TANZANIYAGA IQTISODIY-GEOGRAFIK TAVSIF Tanzaniya yoki Tanzania (inglizcha:
Tanzania),
Tanzania
Birlashgan
Respublikasi (inglizcha: United Republic
of Tanzania) — Sharqiy Afrikadagi davlat
Tanzania Materikning Tanganika qismini
hamda Zanjibar va Pemba olarini oʻz ichiga
oladi. Maydoni 945,1 ming km². Aholisi 50
mln atrofida (BMT hisoboti. 2013).
Poytaxti — Dodoma shahri Maʼmuriy
jihatdan 25 viloyat (materikda 20, Zanjibar orolda 3, Pemba orolda 2) (region)ra
boʻlinadi. Tanzanianing sharqida, 900 km ga choʻzilgan Hind okeani qirgʻogʻida
mayda qoʻltiklar bor. Hududning katta qismi Sharqiy Afrika yassitogʻligida
joylashgan. Tanzania — agrar mamlakat . Yalpi ichki mahsulotda q.h.ning ulushi
56%, sanoatniki 15%, xizmat koʻrsatish sohasiniki 29%. Qishloq xoʻjaligida
mehnatga layoqatli aholining 80% dan koʻprogʻi shugʻullanadi va eksport
tushumining 85% taʼminlanadi. Dehqonchilikka yaroqli yerlarning 25% ga ekin
ekiladi. Asosiy q.h. ekinlari: sizal, chinnigul, paxta, kofe, choy, keshyu yongʻogʻi,
kokos palmasi, qalampirmunchoq va boshqa Ichki ehtiyoj uchun bugʻdoy, sholi,
makkajoʻxori, tariq, oq joʻxori, maniok, dukkaklilar, moyli oʻsimliklar,
shakarqamish, banan va boshqa mevalar yetishtiriladi. Qoramol, echki, qoʻy,
parranda boqiladi, sohilda baliqovlanadi. Togʻlardagi tropik oʻrmonlarda
(Tanzaniada jami 31 mln. gektar oʻrmon bor) yogʻoch tayyorlanadi. Sanoati sust
rivojlangan. Mustaqillik yillarida konchilik sanoatida olmos qazib chiqarish
rivojlandi. BukRif va Lupada oltin, Minjinguda fosforit, Karagve va Ngarada qalay
va volfram, Chambongoda magnezit, shuningdek slyuda, osh tuzi, qurilish
materiallari, temir ruda qazib chiqarish yoʻlga qoʻyilgan. Yiliga oʻrtacha 912 mln.
kVtsoat elektr energiya hosil qilinadi. Oziq-ovqat, toʻqimachilik, tikuvchilik,
koʻnpoyabzal, qogʻoz va yogʻochsozlik tarmoklarida 500 dan ortiq korxona mavjud.
Moshi, Kidati, Morogoro, Kagerada yirik qand zavodlari, Moshi, Bukobada kofe,
Amani, Tukuyuda choy, Dorussalom, Arusha, Iringa, Dodoma, Mvanzada un ishlab
chiqarish. korxonalari, Dorussalomda neftni qayta ishlash zdi, Tanga, Tabora,
Dorussalomda 40 ga yaqin yogʻoch tilish korxonasi bor. Metallurgiya va metall
ishlash tarmoqlari endigini rivojlanayotir. Qadimdan mavjud boʻlgan
hunarmandchilik mustaqillik yillarida yangi pogʻonaga koʻtarildi. Ichki yuklar temir
yoʻl va avtomobil transportida, tashqi yuklar esa Transport yoʻli va dengiz
transportida tashiladi. Transport yoʻli uzunligi 3,6 ming km, avtomobil yoʻllari uz.—
88 ming km.