mühüm 

işlər  görməyə  çağırmışdı.  Məhz  elə 

1993-cü ildən etibarən dövlət gənclər 

siyasəti  öz  işinə  başlamış,  gənclərin 

cəmiyyətdə layiqli yer tutmasını təmin 

etmək üçün yaradılmışdır. Ulu öndər 

gənclərin  dövlətin  və  cəmiyyətin 

sosial-iqtisadi,  ictimai-siyasi  və 

mədəni  həyatında  iştirakının  təmin 

edilməsini  vacib  məsələlərdən  biri 

kimi elan etmişdi. Bu məqsədlə 1994-

cü il iyulun 26-da Gənclər, İdman və 

Turizm Nazirliyi yaradılmışdır. 1995-

ci ildə isə o, Azərbaycan gənclərinin 

forumunun  keçirilməsi  təşəbbüsünü 

irəli  sürmüş,  2  fevral  1996-cı  il 

tarixində 

müstəqil 

Azərbaycan 

gənclərinin  ilk  forumu  keçirilmişdir. 

Forumda  ulu  öndər  Heydər  Əliyev 

şəxsən iştirak etmişdir.

1 Fevral 1997-ci il tarixdə forumun 

ildönümü münasibəti ilə gənclərin bir 

qrupunu qəbul edən ulu öndər Heydər 

Əliyev “2 fevral - Azərbaycan gəncləri 

gününün  elan  edilməsi  haqqında” 

Sərəncam imzalamışdır. 1999-cu ildə 

Heydər  Əliyev  tərəfindən  imzalanan 

“Dövlət  Gənclər  Siyasəti  haqqın-

da” fərman ulu öndərin gənclərə bö-

yük  önəm  verdiyinin  təzahürü  kimi 

qiymətləndirilə bilər. 

Azərbaycan 

Respublikasının 

Prezidenti  İlham  Əliyev  də  gənclər 

siyasətinə  eyni  diqqətlə  yanaşmış, 

2005-ci  ildə  “Azərbaycan  Gəncliyi 

Dövlət  Proqramı”  (2005-2009-cu 

illər)təsdiq edilmişdir.

Azərbaycanda  Gənclər  Günü 

ilə  bağlı  hər  il  silsilə  tədbirlərin 

təşkil  olunması,  təhsil,  elm  və  digər 

sahələrdə yüksək nailiyyət qazanmış 

gənclərin  xüsusi  mükafatlarla  təltif 

edilməsi,  gənclər  tərəfindən  təqdim 

olunmuş  layihələrin  maliyyələş-

dirilməsi, 

istedadlı 

gənclərin 

beynəlxalq müsabiqələrdə, konfrans-

seminarlarda 

iştirakının 

təmin 

edilməsi,  müxtəlif  istiqamətlər  üzrə 

yarışların  keçirilməsi  nəzərdə  tutul-

muşdur.

Azərbaycan  Respublikasının  Pre-

zidenti İlham Əliyev tərəfindən 2007-

ci il “Gənclər ili” elan edilmiş, 6 ap-

rel  2011-ci  il  tarixində  “Azərbaycan 

gəncliyi 2011-2015-ci illərdə” Dövlət 

Proqramı  haqqında  Sərəncam  imza-

lanmış, Gənclər Fondu yaradılmışdır. 

Dövlət  Proqramının  əsas  məqsədi 

Azərbaycan Respublikasında gənclər 

siyasətini  daha  da  inkişaf  etdirmək, 

gənclərin  menecment  sahəsində 

fəal  iştirakına  şərait  yaratmaq,  gənc 

mütəxəssislərin işlə təminatı və digər 

sosial-iqtisadi  problemlərinin  həllini 

təmin etməkdir.  

2

Ə d ə b i y y a t

Gənclər bayramı gəncliyin 

milli şüurunun formalaş-

masında necə rol oynayır? 

/İ.Sarıyeva //Bakı xəbər.-

2014.- 3 fevral.- S.12.

Gənclər dövlətin aparıcı 

qüvvəsini təşkil edir: 2 fevral 

Gənclər Günü /R.İsmayılov    

//Kaspi.-2012.- 2 fevral.-S.6.

İ n t e r n e t d ə

www.anl.az

www.az.wikipedia.org

www.lib.aliyevheritage.org

69

Tarixdə bu gün 

Xocavənd rayonunun Qaradağlı 

kəndinin işğalı günü

1992

FEVRAL

Qaradağlı kəndinin işğalı Xoca-

lı  qətliamına  qədər  Azərbaycanın 

yaşadığı  ən  faciəli  hadisə,  erməni 

işğalçı  dəstələrinin  törətdiyi  müd-

hiş bir qırğın idi. Ermənilər Xocalı 

soyqırımına son “hazırlığı”, həmin 

qətliamın “baş məşqini” məhz Qa-

radağlı kəndində keçmişdilər.

1988-ci  ildən  mənfur  qonşula-

rımızın  torpaq-ərazi  iddiası  baş-

layan  dövrdən  etibarən  Qaradağlı 

kəndinin  dinc  sakinləri  hər  gün 

ermənilərin  hücumuna  məruz 

qalmışdır.  Erməni  təxribatçıları 

tərəfindən  törədilmiş  terror  aktla-

rı nəticəsində 1991-ci ilin 28 iyun 

tarixində 3 nəfəri qadın olmaqla 6 

nəfər  diri-diri  yandırılmış,  1991-

ci  ilin  sentyabr  ayında  sərnişin 

avtobusunun  gülləbaran  edilməsi 

nəticəsində  8  nəfər  öldürülmüş, 

çoxlu sayda insan yaralanmış, güllə 

yarası alanlardan 5 nəfəri sonradan 

dünyasını  dəyişmişdir.  17  fevral 

1992-ci  il  tarixində  erməni  hərbi 

birləşmələri  tərəfindən  keçmiş 

SSRİ  Silahlı  Qüvvələrinin  366-cı 

motoatıcı alayının hərbi texnikası-

nın və canlı qüvvəsinin dəstəyi ilə 

Dağlıq  Qarabağ  bölgəsindəki  mü-

hüm yaşayış məntəqələrindən biri - 

Xocavənd (Martuni) rayonunun Qa-

radağlı kəndi işğal edilmişdir. 118 

nəfər  əsir  götürülmüş,  33  nəfər 

ermənilər  tərəfindən  güllələnmiş, 

öldürülən  və  yaralı  halda  olan-

ları  bir  yerdə  təsərrüfat  quyusu-

na  tökərək  üzlərini  torpaqlamış-

lar.  Əsirlikdə  saxlanılanlara  qarşı 

vəhşi,  vandalizm  hərəkətləri  ilə 

davranılması, insanların başlarının 

kəsilməsi,  diri-diri  basdırılması, 

dişlərinin çəkilməsi, ac-susuz sax-

lanılması,  döyülərək  öldürülməsi 

insanlığa  qarşı  törədilmiş  cinayət 

hadisəsi idi. 140-a yaxın uşaq ye-

tim  qalmışdır.  Ümumilikdə  Qa-

radağlı  kəndində  91  nəfər,  kənd 

sakinlərinin hər 10 nəfərindən biri 

qətlə yetirilmişdir.

Öldürülənlərdən  10  nəfəri  qa-

dın, 8 nəfəri məktəbli olmuşdur. 

İşğal  nəticəsində  kənddə  200 

ev,  1  mədəniyyət  evi,  320  yerlik 

orta  məktəb  binası,  25  çarpayılıq 

xəstəxana binası və digər obyektlər 

dağıdılmışdır.  Kəndin  800  nəfərə 

yaxın sakini məcburi köçkün düş-

müşdür.

İşğal altında olan başqa torpaq-

larımız  kimi  Qaradağlı  kəndi  də 

azad olunacağı günü gözləyir.