Kbt я25 uot (059) Baş redaktor

Tofiq Köçərli 

1929-2007   

Tarix

Akademik

FEVRAL

11

---

66

105 

illiyi

Ə d ə b i y y a t

Suvarılan torpaqlardan 

səmərəli istifadə etmək 

yolları və onların xa-

rakteristikası [Mətn] 

/B.Ağayev, K.Ələkbərov, 

B.Şəkuri, H.Babayev; red. 

M.Kərimov.- Bakı: Azərnəşr, 

1971.- 143 s.

Əfgərov, Q. Görkəmli 

torpaqşünas-eroziyaçı 

alim, elmi-tədqiqat eroziya 

bölməsinin banisi [Mətn] 

/Q.Əfgərov; elmi red. 

B.Q.Şəkuri; Azərb. Resp.

Kənd Təsərrüfatı Nazir-

liyi, Aqrar Elm Mərkəzi, 

Elmi-Tədqiqat Eroziya və 

Suvarma İn-tu.- Bakı: Araz, 

2009.-51s.

Kazım Əbdülmanaf oğlu 

Ələkbərov -100 il: biblioq-

rafiya, xatirə və sənədlər 

[Mətn] /AMEA. - Bakı: 

Təhsil, 2009.- 232 s.

İ n t e r n e t d ə

www..anl.az

Kazım Əbdülmanaf oğlu Ələkbərov 

1909-cu  il  fevral  ayının  17-də  Bakı 

şəhərində anadan olmuşdur. 

1929-cu  ildə  Azərbaycan  Politex-

nik  İnstitutunun  (indiki  Azərbaycan 

Texniki  Universiteti)  kənd  təsərrüfatı 

fakültəsinə  daxil  olmuş,  1930-1932-

ci  illərdə  Tiflis  şəhərində  Zaqafqa-

ziya  yeni  Lifli  Bitkilər  İnstitutunun 

tələbəsi və Torpaqşünaslıq İnstitutunun 

əməkdaşı olmuşdur.

Keçən əsrin 30-cu illərindən başla-

yaraq onun bir torpaqşünas kimi sərbəst 

elmi-tədqiqat işləri aparmasının birinci 

mərhələsi  başlamışdır.  Burada  yerinə  

yetirilmiş    tədqiqatların  materialları 

əsasında 30-cu illərin sonunda Kazım 

Ələkbərovun ilk elmi əsərləri işıq üzü 

görmüşdür. Bunların sırasında keçmiş 

Ağdaş MTS-nin torpaq örtüyünə həsr 

olunmuş kitabçanı, Şirvan, Qarabağ və 

Salyan  düzlərinin  irimiqyaslı  torpaq-

aqrokimyəvi  xəritələrini  qeyd  etmək 

olar. 

Kazım Ələkbərovun elmi yaradıcı-

lığının ikinci mərhələsi Quba-Xaçmaz 

zonasının aran hissəsində yeni torpaq-

ların kənd təsərrüfatı istehsalına daxil 

edilməsi  və  burada  sənaye  şəhərləri 

üçün  iri  tərəvəzçilik-südçülük  baza-

sının  yaradılması,  eləcə  də  Samur-

Dəvəçi kanalının tikintisi ilə bağlıdır.

O,  1943-cü  ildə  geologiya-

mineralogiya elmləri namizədi adı al-

mış, 1958-ci ildə doktorluq dissertasi-

yası müdafiə etmişdir.

1945-ci  ildən  Azərbaycan  SSR 

Elmlər  Akademiyasının  Torpaqşünas-

lıq  Sektorunun  bazasında  yaradılmış 

Torpaqşünaslıq və Aqrokimya İnstitu-

tunda çalışmışdır. Bu dövrdə toplanmış 

elmi materiallar əsasında “Azərbaycan 

SSR-i 

torpaqlarının 

öyrənilmə 

dərəcəsi” xəritəsini tərtib etmişdir. 

1950-ci  ildə    Azərbaycan  SSR 

Elmlər  Akademiyasının  Torpaq-

Eroziya  Stansiyası  yaradılmış,  Kazım 

Ələkbərov stansiyanın direktoru təyin 

olunmuşdur. İlk dəfə o, Azərbaycanda 

eroziyanın coğrafi yayılmasının, başlı-

ca amillərinin qarşılıqlı əlaqələrini əks 

etdirən tam xəritələr seriyasını hazırla-

mışdır. 

Onun  fəaliyyəti  sayəsində  1961-ci 

ildə torpaq-eroziya stansiyasının baza-

sında müstəqil fəaliyyət göstərən Elmi-

tədqiqat  eroziya  bölməsi  təşkil  olun-

muş və o, uzun illər bölməyə rəhbərlik 

etmişdir.

K.Ələkbərov  tərəfindən  100-dən 

çox elmi əsər, o cümlədən 9 kitab (mo-

noqrafiya, broşüra) çap olunmuşdur.

Professor Kazım Ələkbərovun zən-

gin elmi fəaliyyəti yüksək qiymətlən-

dirilmiş, o, SSRİ-nin bir neçə orden və 

medalları  ilə  təltif  olunmuş,  1968-ci 

ildə  Azərbaycan  SSR  Elmlər  Akade-

miyasının müxbir üzvü seçilmişdir.

Görkəmli  alim  1987-ci  il  sentyabr 

ayının 20-də vəfat etmişdir.