Beton qorishmasini tashish
Temirbeton zavodlarida beton qorishmasi estakadalar, lentali transporterlar,
beton nasoslar, vagonetkalar, badyalar vositasida qoliplash sexlariga yuboriladi.
Beton qorishmasi qurilish maydonlariga avtobetonovoz, avtosamosvallarda
yoki maxsus betonqorgich avtomobillarda quruq xolatda tashiladi. Beton
qorishmasi tashilayotganda suvsizlanish va qatlamlanishning
oldi olinishi kerak,
aks holda betonning qulay joylanuvchanligi salbiy tomonga o‘zgaradi. Beton
qorishmasi avtosamosvallarda tashilganda yuza qismini namlik o‘tkazmaydigan
materiallar bilan (polietilen, brizent va boshq.) yopish kerak. Beton qorishmasi
uzoq masofaga tashilganda u quruq holatda bo‘lishi va bevosita qurilish
maydonida qorilishi maqsadga muvofiqdir. Bunday usul G‘arbiy
Evropa mamlakatlari qurilish industriyasida keng tarqalgan.
Beton qorishmasini qoliplash va zichlashtirish
Tayyorlangan beton qorishmasi maxsus beton quygichlar vositasida
avvaldan tayyorlab qo‘yilgan, metalldan egilmaydigan darajada mustahkam
ishlangan qoliplarga quyiladi. Beton qorishmasini qoliplash jarayoni o‘ta
ma’suliyatli bo‘lib, qolipning hamma burchaklari, toraygan
va burilgan joylari
betonga to‘lishi shart.
Beton qorishmasining harakatchanligi yoki bikrligi qoliplanadigan beton va
temirbeton konstruksiyalarning turiga bog‘liq bo‘ladi. Qolip shaklining
murakkabligini hisobga olgan holda beton qorishmasining quyuqlik darajasi va
zichlashtirish usuli tanlanishi kerak.
Oddiy shakldagi qoliplarga harakatchan beton qorishmasi hech qanday
zichlashtirish usullarini qo‘llamasdan quyilishi mumkin. Ammo zichlik va yuqori
mustahkamlik shartlari qo‘yiladigan temirbeton konstruksiyalarni quyishda bikr va
o‘ta bikr beton qorishmalari turli usullar bilan zichlashtiriladi, xususiy xollarda esa
beton qorishmasi tarkibiga suyultiruvchi plastifikatorlar va superplastifikatorlar
kiritiladi.
Beton qorishmasini quyidagi usullarda zichlashtiriladi: shibbalash, titratish
(vibratsiyalash),
vakuumlash,
prokatlash,
shtampovkalash,
sentrifugalash,
presslash, urish va boshqalar. Bundan
tashqari titratishprokatlash, titratish-
presslash va shu kabi kombinatsiyalashgan zichlashtirish usullari ham ishlatilishi
mumkin.
Beton qorishmasini zichlashtirish usullaridan eng keng tarqalgani titratish
usulidir. Beton qorishmasi titratilganda
qovushoqligi kamayadi, harakatchanligi
ortadi, natijada beton massasi qolip ichida bir tekisda tarqaladi va qolip
burchaklari, armatura sterjenlari oralarini ham to‘ldiradi. Titratish davrida yirik
to‘ldirgich
donalari qulay joylashadi, uning oraliq bo‘shlig‘ini sement qorishma
yaxshi to‘ldiradi, suv-havo aralashmasi tashqariga sizib chiqadi, natijada beton
qorishmasi zichlashadi.
Beton qorishmasini zichlashtirish uchun turli titratkichlar ishlatiladi.
Titratkichlarning
ishchi organi elektromexanik, elektromagnit va pnevmatik
dvigatellar vositasida harakatga keltiriladi. Elektromexanik ko‘chma titratkichlar
amaliyotda keng qo‘llaniladi (6.10rasm).
Dostları ilə paylaş: 
