Kbt я25 uot (059) Baş redaktor

Ə d ə b i y y a t

Azərbaycanca-türkcə-rusca-

ingiliscə ehtimal nəzəriyyəsi 

və riyazi statistika terminləri 

lüğəti [Mətn] /tərt.: 

C.Allahverdiyev, A.Hacıyev, 

H.Əhmədova.- Bakı: Gənclik, 

2002.- 436 s.

Ehtimal nəzəriyyəsi və riyazi 

statistika ensiklopediyası 

[Mətn] /C.Allahverdiyev,  

H.Əhmədova, A.Hacıyev.- 

Bakı: Elm, 2010.- 1183 s.

Ənsərli, G. “Ehtimal 

nəzəriyyəsi və riyazi statis-

tika ensiklopediyası”: Yeni 

nəşrlər [Mətn] /G.Ənsərli     

//Elm.- 2010.- 9 iyun.- S.12.

Hacıyev, A. Görkəmli 

pedaqoq, elm fədaisi [Mətn] 

/A.Hacıyev, M.Mehdiyev, 

Ə.Əhmədov //Respublika.- 

2009.- 16 oktyabr.- S.7.

İ n t e r n e t d ə

www.anl.az

www.adam.az

www.az.wikipedia.org

---

270

Kimya.Biologiya.Tibb.

105 

illiyi

İzzət Orucova

1909-1983

SENTY

ABR

İzzət Mirzəağa qızı Orucova 1909-

cu il sentyabr ayının 9-da Bakıda ana-

dan olmuşdur.

O,  1932-ci  ildə    Azərbaycan 

Sənaye  İnstitutunu  bitirdikdən  son-

ra  doğma  şəhərdəki    Elmi-Tədqiqat 

Neft  Emalı  İnstitutunda  laborant 

vəzifəsinə işə daxil olmuş və ömrünün 

sonrakı hissəsini neft kimyası elminə 

həsr  etmişdi.  İlk  günlərdən  yüksək 

keyfiyyətli  sürtkü  yağlarının  işlənib 

hazırlanması  məsələləri  ilə  məşğul 

olmuş,  Azərbaycanda  geniş  təşəkkül 

tapmış  yeni  və  mühüm  əhəmiyyətli  

elmi  istiqamətlərdən  olan  aşqarlar 

kimyasının əsasını  qoyanlardan birinə 

çevrilmişdir. Ona şöhrət gətirmiş elmi 

uğurlarını məhz bu istiqamətdə qazan-

mışdır.

1932-1959-cu  illərdə  V.Kuybışev 

adına  Azərbaycan  Elmi-Tədqiqat 

Neft  Emalı  İnstitutunda  işləmiş, 

1959-1967-ci  illərdə  həmin  institu-

tun  əsasında  yaradılan  Neft  Kimyası 

Prosesləri  İnstitutunun  laboratoriya 

müdiri,  1967-1971-ci  illərdə  Qeyri-

üzvi və Fiziki Kimya İnstitutunun di-

rektoru,  1971-1983-cü  illərdə Aşqar-

lar Kimyası İnstitutunda motor yağları 

üçün aşqar kompozisiyaları hazırlama 

laboratoriyasının müdiri olmuşdur.

Əsas  tədqiqatları  sürtkü  yağla-

rının  istehsalının  artırılmasına  və 

keyfiyyətinin  yüksəldilməsinə  aid-

dir.  Orucova  neft  yağlarının  yeni 

çeşidlərinin  alınma  texnologiyası-

nın  işlənib  hazırlanmasında,  selek-

tiv  təmizləmə  və  parafinsizləşdirmə 

proseslərinin  təkmilləşdirilməsində, 

alkil-fenol  və  sulfonat  tipli  yeni  aş-

qar  növlərinin  istehsalında, AzNİİ-5, 

AzNİİ-7, AzNİİ-8u, SB-3, SK-3, BFK 

və  s.  markalı  aşqarların  hazırlanması 

və sənayedə tətbiqində yaxından işti-

rak etmişdir.

Alimin yüksək ixtisaslı kadrlar ha-

zırlanmasında xidməti vardır.

Orucova həmçinin, ilk Azərbaycan 

kino  aktrisalarındandır.  O,  “Sevil” 

və  “Almaz”  filmlərində  baş  rollarda 

çəkilmiş,  azadlığa  çıxan  Azərbaycan 

qadınının  lirik,  canlı  obrazını  yarat-

mağa  müvəffəq  olmuşdur.  Lenin  or-

deni, Oktyabr İnqilabı, Qırmızı Əmək 

Bayrağı,  “Şərəf  nişanı”  ordenləri  və 

bir sıra medallarla təltif edilmişdir. 

Azərbaycan Milli Elmlər Akademi-

yasının akademiki, dövlət mükafatı la-

ureatı, Əməkdar elm xadimi, texnika 

elmləri doktoru, professor İzzət Oru-

cova    1983-cü  il  aprel  ayının  22-də 

Bakıda vəfat etmişdir.