Kirish. Qurilish materiallari va buyumlarining umumiy asoslari. Qurilish materiallarining asosiy xossalari

Buyum va konstruksiyalar sirtini pardozlash. Yirik uysozlik panellari,
fasad plitalari va ba’zi konstruksiyalarni zavod sharoitida pardozlash
texnologiyalari ishlab chiqilgan. Industrial usulda zavodda pardozlangan panellar
va konstruksiyalar yuqori sifatli bo‘lib, qurilishni jadallashtiradi. Devor panellari
fasad tomoni fakturali ishlanadi, rangli qorishma va betonlar bilan pardozlanadi,
keramik va shisha plitalar bilan qoplanadi va hokazo.
Maishiy xizmat binolari panel va plitalari, sanitariya-texnika kabinalari
ichki tomondan keramik va shisha plitalar, mozaikalar, donador polimer va
bog‘lovchi aralashmalar bilan pardozlanishi mumkin.
Hozirgi vaqtda panellar yuzasini pardozlovchi va issiqlik izolyasiyasi
maxsus ko‘pchitilgan kompozitsion materiallar yaratilgan va qurilish
industriyasida ishlatilmoqda.
Bunday quruq qorishmalar mineral yoki polimer bog‘lovchilar, mineral va
shisha tolasi kabi issiqlik izolyasiyasi materiallari, to‘ldirgichlar, rangli pigmentlar

---

---

va boshqa qo‘shimchalar asosida tayyorlanadi. Issiqlik izolyasiyasi xususiyatiga

ega bo‘lgan pardozlash qatlami panel va plitalar asosida qurilgan binolarda issiqlik
yo‘qotilishini kamaytiradi.
Temirbeton buyum va konstruksiyalarni ishlab chiqarish usullari 
Yig‘ma temirbeton konstruksiyalar zavodda stend, potok-agregat va
konveyer usullarida ishlab chiqariladi.
Stend usulida ishlab chiqarishda temirbeton konstruksiyalar qo‘zg‘almas
qoliplarda
tayyorlanadi,
texnologik
operatsiyalarni
amalga
oshiradigan
mexanizmlar va agregatlar postdan postga siljiydi va har bir postda muayyan
operatsiyalar belgilangan ketma-ketlikda bajariladi.
Temirbeton konstruksiyalar stend yoki matritsa qoliplarda tayyorlanadi.
Qoliplangan buyum va konstruksiyalarning qotishini tezlashtirish uchun ular
qolipning o‘zida issiq suv, bug‘, elektr toki va boshqa usullarda qayta ishlanadi.
O‘zbekistonning quruq issiq iqlim sharoitida temirbeton konstruksiyalarni
geliotermoishlov usulida qotishini tezlashtirish mumkin. Quyosh nuri issig‘idan
foydalaniladigan ushbu usul temirbeton ishlab chiqarish poligonlarida yaxshi
samara beradi.
Stend usulida odatda yirik o‘lchamli konstruksiyalar, masalan, massiv
to‘sinlar, ustunlar, fermalar, arkalar, uysozlik panellari armaturasi avvaldan
taranglangan ko‘prik konstruksiyalari va boshqalar tayyorlanadi.
Stend texnologiyasi mexanizm va agregatlarning soddaligi, qat’iy ishlab
chiqarish ritmiga amal qilinmasligi bilan boshqa usullardan farq qiladi.