Kbt я25 uot (059) Baş redaktor

90 

illiyi

Coğrafiya.Geologiya

20

MART

111

Ə d ə b i y y a t 

Azərbaycan SSR-nin fiziki 

coğrafiyası /N.Kərəmov; S. 

M. Kirov ad. Azərb. Döv. 

Un-ti; red. və ön söz. Q. K. 

Gül.-Bakı: Azərbaycan Uni-

versiteti, 1959.366, [2] s.

Azərbaycana səyahət 

/N.Kərəmov.- Bakı: Azərnəşr, 

1965.- 180 s.

Qüdsinin səyahətləri: 

A.Bakıxanov coğrafiyaşünas 

Səyyah kimi /N.Kərəmov.- 

Bakı: Azərnəşr, 1983.- 99 s.

Mirzə Ələkbər Sabirin 

səyahətləri /N.Kərəmov.- 

Bakı: Kür, 2000.- 14 s.

Odlar yurdunun səyyah və 

coğrafiyaşünasları: X-XIX 

əsrlər /N.Kərəmov.- Bakı: 

Azərnəşr, 1986.- 205 s.

İ n t e r n e t d ə

www. az.wikipedia.org 

www.anl.az

Coğrafiyaşünas

Nurəddin Kərəmov

1911-1981 

Nurəddin  Kərəm  oğlu  Kərəmov 

1911-ci  il  mart  ayının  20-də  Şama-

xı  rayonunda  anadan  olmuşdur.  Orta 

məktəbi bitirdikdən sonra, 1930-1934-

cü  illərdə  Zaqatala rayonunun  Faldar, 

Qax  rayonunun  Qarabaldır,  Zəyəm, 

Marcan  kəndlərində  ibtidai  və  nata-

mam orta məktəblərdə müəllim, direk-

tor vəzifəsində çalışmışdır.

1934-cü  ildə  Lenin  adına  APİ-nin 

(indiki  ADPU)  coğrafiya  fakültəsinə 

daxil  olmuş,  1938-ci  ildə  oranı  1-ci 

dərəcəli diploma layiq görülərək bitir-

miş və institutda saxlanılmışdır. 

1943-cü  ildə  institutun  coğra-

fiya  fakültəsi  ADU-nun  (indiki 

BDU)  Geoloji-coğrafiya  fakültəsi  ilə 

birləşdirilmiş və Nurəddin müəllim də 

ADU-da işini davam etdirmişdir. 

1947-ci  ildə  “Şəki-Zaqatala  mas-

sivinin  fiziki-coğrafiyası”  mövzusun-

da  namizədlik  dissertasiyası  müdafiə 

etmişdir.  Bundan  sonra  gənc  alim 

Geoloji-coğrafiya  fakültəsinin  dekan 

müavini və Fiziki-coğrafiya kafedrası-

nın müdiri vəzifələrində çalışmışdır. 

1967-ci  ildə  “Böyük  Qafqazın 

landşaftı  və  fiziki-coğrafi  rayonları” 

mövzusunda  doktorluq  dissertasiyası 

müdafiə  etmiş,  1968-ci  ildə  isə  pro-

fessor  elmi  adına  layiq  görülmüşdür. 

Onun  Azərbaycanda  fiziki  coğrafiya-

nın,  xüsusilə  landşaftşünaslıq  elminin 

inkişafında xidmətləri böyükdür. 

Əsərləri  əsasən  Böyük  Qafqazın 

landşaftlarına,  təbii  komplekslərin 

yüksəklik  zonallığına  həsr  olunmuş-

dur. Alimin coğrafiya elminin tarixinin  

öyrənilməsində  də  böyük  xidmətləri 

olmuşdur.  Belə  ki,  xalqımızın  böyük 

səyyah  və  coğrafiyaşünasları  haq-

qında  elmi-tədqiqat  işləri  aparmış, 

onları  təkcə  ölkəmizdə  deyil  dünya-

da  da  tanıtmışdır.  A.Bakıxanov  və 

H.Z.Şirvanidən  bəhs  edən  qiymətli 

əsərlərin  müəllifi  olmuş,  respublika-

mızda və ondan kənarda keçirilən elmi 

konfranslarda dəfələrlə məruzə ilə çı-

xışlar etmişdir. 

N.Kərəmov 

SSRİ 

Coğrafiya 

Cəmiyyətinin  bütün  qurultaylarının 

rəsmi nümayəndəsi, SSRİ Maarif Na-

zirliyinin elmi-metodiki sovetinin üzvü 

olmuşdur. Professor 200-dən artıq elmi 

əsərin müəllifidir. Bunlardan 11 ədədi 

monoqrafiya  və  elmi-kütləvi  kitablar-

dır. 

1959-cu 

ildə 

çapdan 

çıx-

mış  “Azərbaycan    SSR-in    fiziki-

coğrafiyası” dərsliyinin müəlliflərindən 

biridir. 1981-ci ildə Əməkdar elm xa-

dimi adına layiq görülmüşdür.

Nurəddin  Kərəmov  1981-ci  il  av-

qust ayının 13-də vəfat etmişdir.

105 

illiyi

Coğrafiya.Geologiya

20

MART

112

Ə d ə b i y y a t 

Bayramlı, Z. Azərbaycan 

Evliya Çələbinin 1654-cü il 

“Səyahətnamə”sində: dərslik  

/Z.Bayramlı, Z.V.Əzizli.- 

Bakı: Azərbaycan, 2000.- 

160 s.

Evliya Çələbi 

səyahətnaməsində 

Azərbaycan /nəşrə hazırl. 

M.Rıhtım.- Bakı: Qafqaz 

Universiteti: Nurlar, 2012.- 

291 s.

Vələdoğlu, E. Övliya Çələbi: 

“Səyyahi-aləm, xanədana 

dost allah bəndəsiyəm” 

/E.Vələdoğlu //Respublika.- 

2013.- 25 aprel.- S. 14.

İ n t e r n e t d ə

www. az.wikipedia.org 

www.anl.az

Səyyah

Evliya Çələbi

1611-1679

Evliya 

Çələbi 

ibn 

Dərviş 

Məhəmməd Zilli 1611-ci il mart ayı-

nın  25-də  İstanbulda,  saray  zərgəri 

Dərviş Mehmet Zillinin ailəsində dün-

yaya göz açmışdır. Onun əslən abxaz 

olan anası Böyük vəzir Məlik Əhməd-

paşanın  doğma  bacısı  idi.  Övliya 

mükəmməl  təhsil  almış,  gəncliyində 

sufi təriqətinə qoşulmuşdur. 

1640-cı ildə onun ömrünün sonuna 

qədər  davam  edən  səyahətləri  başla-

mışdır. İlkin olaraq Osmanlı imperiya-

sının ərazilərini gəzmiş, sonra Qafqa-

za gəlmişdir. XVII əsr Azərbaycanına 

dair ən qiymətli tarixi mənbələrindən 

biri  məşhur  türk  səyyahı  Övliya 

Çələbinin “Səyahətnamə” əsəridir. Bu 

10  cildlik  əsər  70  illik  ömrünün  40 

ilini  səyahətlərdə  keçirmiş  müəllifin 

dərin  və  çoxsaylı  müşahidələrinin 

məhsuludur. “Səyahətnamə”də Çələbi 

1640-1650-ci  illərin  İrəvan,  Gəncə, 

Ərəş, Şəki, Niyazabad, Şamaxı, Bakı, 

Şabran,  Dərbənd  şəhərləri  haqqında 

ətraflı və bu gün də diqqətlə öyrənilən 

məlumatları ümumiləşdirmişdir.

Növbəti səfərlərini Avstriya və Ma-

carıstana etmişdir. 1665-ci ildə Çələbi 

artıq  Volqaboyunda,  sonra  isə  Krım-

da  olmuşdır.  Krımda  o,  yerli  xan  IV 

Mehmet Gireylə dostlaşmış, buradan  

Frakiyaya,  Makedoniyaya  və  Krit 

adasına yollanmışdır. Məkkəyə həccə 

gedəndən sonra artıq ömrünün sonla-

rında Misirdə məskunlaşmışdır. 

Yarım  əsrə  yaxın  müddətdə 

səyahətləri  sayəsində  dərin  biliyə  və 

təcrübəyə  malik  olan  Evliya  Çələbi 

ədib,  şair,  eyni  zamanda  xəttat, 

nəqqaş  və  musiqişünas  idi.  Onun 

incə ruhlu, zərif bir insan, öz ifadəsilə 

“evliyayı-biriya”  olduğu  məlumdur. 

Təvazökarlığı,  səmimiliyi,  hər  kəslə 

xoş  keçinməsi  dostlarının  sayını  ar-

tırmışdır. Səyahətlərində məiyyətində 

qonağı  olduğu  vali  və  sərdarlarla  da 

isti,  daimi  münasibətlər  saxlamış, 

etibarı-etimadı  qoruyub  mühafizə  et-

mişdir. Evliya Çələbi  bir mədəniyyət 

tarixçisi  və  folklor  tədqiqatçısı  kimi 

gördüyü  yerlərin  mədəni  vəziyyəti, 

adət-ənənələri,  zövqləri,  qidaları, 

dilləri, ləhcələri və s. ilə əlaqəli dəyərli 

məlumatlar  vermiş,  dini  inanclar, 

məzhəblər, təriqətlər, ibadətlər haqqın-

da  müşahidə  və  dəyərləndirmələrini 

nəql  etmiş,  şəhərlərin,  qəsəbələrin, 

qalaların, kəndlərin adlarından, fiziki-

memari strukturlarından, çarşı bazar-

larından bəhs etmişdir. 

YUNESKO  2011-ci  ili  “Evliya 

Çələbinin anım ili” elan etmişdir.

Ölüm  tarixi  dəqiq  məlum  deyil. 

Böyük  səyyahın  1679-ci  ildə,  (bəzi 

mənbələrdə  1679,  1682  və  ya  1685) 

İstanbulda vəfat etdiyi güman olunur.

405 

illiyi

Coğrafiya.Geologiya

25

MART

113

Kimya.Biologiya.Tibb

75 

illiyi

Yaqub Məmmədov

1941    

MART

Yaqub  Cavad  oğlu  Məmmədov 

1941-ci  il  mart  ayının  3-də  Gədəbəy 

rayonunun  Əli-İsmayıllı  kəndində  ana-

dan olmuşdur. Orta məktəbi bitirdikdən 

sonra, 1960-cı ildə N.Nərimanov adına 

Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutuna (in-

diki ATU) qəbul olunmuşdur.

1966-cı ildən Azərbaycan Tibb İnsti-

tutunun Patoloji fiziologiya kafedrasında 

Azərbaycan  və  rus  bölmələrində  prak-

tik  məşğələlər  aparmış  və  mühazirələr 

oxumuşdur.  1969-cu  ildə  namizədlik, 

1982-ci  ildə  doktorluq  dissertasiyası 

müdafiə  etmişdir.  1983-1992-ci  illərdə 

Azərbaycan Tibb Universitetinin rekto-

ru vəzifəsində çalışmışdır.

Y.Məmmədov  370-dən  artıq  elmi 

əsərin  müəllifidir.  Onlardan  205-i 

xaricdə  çap  olunmuşdur.  Müəlliflik 

şəhadətnamələrinin və patentlərinin sayı 

38-dir. Onun rəhbərliyi altında 24 elmlər 

namizədi, 8 elmlər doktoru yetişmişdir.

Elmi-tədqiqat  işləri  əsasən  praktik 

limfologiyanın  fundamental  problem-

lərindən birinə - limfa mayesinin laxta-

lanması  və  onların  müxtəlif  xəstəliklər 

zamanı  korreksiyası  məsələlərinə  həsr 

olunmuşdur.  Aparılan  elmi-tədqiqatlar 

nəticəsində,  nəzəri  və  praktik  təbabət 

üçün böyük əhəmiyyəti olan laxtalanma, 

əks-laxtalanma  və  fibrinoliz  sistemlər 

haqqında yeni elmi konsepsiya irəli sü-

rülmüşdür.  Bu  istiqamətdə  4  doktorluq 

və 20-dən çox namizədlik dissertasiyası 

müdafiə  olunmuş  və Azərbaycanda  ilk 

dəfə  bütöv  bir  limfoloqlar  məktəbi  ya-

ranmışdır.

Onun təşəbbüsü ilə keçmiş SSRİ-də 

ilk dəfə limfatrop dərman preparatlarının 

hazırlanması və limfa sisteminin ümumi 

patologiyada  rolunun  öyrənilməsi  ilə 

məşğul  olan  “Eksperimental  limfolo-

giya”  elmi-tədqiqat  laboratoriyası  ya-

radılmış  və  burada  Azərbaycanın  təbii 

bitki və mineral ehtiyatlarından alınmış 

limfotrop təsir xüsusiyyətinə malik 40-a 

qədər bioloji fəal maddə aşkar edilmişdir. 

Bunlardan ikisi - nikomorfolin və qlisi-

ram  klinikalarda  müxtəlif  xəstəliklərin 

müalicəsində  müvəffəqiyyətlə  istifadə 

edilir. 

1989-cu  ildən  AMEA-nın  müx-

bir  üzvü,  1993-cü  ildən  Azərbaycan 

Milli 

Yaradıcılıq  Akademiyasının 

həqiqi  üzvü  seçilmişdir.  Y.Məmmədov 

“Ürəyin  öyrənilməsi”  üzrə  Beynəlxalq 

Cəmiyyətin, Beynəlxalq Patofizioloqlar 

və Limfoloqlar cəmiyyətinin, həmçinin 

“Ekstremal  və  terminal  vəziyyətlər” 

beynəlxalq  elmi  komissiyasının  üzvü-

dür.  

1992-ci il fevral ayının 28-dən, 1992-

ci il may ayının 15-dək Azərbaycan Res-

publikası Ali Sovetinin sədri kimi Prezi-

dentin səlahiyyətlərini icra etmişdir.

1976-cı ildə “Səhiyyə əlaçısı”, 1981-

ci  ildə  “Əməkdar  həkim”,  1991-ci  ildə 

“Əməkdar  elm  xadimi”  fəxri  adlarına 

layiq  görülmüş,  “Qırmızı  Əmək  Bay-

rağı  (1981),  “Xalqlar  dostluğu”  (1986) 

ordenləri, Vavilov adına mükafat (1990), 

ABŞ  Bioqrafiya  Mərkəzini  medalı 

(2003) ilə təltif edilmişdir.

Ə d ə b i y y a t

Patoloji fiziologiya: 

dərslik /Y.Məmmədov, 

C.Təqdisi, F.İslamzadə.- 

Bakı: Müəllim, 2004.- 

668 s.

Zaman və həyatla üzbəüz 

/Y.Məmmədov.- Bakı: 

Nurlan, 2009.- 762 s.

Məmmədov Yaqub 

Cavad oğlu: biblioqra-

fiya /tərt.: B.Aşurov və 

b.- Bakı: Təbib, 1993.- 

100 s.

Xələfli, Ə. Siyasi 

gündəlikdən səhifələr: 

Yaqub Məmmədov-70 

/Ə.Xələfli //Kredo.- 

2011.- 28 may.- S. 6.

Süleymanoğlu, M. Yaqub 

Cavad oğlu Məmmədov   

//Azərbaycan Tibb Uni-

versitetinin rektorları.- 

Bakı, 2010.- S.220-259.

Практическая 

лимфология 

/Я.Мамедов.- Баку: 

Маариф, 1982.-  302 с.

Свёртываемость 

крови и лимфы, 

её коррекция при 

тромбозе /Я.Мамедов.- 

Баку: Азернешр, 1985.-  

231 с.

İ n t e r n e t d ə

www.adam.az

www.anl.az

3

Həkim

114

Kimya.Biologiya.Tibb

Tofiq Nağıyev 

1941

MART

Tofiq Murtuza oğlu Nağıyev 1941-ci 

il mart ayının 4-də Bakı şəhərində ana-

dan olmuşdur. Atası, akademik Murtuza 

Fətulla oğlu Nağıyev zəmanəsinin tanın-

mış kimyaçı-alimi və mühəndislərindən 

sayılırdı. 

1964-cü  ildə  Bakı  Dövlət  Universi-

tetinin kimya fakültəsini bitirmiş, əmək 

fəaliyyətinə Azərbaycan Elmlər Akade-

miyasının  M.F.Nağıyev  adına  Kimya 

Texnologiyasının  Nəzəri  Problemləri 

İnstitutunda başlamışdır.

1967-ci  ildə  “Etilbenzolun  stiro-

la  əlaqəli  dehidrogenləşməsi  reak-

siyasının  öyrənilməsi”  mövzusunda 

namizədlik,  1973-cü  ildə  isə  “Praktiki 

cəhətdən  mühüm  karbohidrogenlər  sı-

rasının və onların törəmələrinin əlaqəli 

dehidrogenləşməsi və hidrogenolizi re-

aksiyalarının kinetikasının və mexaniz-

minin  tədqiqi”  mövzusunda  doktorluq 

dissertasiyasını  uğurla  müdafiə  etmiş, 

1976-cı  ildən  professor  elmi  rütbəsini 

almış, 1989-cu ildə Azərbaycan Elmlər 

Akademiyasının  müxbir  üzvü,  2001-ci 

ildə isə həqiqi üzvü seçilmişdir.

2002-ci  ildən  Azərbaycan  Milli 

Elmlər  Akademiyasının  laboratoriya 

müdiri,  2004-cü  ildən  “Azərbaycan 

Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzinin 

direktoru,  2013-cü  ilin  aprelindən  isə 

AMEA-nın vitse-prezidentidir.

T.M.Nağıyev neft, neft kimyası, kata-

liz üzrə nüfuzlu beynəlxalq konqreslərdə, 

simpoziumlarda,  beynəlxalq  konfrans-

larda milli elmimizi ən yüksək səviyyədə 

təmsil etmişdir. 

400-dən  artıq  məqalə  və  konfrans 

materiallarının,  keçmiş  SSRİ-nin  32 

müəlliflik  şəhadətnaməsinin,  Rusiya 

Federasiyasının  bir,  Azərbaycan  Res-

publikasının dörd patentinin müəllifidir. 

Kimya  elmi  üzrə  20-dən  çox  fəlsəfə 

doktoru hazırlamışdır. Akademikin elmi 

monoqrafiyası  2007-ci  ildə  dünyanın 

ən  nüfuzlu  elmi  nəşriyyatı  olan  “Else-

vier”  nəşriyyatında  (Niderland)  ingilis 

dilində çapdan çıxmışdır. “Böyük Rusi-

ya ensiklopediyası”nın 2013-cü ildə işıq 

üzü görmüş 21-ci cildində də akademik 

Tofiq Nağıyev haqqında geniş məlumat 

verilmişdir.

“Azərbaycan Milli Elmlər Akademi-

yasının Məruzələri” jurnalının redaksiya 

heyətinin, həmçinin “Simurq” jurnalının 

redaksiya şurasının üzvüdür. AMEA-nın 

Rəyasət  Heyəti  yanında  Terminologi-

ya Komissiyasının və AMEA mətbuat-

redaksiya  şurasının  büro  tərkibində 

çalışır.  “Azərbaycan  Nefti  və  Qazı” 

Ensiklopediyasının  tərtibatının  kurato-

rudur. 1970-ci ildə “Şərəfli əməyə görə” 

medalı,  2004-cü  ildə  isə  Azərbaycan 

Respublikasının  “Şöhrət”  ordeni  ilə 

təltif olunmuşdur. 

2014-cü ildə elm üzrə Dövlət müka-

fatı laureatı olmuşdur.

Ə d ə b i y y a t

Взаимодействие 

синхронных реакций 

в химии и биологии 

/Т.Нагиев.- Баку: Элм, 

2001.- 404 с. 

Химическое 

сопряжение /Т.Нагиев.- 

Москва: Наука, 1989.- 

216 с.

Tofiq Murtuza oğlu 

Nağıyev: biblioqrafiya             

/tərt. Z.Zaytseva.- Bakı: 

Elm, 2009.- 228 s.

Məhərrəmov, A. Dünya 

şöhrətli alim, böyük ziya-

lı: Dövlət mükafatı lau-

reatları /A.Məhərrəmov; 

A.Əzizov //Azərbaycan.-

2014.- 22 iyun.- S.4.

Tofiq Nağıyev hidrogen-

peroksidin kimyəvi reak-

siyaları induksiya etmək 

qabiliyyətini üzə çıxarıb 

//Üç nöqtə.- 2014.- 23 

dekabr.- S. 9.

İ n t e r n e t d ə

www.anl.az

www.az.wikipedia.org

www.science.gov.az

www.irp.science.az

4

Akademik

75

illiyi

115

Kimya.Biologiya.Tibb

Yunis Qəmbərov

1926-1991

MART

Yunis Heydər oğlu Qəmbərov 1926-

cı il mart ayının 5-də Füzuli rayonunun 

Kürdlər  kəndində  anadan  olmuşdur. 

1933-1943-cü  illərdə  orta  məktəbdə 

təhsil  almış,  1944-cü  ildə  Azərbaycan 

Dövlət  Universitetinin  (indiki  BDU) 

kimya fakültəsinə qəbul olunmuş, 1949-

cu ildə oranı fərqlənmə diplomu ilə bitir-

mişdir. 1950-1952-ci illərdə Azərbaycan 

EA-nın  (indiki  AMEA)  Neft  İnstitu-

tunun  aspiranturasında  oxumuşdur. 

1952-1956-cı illərdə Azxəzərneft Birli-

yinin  Antikorroziya  xidməti  kontorun-

da istehsalat şöbəsinin rəisi vəzifəsində 

işləmişdir.

1959-1962-ci  illərdə  Dövlət  Kim-

ya  Komitəsinin  Bakı Təcrübə  Zavodu-

nun  mərkəzi  laboratoriyasının  müdi-

ri    işləmış,  1962-ci  ildə  həmin  zavod 

əsasında  Ümumittifaq  Elmi-Tədqiqat 

Olefinlər  İnstitutu  (VNİİOlefin)  yaran-

dıqdan  sonra  Piroliz  laboratoriyasına 

müdir  təyin  edilmişdir.  1973-cü  ildə 

Olefinlər  İnstitutunda  Karbohidrogen 

monomerləri şöbəsinin müdiri, 1976-cı 

ildə isə elmi işlər üzrə direktor müavini 

təyin edilmişdir. 1990-cı ildə həmin ins-

titutun direktoru olmuşdur.

1960-cı ildə “Neft fraksiyalarının və 

bəzi  fərdi  karbohidrogenlərin  termiki 

parçalanmasının  tədqiqi”  mövzusun-

da  namizədlik  dissertasiyası  müdafiə 

edərək  kimya  elmləri  namizədi,  1968-

ci  ildə  isə  “Pirolizin  səmərələşdirilmiş 

şəraitində aşağı molekullu doymamış və 

aromatik  karbohidrogenlərin  alınması” 

mövzusunda  doktorluq  dissertasiyası 

müdafiə etmiş, texnika elmləri doktoru 

elmi dərəcəsi almışdır. 1971-ci ildə pro-

fessor elmi rütbəsinə layiq görülmüşdür. 

1980-ci ildə Azərbaycan EA-nın müxbir 

üzvü seçilmiş, 1991-ci ildə ölümündən 

sonra Başkurdistan EA-nın həqiqi üzvü 

seçilmişdir.

Alimin  tədqiqatlarının  nəticələri 

6  monoqrafiyada,  220  məqalədə,  o 

cümlədən 40 ixtirada öz əksini tapmış-

dır.  Onun  rəhbərliyi  altında  bir  elmlər 

doktoru,  25  elmlər  namizədi  hazırlan-

mışdır. 

“Azərbaycan Neft Təsərrüfatı” jurna-

lının redaksiya heyətinin üzvü olmuşdur. 

Sistematik  olaraq  neft-kimya  sintezinə 

dair  keçirilən  Beynəlxalq  simpozium, 

qurultay  və  konfranslarda  (Leypsiq, 

Alma-Ata,  Moskva,  Leninqrad,  Bakı) 

respublika elmini ləyaqətlə təmsil etmiş 

və  dərin  məzmunlu  məruzələrlə  çıxış 

etmişdir. Keçmiş Sovet İttifaqının Neft-

Kimya  Sənayesi  Nazirliyinin  Elmi-

Texniki Şurasının və sosialist ölkələrinin 

Qarşılıqlı İqtisadi Yardım Şurasının neft-

kimya  üzrə  daimi  işçi  qrupunun  üzvü 

kimi 1972-ci ildə Çexoslovakiya, 1973-

cü ildə Polşa, ADR, Macarıstan, 1976-cı 

ildə  Bolqariya,  1981-ci  ildə  Rumıniya, 

1983-cü ildə Fransada olmuşdur.

Böyük elmi və elmi-ictimai fəaliyyə-

tinə  görə  hökumət  tərəfindən  yüksək 

qiymətləndirilmiş “Qırmızı Əmək Bay-

rağı”,  “Xalqlar  Dostluğu”  ordenləri  və 

bir sıra medallarla təltif edilmişdir.

Professor  Y.Qəmbərov  1991-ci  il 

sentyabr ayının 7-də vəfat etmişdir.

Ə d ə b i y y a t

Operator köməkçisi: 

dərs vəsaiti 

/Y.Qəmbərov.- Bakı: 

Azərtədrisnəşr, 1963.- 

134 s.

Qəmbərov Yunis Heydər 

oğlu //Azərbaycan Sovet 

Ensiklopediyası: 10 

cilddə.- Bakı, 1987.- 

C.10.- S.593.

Олефиновые 

углеводороды и 

их примененые в 

нефтехимической 

промышленности 

/С.Мехтиев, 

Ю.Камбаров.- Баку: 

Азернешр, 1962.- 183 с.

Полиолефины 

/Ю.Камбаров, 

Н.Сеидов, 

А.Буниятзаде.- Баку 

Азернешр, 1966.- 185 с.

İ n t e r n e t d ə

www.anl.az

www.az.wikipedia.org

www.science.gov.az

www.irp.science.az

5

Kimyaçı

90

illiyi

116

Kimya.Biologiya.Tibb

Cəmil Əliyev

1946 

MART

Cəmil Əziz oğlu Əliyev 1946-cı il mart 

ayının 30-da Bakı şəhərində görkəmli ic-

timai xadim, məşhur alim Əziz Əliyevin 

ailəsində  anadan  olmuşdur.  1968-ci 

ildə  N.Nərimanov  adına  Azərbaycan 

Dövlət  Tibb  İnstitutunu  bitirmiş  (indi-

ki  Azərbaycan  Tibb  Universiteti),  elə 

həmin ildən Ə.Əliyev adına Azərbaycan 

Dövlət  Həkimləri  Təkmilləşdirmə  İns-

titutunun  Onkologiya  kafedrasında  baş 

laborant  vəzifəsinə  təyin  olunmuşdur. 

1972-ci  ildən  isə  həmin  kafedrada  as-

sistent  vəzifəsində  çalışmışdır.  1973-cü 

ildə onkologiya ixtisası üzrə namizədlik, 

1978-ci ildə isə Moskvada keçmiş SSRİ 

Tibb Elmləri Akademiyasının Ümumitti-

faq Onkologiya Elmi Mərkəzində həmin 

ixtisas  üzrə  doktorluq  dissertasiyasını 

müdafiə  etmiş,  1987-ci  ildə  professor 

elmi rütbəsini almışdır. 1978-ci ilin fev-

ral  ayında  Respublika  Səhiyyə  Nazir-

liyinin  Elmi  Tədqiqat  Rentgenologiya, 

Radiologiya və Onkologiya İnstitutunda 

İkinci cərrahiyyə şöbəsinin müdiri, 1980-

ci ilin oktyabr ayından 1990-cı ilin mart 

ayınadək  elmi  işlər  üzrə  direktor  müa-

vini, 1990-cı ilin mart ayından isə Res-

publika Milli Onkologiya Mərkəzinin di-

rektoru vəzifəsində çalışır. 1994-cu ildən 

C.Ə.Əliyev Ə.Əliyev adına Azərbaycan 

Dövlət  Həkimləri  Təkmilləşdirmə  İns-

titutunun 

onkologiya 

kafedrasının 

rəhbəridir.

Akademik  Cəmil  Əliyev  respublika-

mızın hüdudlarından kənarda da tanınır. 

Bakı və Moskva şəhərlərində dərc olun-

muş  17  monoqrafiyanın  (bunlardan  biri 

ingilis dilindədir), tələbələr üçün vəsaitin, 

10  ixtiranın,  600-ə  yaxın  dərc  olunmuş 

elmi  məqalələrin  müəllifidir.1994-cü 

ildən Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitu-

tunun  Onkologiya  kafedrasının  müdiri 

vəzifəsində çalışır. Bütün bunlarla yanaşı, 

professor Cəmil Əliyev Azərbaycanda ən 

görkəmli səhiyyə təşkilatçılarından biri, 

Respublika  Onkoloqlar  Cəmiyyətinin 

sədri,  Səhiyyə  Nazirliyinin  baş  onkolo-

qu,  nazirliyin  onkologiya  üzrə  Attesta-

siya Komissiyasının sədri, “Azərbaycan 

tibb  jurnalı”  redaksiya  heyətinin  üzvü, 

“Azərbaycan  onkologiya  və  həmmərz 

elmlər  jurnalı”nın  baş  redaktoru,  MDB 

dövlətləri  onkoloqları  assosiasiya-

sı  idarə  heyətinin,  Avropa  onkologiya 

cəmiyyətinin, Rusiya elmi-tibbi onkolo-

giya cəmiyyəti idarə heyətinin üzvüdür. 

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiya-

sının Y.Məmmədəliyev adına mükafatın 

laureatı,  London  Universitetinin  fəxri 

professoru,  İngiltərə  Hammersmit  Kral 

Universitetinin  fəxri  professoru, Ander-

son  xərçəng  əleyhinə  Mərkəzin  profes-

soru, Nyu-York Elmlər Akademiyasının 

üzvü, 2000-ci ildən Azərbaycan Respub-

likasının  Əməkdar  elm  xadimi,  2001-ci 

ildən  Rusiya  Federasiyası  Tibb  Elmləri 

Akademiyasının  həqiqi  üzvü,  2010-cu 

ildən  Avropa  Təbiət  Elmləri  Akademi-

yasının,  Gürcüstan  Elmlər  Akademiya-

sının akademiki, 2011-ci ildən Dağıstan 

Muxtar  Respublikasının  Əməkdar  elm 

xadimidir. Rusiya Federasiyasının Təbiət 

Elmləri  Akademiyasının  həqiqi  üzvü, 

Beynəlxalq Ekoenergetika Akademiyası-

nın üzvü, Avropa Tibb Onkologiya Elmi 

Cəmiyyətinin üzvüdür.

C.Əliyev  Azərbaycan  tibb  elminin 

inkişafındakı  xidmətlərinə  görə  2006-cı 

ildə “Şöhrət ordeni” ilə təltif edilmişdir.

2015-ci il sentyabrın 28-də Türkiyənin 

nüfuzlu elm ocağı - Türk Dünyası Araş-

dırmaları  Beynəlxalq  Elmlər  Akademi-

yasının həqiqi üzvü - akademiki seçilib 

və “Türk dünyasına xidmət “ Beynəlxalq 

Qızıl Medalına layiq görülüb.