Dəmyə şəraitində taxıl sələfındən sonra payızlıq buğdanın becərilməsi
Dəmyə şəraitində qara herikdən sonra payızlıq buğdanın becərilməsi
Suvarma şəraitində qarğıdalının dən üçün becərilməsi
2.4.
2.5.
2.5. Lənkəran bölgəsində çəltikçiliyin aqrotexnikası
haqqında qısa məlumat
2. Çəltiyin iki fazalı yıgımı.
2.6.
Pambıq bitkisinin gübrələnməsi
2.7.
2.8.
2.9.
cedvel1
cedvel2
212-255
3.1.
3.2.
3.3.
3.4.
268-662
1
1
2
3
Belarus Respublikasının kənd təsərrüfatı
Ərazisi 207,6 min kmP2P, əhalisi 9,4 milyon nəfər, ərazisinə görə dünyada 83-cü yerdədir, əhalinin sıxlığı 1 kmP2P-ə 49 nəfər düşür. ÜDM 140,9 milyard ABŞ dolları təşkil edir, hər nəfərə 14 900 ABŞ dolları düşür.
Belarus Respublikasının ASK-nin əsas sahəsi kənd təsərrüfatıdır. Ölkənin ümumi daxili məhsulunda kənd təsərrüfatının payı 7,5 faiz təşkil edir. Aqrar istehsalat iki aparıcı sahədən: bitkiçilik və heyvandarlıqdan ibarətdir. Kənd təsərrüfatı əsasən daxi...
Kənd təsərrüfatı torpaqları 93 milyon hektar təşkil edir, bunlardan 6,2 milyon hektarı əkin sahələrinin payına düşür.
Bitkiçilikdə dənli bitkilər, əsasən də arpa, çovdar, buğda üstünlük təşkil edir.
Arpanın ümumi yığımı 1,4 – 2,0 milyon ton təşkil edir, bu da praktiki olaraq bütövlükdə daxili tələbata istifadə edilir.
Ümumi yığım üzrə ikinci yerdə çovdardır (1,2-1,6 milyon ton). Ölkədaxili istehlaka 1,1 – 1,5 milyon ton istifadə edilir. Keçici ehtiyatlar 114 – 264 min ton təşkil edir, 150 min tona qədər çovdar ixrac edilir.
Dənlilərdən yemlik lupin (acıpaxla), noxud, çölnoxudu, lobya becərilir. Respublikada struktur dəyişiklikləri və bərpa edilən enerji mənbələri ilə əlaqədar dənli-paxlalı və yağlı bitkilərin becərilmə sahəsi genişləndirilir. Texniki bitkilər (uzunlifli ...
Heyvandarlıqda əsasən süd və ət istehsalı üçün iribuynuzlu mal-qara, həmçinin donuz və quş yetişdirilir.
2010-cu ildə kənd təsərrüfatı ölkənin ÜDM-də 7,5 faizini, 2000-ci ildə isə 11,6 faizini təşkil etmişdir. Bununla belə, 2010-cu ildə kənd təsərrüfatına ümumi kapitala bütün investisiyaların 17,1 faizi yönəldilib (2000-ci ildə 6,8 faizi).
2010-cu ildən kənd təsərrüfatında ölkə əhalisinin 9,7 faizi məşğul idi (2000-ci ildə 14,1 faizi). Kənd təsərrüfatında orta əmək haqqı bütün sahələr arasında ən aşağı olanıdır və 815 200 rubl təşkil edir (orta respublika səviyyəsindən 67 faiz).
Kənd təsərrüfatının əsasını, əsasən adı dəyişdirilmiş və aktiv dövlət dəstəyi ilə bazar əsasında fəaliyyət göstərən kolxoz və sovxozlar təşkil edir. Onların payına kətan lifinin istehsalının 99,6 faizi, şəkər çuğundurunun 98,6 faizi, taxılın 93,6 faiz...
2011-ci ilin əvvəlinə kənd təsərrüfatı torpaqlarının ümumi sahəsi 8897,5 min hektar (5510,5 min hektar əkin sahələri, 3240,6 min hektar cəmənlik torpaqları) təşkil edirdi. Torpaqların 16,4 faizi meliorasiya olunmuşdur. 5510,5 min hektar əkin torpaqlar...
2010-cu ildə ölkənin bütün təsərrüfatları tərəfindən 35,6 trilyon rubl məbləğində kənd təsərrüfatı məhsulları istehsal edilmişdir. Bunun 55,2 faizini bitkiçilik, 44,8 fazini heyvandarlıq təşkil etmişdir. Təxminən məhsulun 2/3 hissəsi kənd təsərrüfatı ...
2000 – 2010-cu illər ərzində təsərrüfatlarda texnikanın sayı nəzərə çarpacaq dərəcədə azalmışdır. Traktorların sayı 2000-ci ildə 72,9 mindən 2011-ci ilin əvvəlləırinə 47,3 minədək, yük avtomaşınların sayı 46,3 mindən 25,1 minədək, taxılyığan kombaynla...
İstifadə edilən gübrələrin çox hissəsi yerli istehsaldır. 2000 - 2010-cu illər ərzində azot gübrələrinin istehsalı 597 min tondan 761 min tonadək, fosfor gübrələrinin 87 min tondan 192 min tonadək, kalium gübrələrinin 3,4 milyon tondan 5,2 milyon tona...
2005 - 2010-cu illərdə “Kənd Yerlərinin Dirçəlməsi və İnkişafı Dövlət Proqramı” həyata keçirilmişdir. Bu Proqram çərçivəsində 2007-ci ildə 2,5 milyard ABŞ dolları sərf edilmişdir, lakin kapital qoyuluşunun iqtisadi effekti zəif olmuşdur, bu fakt hökum...
Bununla belə, dotasiyalara baxmayaraq, bir sıra ekspertlər hesab edirlər ki, Belarus kənd təsərrüfatı effektiv deyil. Belarus məhsulunun xeyli hissəsi ixracı ziyanına gətirib çıxarır. Belarusda bir kiloqram ətin istehsalına 8-10 dəfə çox elektrik ene...
Baxmayaraq ki, “Kənd Yerlərinin Dirçəlməsi və İnkişafı Dövlət Proqramı” onunla əsaslandırılmışdır ki, “XX əsrin 90-cı illərin birinci yarısının liberal islahatların gedişatında əldə edilmiş nailiyyətlərin böyük hissəsi dağıdılmışdır”, Belarusda kartof...
Ekspertlərin fikrinə görə, kənd təsərrüfatının inkişafına torpağa şəxsi mülkiyyətin olmaması da mane olur. Fikirlərə görə, kənd təsərrüfatının dirçəlişinə zərər gətirən müəssisələrin iflasının qarşısının alınmamasıdır. Fərdi təsərrüfatlar kartof və tə...
2001 - 2011-ci illər ərzində dövlət büdcəsindən kənd təsərrüfatına 40 milyard ABŞ dolları yönəldilmişdir, 2017-ci ilə kənd təsərrüfatına dövlət dotasiyaları minimuma endiriləcək.
BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təkilatının (FAO) məlumatına görə, Belarus tritikale əkilmiş (516,6 min hektar) sahələrin həcminə görə Polşadan sonra ikinci yerdədir və onun yığımına görə (Fransada 2 milyon tona, Almaniyada 2,5 milyon tona, Polşada ...
Belarus kənd təsərrüfatının orta məhsuldarlığı, bir qayda olaraq, qonşu ölkələrin məhsuldarlığı ilə təxminən eyni səviyyədədir. Bununla belə, Belarus məhsuldarlığa görə Qərbi Avropa və ABŞ-la (bəzi hallarda isə Latın Amerikası və Asiya ölkələri ilə də...
Ərazisi 207,6 min kmP2P, əhalisi 9,4 milyon nəfərdir. ÜDM 140,9 milyard ABŞ dolları təşkil edir, hər nəfərə 14,9 min ABŞ dolları düşür. 2010-cu ildə kənd təsərrüfatı ölkənin ÜDM-in 7,5 faizini təşkil edib. Kənd təsərrüfatında ölkə əhalisinin 9,7 faizi...
Əhalinin adambaşına bəzi kənd təsərrüfatı
məhsulları növlərinin istehsalı (kq)
4
Bolqarıstanın kənd təsərrüfatı
Ərazisi 110,9 min kmP2P, əhalisi 7,7 milyon nəfərdir. ÜDM 101,2 milyard ABŞ dolları təşkil edir, hər nəfərə 13 143 ABŞ dolları məhsul istehsal edilir.
Bolqarıstan Qara və Aralıq dənizindən keçən mühüm dəniz nəqliyyat dəhlizinin üzərində yerləşir, bu da ona təkcə Avropa ilə deyil, həmçinin Asiya və Afrika ölkələrilə sıx ticarət əlaqələri yaratmağa imkan yaradır. Dağlıq (Rodopa dağları) və düzənlik re...
Buğda, qarğıdalı, tütün, pambıq, üzüm, meyvə və tərəvəzlər bu rayonun əsas kənd təsərrüfatı məhsullarının növləridir.
Bolqarıstan hər nəfərə mühüm sənaye məhsullarının növlərinin istehsalı üzrə tədricən daha çox iqtisadi inkişaf etmiş Avropa ölkələrinə yaxınlaşır.
Qaratorpaqlar əkinçiliyin, gülçülüyün və meyvəçiliyin inkişafına şərait yaradır. Güllər arasında kazanlıq qızılgülü daha geniş yayılmışdır. Kazanlıq çökəkliyini Qızılgül vadisinə çevirən al-qırmızı qızılgül Bolqarıstan gülçülərin fərəhidir və qızılgül...
Ölkənin iqtisadi inkişafı orta səviyyədədir.
Bolqarıstanın ərazisinin əsas hissəsi emal sənayesinin geniş inkşafı üçün rahat olmayan dağlıq ərazilərdən ibarətdir. Buna görə də, əsas sənaye rayonları, qovşaqları və mərkəzləri istehsal infrastrukturun əsas “karkası” kimi dağlarda deyil, onların ət...
Torpaqların keçmiş sahiblərinə qaytarılmasına əsaslanan yeni aqrar siyasət kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalının aşağı düşməsilə müşaiyət edilir, bu hal əkin sahələrinin və mal-qaranın sayının azalması, əvvəlki kollektiv təsərrüfatların ləğv edi...
Son illər ölkənin iqtisadiyyatı nisbətən maliyyə sabitliyini əldə etmişdir. Bolqarıstan levinin sabit məzənnəsi, hesabaalma tariflərinin səviyyəsi və valyuta ehtiyatları qorunub saxlanılır.
Bolqarıstanın kənd təsərrüfatı iqtisadiyyatın prioritet istiqamətlərinin biri kimi müəyyən edilmişdir. Avropa İttifaqına daxil olduqdan sonra (01 yanvar 2007-ci il) ölkə kənd təsərrüfatı məhsullarının yerli istehsalçılarına dəstək göstərməsi məqsədilə...
Bitkiçilik və heyvandarlıq kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalında demək olar ki, bərabər paylara malikdirlər. Qeyd etmək lazımdır ki, Bolqarıstanda əlverişli təbii şərait, torpaqların təbii münbitliyi əkinçiliyin yüzillik ənənələri çox yaxşı uyğu...
Bitkiçilik buğdanın, qarğıdalının, üzümün, bağ bitkilərinin, tərəvəzlərin şəkər çuğundurunun, tütünün, yağlı qızılgülün, düyünün becərilməsilə seçilir. Becərilən sahələrin əsas massivləri Dunay düzənliyinin və Yuxarı Frakiya ovalıqlarında cəmləşmişdir...
Dunayın təpəli düzənliklərində, həmçinin Qara dəniz sahillərində bir sıra yüksək inkişaf etmiş üzümçülük rayonları yaradılmışdır.
Əkin sahələrinin 60 faizini buğda, qarğıdalı və arpa kimi dənli bitkilər təşkil edir. Bolqarıstanda səpilən texniki bitkilərin payı böyükdür (14 faiz). Şərq rayonu dənli bitkilərin yığımına görə əsas rayondur, burada həmçinin şəkər çuğunduru, qarğıdal...
Buğdanın bərk sortlarının ümumi yığımı 4,5 milyon ton təşkil edir, ölkənin illik istehlak tələbləri isə 2 milyon tondur. Ölkə dənli bitkiləri ixrac edir və bu istiqamətdə işlər davam etdirilir. Bolqarıstanda hər nəfərə meyvələrin, tərəvəzlərin, üzümün...
Heyvandarlıqda heyvanların müasir bordaq şəraitində saxlanılmasına keçilmişdir. Yem bazasının yaxşılaşdırıması, aşağı məhsuldar heyvanların daha məhsuldar heyvan cinslərilə əvəz edilməsi, iri mexanikləşdirilmiş fermaların yaradılması heyvandarlığın mə...
Kənd təsərrüfatının inkişafı iqtisadiyyatın əsas prioritet istiqamətlərilə müəyyənləşdirilir. Hökumət sahələrin iriləşdirilməsi və torpaqlardan daha effektiv istifadə etmək üçün şəraitin yaradılması, bazarın və bazar infrastrukturunun yaradılmasına ya...
Ölkənin kənd təsərrüfatı yaxşı inkişaf etmişdir, məhsuldardır və effektivdir. Bitkiçilikdə buğdanın, qarğıdalının, üzümün, meyvəçiliyin, tərəvəzlərin, şəkər çuğundurunun, yağlıq qızılgülün, düyünün istehsalı, heyvandarlıqda isə ət-süd maldarlığı və qo...
Bolqarıstanda kənd təsərrüfatının ixtisaslaşmasında hər rayon üzrə xeyli fərqlər mövcuddur. Dunay düzənliyinin böyük hissəsi və cənub-şərq ovalıqları üçün dənli-bitkilər – heyvandarlıq istiqaməti xarakterikdir, həmçinin burada xeyli günəbaxan əkinləri...
Bolqarıstanın torpaq-bitki səthi relyefin xeyli parçalanması üzündən və bununla bağlı rayonlar üzrə iqlim fərqinə görə böyük müxtəlifliyilə seçilir. Dağlıq rayonlar öz qonur meşə və dağlı-çəmənli torpaqları ilə, Şərqi Rodopda və Rodopun şimal yamaclar...
Ölkənin becərilən torpaq fondunun böyük hissəsini qaratorpaqlar təşkil edir, qəhvəyi meşə torpaqları 0,7 milyon hektar və boz meşə torpaqları 0,5 milyon hektar ərazini əhatə edir.
Kənd təsərrüfatında struktur dəyişiklikləri heyvandarlığın payının xeyli artmasına gətirib çıxarmışdır. Əkinlərdə dənli bitkilərin payı azalmış və yem bitkilərin, texniki bitkilərin (günəbaxan, şəkər çuğunduru, soya) və tərəvəz bitkilərinin payı artmı...
Bolqarıstan kənd təsərrüfatının inkişafı üçün əlverişli təbii-iqlim şəraitinə malikdir. 1990-cı illərdə aqrar islahat həyata keçirilmişdir və onun gedişində torpaqlar keçmiş sahiblərinə və onların varislərinə qaytarılmışdır, bu da öz növbəsində torpağ...
Kənd təsərrüfatı istehsalında bitkiçiliyin payı heyvandarlığın payından bir qədər yüksəkdir. Əkin sahələrinin 60 faizini buğda, qarğıdalı və arpa kimi dənli bitkilər təşkil edir. Bolqarıstan əkin və texniki bitkilərin yüksək payı ilə seçilir. Yem bitk...
Becərilən torpaqların ümumi sahəsi 4,65 milyon hektar təşkil edir, burada 5,4 milyon ton buğda və 1,6 milyon ton arpa yığılmışdır, qarğıdalının, paxlalıların, günəbaxanın, şəkər çuğundurunun, tütünün və pambığın məhsulu 1981 – 1985-ci illərin orta ill...
Bolqarıstanın iqtisadiyyatında heyvandarlıq böyük əhəmiyyət kəsb edir. Onun ümumi kənd təsərrüfatı məhsullarında payı artır.
Ərazisi 110,9 min kmP2P, əhalisi 7,7 milyon nəfərdir. Sahəsinə görə dünyada 102-ci yeri tutur. Hər 1 kmP2P-ə 69 nəfər düşür. ÜDM 101,2 milyard ABŞ dolları təşkil edir. Hər nəfərə 13 143 ABŞ dolları məhsul istehsal edilir. Əkin sahəsinin 60 %-ni buğda,...
5
6
7
8
9
2r1.pdf
10
Gürcüstanın və qonşu-ölkələrin ÜDM-nin müqayisəsi
Gürcüstanın və lider-ölkələrin ÜDM-nin müqayisəsi
milyard ABŞ dolları, 2000 – 2010-cu illər
11
12
13
İtaliyanın kənd təsərrüfatı
Ərazisi 301,3 min kmP2P, əhalisi 59,5 milyon nəfər. ÜDM 1826,0 milyard ABŞ dolları, hər nəfərə 30,5 min ABŞ dolları düşür.
İtaliyanın yüksək məhsuldarlı aqrar sektoru mövcuddur. Lakin, özünü ərzaq məhsulları ilə 75 faiz təmin edir. İtaliyanın kənd təsərrüfatı sahəsində əhalinin 5,6 faizi məşğuldur. Bu sahədə təsərrüfatçılığın icarə forması yayılmışdır, ÜDM-in 10 faizini t...
İtaliyanın Qərbi Avropa aqrar inteqrasiyasında iştirakı ölkənin tərəvəzçilikdə və meyvəçilikdə ixtisaslaşmasına gətirib çıxarmışdır. Taxılın və ətin istehsalı azalmışdır. Ölkənin şimalında torpaq-iqlim şəraiti əkinçiliyə imkan yaradır. Kənd təsərrüfat...
Heyvandarlıq əmtəə məhsullarının 20 faizini təşkil edir, südün və ətin istehsalında ixtisaslaşır, lakin əhalinin tələbatlarını tam ödəmir. Təsərrüfatların iriləşdirilməsi İtaliya kənd təsərrüfatının tərəqqisinin ayrılmaz cəhətidir. Ölkənin əlverişli i...
Kənd təsərrüfatında iqtisadi aktiv əhalinin payı digər ölkələrdən yüksəkdir, baxmayaraq ki, son onilliklər ərzində bir çox kəndlilər, xüsusilə də xırda torpaq sahibləri öz təsərrüfatlarını tərk edib sənayeyə və xidmət sahələrinə keçmişdir.
İtaliyanın kənd təsərrüfatı əhalinin tələbatlarını praktiki olaraq 80 faiz ödəyir. Kənd təsərrüfatı öz inkişafında mühüm cətinliklərlə qarşılaşmışdır. İqtisadi böhran dövründə “Ümumi bazar”ın təzyiqi altında əkin sahələri və məhsulun həcmi azalmışdır....
İtaliyada mövcud olan təsərrüfatların orta sahəsi 7,2 hektardır. İri təsərrüfatlar (50 hektardan çox) təsərrüfatların ümumi sayının 2 faizini təşkil edir, lakin kənd təsərrüfatı torpaqlarının 40 faizini əhatə edir. İtaliyanın ərazisinin böyük hissəsi ...
Apennin və adalarda torpaqların eroziyası və deqradasiyası ilə mübarizə yetərincə aparılmamışdır. Kənd təsərrüfatına yararlı torpaqlar İtaliya ərazisinin təxminən 90 faizini təşkil edir. Onların xeyli hissəsini (təxminən 35 faizini) əkin sahələri, 19 ...
Əkin sahələrinin yarıdan çoxunda dənli bitkilər becərilir, onlardan ən əsası buğdadır.
Ənənəvi paxlalıların çox hissəsi hal-hazırda mal-qara yemi üçün istifadə edilir, yalnız yaşıl noxud qida və ixrac əhəmiyyətini qoruyub saxlayır. Ölkənin bir çox rayonlarında kartof istehsal edilir.
İri təsərrüfatlarda və ailə xırda bostanlarda, açıq torpaqda və istixanalarda pomidor, kələm, bir neçə növ kahı, soğan, ənginar, qulançar, bostan bitkiləri kimi müxtəlif tərəvəzlər becərilir. Pomidorun yetişdirilməsinə böyük diqqət yetirilir və tərəvə...
İtaliyanın çay axınlarının aşağı hissələrində ölkənin ən vacib texniki bitkisi olan şəkər çuğunduru becərilir.
İtaliyanı bəzən “Avropanın birinci bağı” adlandırırlar. Ölkə hər il alma, armud, şaftalı, əncir, gilas kimi müxtəlif meyvələr istehsal edir. Meyvələrin təxminən 60 faizi İtaliyanın şimalında istehsal edilir, əsasən də sahəsi 3 – 10 hektar olan və muzd...
İtaliya dünyada sitrus bitkilərinin ən iri istehsalçılarından biridir. Demək olar ki, bütün məhsul cənub bölgələrin kiçik plantasiyalarında yetişdirilir. Burada təkcə apelsin, limon, mandarin və qreypfrut deyil, həmçinin berqamot, kinotto, limetta kim...
Aralıq dənizi əraziləri üzümün vətənidir. İtaliyada bu bitki tarixən xırda təsərrüfatlarda yetişdirilir. İtaliyada tanınan 246 üzüm növündən 17 növü daha çox yayılmışdır. İtaliya peyzajını üzümlüklər olmadan təsəvvür etmək mümkün deyil. Bəzi hallarda...
İtaliyanın digər xarakterik bitkisi zeytundur. O, həmçinin üzüm kimi, digər bitkilərlə uyğunlaşdırılmış şəkildə becərilir. Zeytun yığımına görə İtaliya yalnız İspaniyadan geridə qalır. Ümumi yığımın 90 faizi cənub bölgəsinin payına düşür.
Son illər gülçülük ixracın əhəmiyyətli sahəsi olmuşdur. Xarici ölkələrə canlı çiçəklər və ətriyyat sənayesi üçün xammal, toxum ixrac edilir.
İtaliyanın kənd təsərrüfatında vacib struktur dəyişiklikləri baş verir, burada, ilk növbədə yem bazasının çatışmazlığına görə, heyvandarlıq ikinci dərəcəli əhəmiyyət kəsb edir. Heyvandarlıq məhsulları ölkənin kənd təsərrüfatı məhsullarının ümumi dəyər...
Süd və ət heyvandarlığı əsasən ölkənin şimalında üstünlük təşkil edir, burada İtaliyanın çəmənliyinin yarıdan çoxu çəmləşmişdir. Əsas qoyunçuluq bölgəsi Sardiniyadır. Şəkər istehsalının tullantılarından Emiliya-Romanyedə və Lonbardiyada donuzların yem...
Kənd təsərrüfatının əsas sahəsi bitkiçilikdir. Ümumi əkin sahələrinin yarısından çoxunda dənli bitkilər becərilir, o cümlədən 30 faizi buğdanın payına düşür. Ən münbit torpaqlarda bəzi hallarda buğda qarğıdalı ilə növbələnir. Alp dağlarının yamacların...
Düyü istehsalına görə İtaliya Avropada birinci yeri tutur (düyünün ümumi yığımı təxminən 1,5 milyon ton təşkil edir), məhsuldarlığına görə isə dünyanın çəlktikçiliklə məşğul olan aparıcı ölkələrin siyahısına daxildir. Düyü Padan düzənliyinin suvarılan...
Şəkər çuğunduru əhəmiyyətli texniki bitkidir. Şəkər çuğundurunun becərilməsilə məşğul olan təsərrüfatların yarıdan çoxu Po cayının aşağı hissəsində cəmləşmişdir.
Toxuculuq sənayesi üçün lif alınan texniki bitkilərdən İtaliyada az miqdarda pambıq, kətan və çətənə becərilir. Hər il çiçəklərin yetişdirilməsi daha böyük əhəmiyyət kəsb edir. Onların xeyli hissəsi ixrac edilir.
Zeytun, üzüm, sitrus bitkiləri və badam kimi tipik Aralıq dənizi bitkilərinin becərilməsi, xüsusilə ölkənin cənubunda böyük əhəmiyyət kəsb edir. Italiya zeytun yağı və şərabın dünyada ən iri istehsalçılarından biridir və bu növ məhsullar pomidor, meyv...
Heyvandarlığın rolu tədricən artır. Ölkənin şimal rayonlarında süd və ət heyvandarlığı üstünlük təşkil edir, digər rayonlar üçün xırdabuynuzlu mal-qaranın üstünlüyü ilə ekstensiv heyvandarlıq xarakterikdir.
Ölkənin bir çox rayonlarında kartof istehsal edilir.
İtaliya dünyada sitrus bitkilərinin ən iri istehsalçılarında biridir. Demək olar ki, onların hamısı cənub bölgələrdə becərilir, ilk növbədə Siciliyada. İtaliyanın kənd təsərrüfatında ənənəvi üzümçülük böyük rol oynayır.
Avropa İttifaqının standartlarına görə İtaliyanın kənd təsərrüfatı kifayət qədər effektiv deyil.
Şimal-Qərbi Avropadan fərqli olaraq İtaliyanın kənd təsərrüfatında bitkiçilik üstünlük təşkil edir. Dəyərinə görə burada birinci yerdə “Aralıq dənizi ərzaqları”dır. Onlar üçün əlverişli şərait yarımadada və adalardadır. Burada tərəvəz istehsalı ümumil...
İtaliya əhəmiyyətli taxıl istehsalçısıdır. Burada buğda, qarğıdalı, arpa və düyü istehsal edilir. Böyük ərazilərdə şəkər çuğunduru və kartof becərilir. Makaron istehsalında istifadə edilən buğdanın bərk növləri cənub bölgələrdə becərilir. Öz istehsalı...
Ölkədə iribuynuzlu mal-qara, donuz, qoyun, keçi və quş yetişdirilir. İtaliya ətin və pendirin əhəmiyyətli istehsalçısıdır. Heyvandarlıq məhsullarının bir hissəsi, yun daxil olmaqla, həmçinin yemlik taxıl idxal edilir. Ət-süd heyvandarlığı əsasən Şimal...
İtaliyanın iqlim şəraiti mülayim iqlimin bitkilərini becərməyə şərait yaratmışdır, xüsusilə də onlar subtropik meyvə bitkiləri və üzüm üçün əlverişlidir.
İsti və quru yayı, isti qışı olan tipik Aralıq dənizi iqlimi sitrus bitkilərinin, zeytunun, badam ağaclarının və digər bağ bitkiləri, həmçinin üzüm üçün əlverişlidir.
İtaliyanın aqrar quruluşu üçün əsas üç təsərrüfat tipi xarakterikdir: kapitalist, mülkədar, az torpaqlı və torpaqsız kəndli. Əmtəə məhsullarının əsas kütləsini istehsal edən kapitalist təsərrüfatlar Şimali İtaliyada yayılmışdır. Onlar aqrotexnikanın a...
İtaliyanın kənd təsərrüfatı Fransada olduğu kimi çoxsahəlidir, lakin ondan intensivliyinə və inkişaf səviyyəsinə görə geridə qalır.
Tezyetişən tərəvəzlər cənubda qış fəslində becərilir, buna görə də İtaliya onları Avropa bazarlarına öz rəqiblərindən daha tez çatdırır.
Heyvandarlıq İtaliyada nisbətən zəif inkişaf etmişdir. İribuynuzlu mal-qara Şimali İtaliyada kapitalist təsərrüfatlarında yetişdirlir.
İkinci dünya müharibəsindən əvvəl inkişaf templərinə və sənaye istehsalatının səviyyəsinə görə İtaliya nəzərə çarpacaq qədər digər əsas ölkələrdən geridə qalırdı. Bunun səbəbləri xammalın zəif olmasında idi. 50-ci və 60-cı illərin ortalarından sənaye ...
Ərazisi 301,3 min kmP2P, əhalisi 60 milyon nəfər, 1 kmP2P-ə 193 nəfər düşür. ÜDM 1826,0 milyard ABŞ dolları təşkil edir, hər nəfərə 30,5 min ABŞ dolları məhsul istehsal edilir. Aqrar sektor ərzaqla əhalinin 75 faizini təmin edir. Əhalinin 5,6 faizi bu...
14
15
16
17
18
Litvanın kənd təsərrüfatı
Ərazisi 65,2 min kmP2P, əhalisi 3,9 milyon nəfərdir. ÜDM 61,3 milyard ABŞ dolları təşkil edir, hər nəfərə 15 718 ABŞ dolları düşür (2011-ci ilin məlumatı).
Kənd təsərrüfatı sahəsində Litvanın qanunvericilik bazası Avropa İttifaqının tələblərinə uyğun müəyyənləşdirilmişdir.
Kəndlərdə özəlləşdirmənin aparılması, keçmiş torpaq sahiblərinin hüquqlarının bərpa edilməsi, ailə aqrofermalarının yaradılması tez bir zamanda kənd təsərrüfatı istehsalını canlandırmışdır. Litvada ət-süd heyvandarlığı, donuzçuluq və quşçuluq üstünlük...
Bitkiçilik heyvandarlığı yemlə təmin etməklə, ümumilikdə yardımçı xarakter daşıyır. Litva özünü əsas ərzaq məhsulları ilə bütövlükdə təmin edir. Ölkə ərazisinin cöx hissəsini təşkil edən düzənliklər əkin sahələri kimi istifadə edilir. Digər Baltikyanı...
Kənd təsərrüfatı, həmçinin heyvandarlıqla məşğul olur, ət-süd heyvandarlığına, ətlik donuzçuluğa və quşçuluğa xüsusi diqqət yetirilir.
Litvanın kənd təsərrüfatı ölkə iqtisadiyyatının vacib sahəsidir.
2010-cu ilin sonlarına olan məlumatlara görə, kənd təsərrüfatı ölkənin ÜDM-in 6,7 faizini təşkil edir. Bu sahədə aktiv əhalinin 8 faizi məşğuldur. Torpaq fondunun ümumi sahəsinin 61 faizini kənd təsərrüfatı sahələri təşkil edir. Litvanın kənd təsərrüf...
2007 – 2010-cu illər üzrə Litvada heyvandarlıq və quşçuluq,
baş sayı (ilin əvvəlinə)
19
20
Macarıstanın kənd təsərrüfatı
Ərazisi 93,0 min kmP2P, əhalisi 10,1 milyon nəfər, 1 kmP2P-ə 108 nəfər düşür.
Macarıstan kənd təsərrüfatı yüksək inkişaf etmiş sənaye ölkəsidir. Burada əsasən bağçılıq və üzümçülük inkişaf etmişdir.
Macarıstanın ÜDM 195,9 milyard ABŞ dolları təşkil edir, hər nəfərə 19 396 ABŞ dolları düşür.
ÜDM-də fərdi sektorun payı 80 faizdən artıq (1990-cı ildə 10 faiz) təşkil edir. Özəlləşdirmənin ən gərgin vaxtı 1995-ci ildə olmuşdur, 1999-cu ildə isə bu proses əsasən sona çatmışdır. 2002-ci ildə dövlətin mülkiyyətində 190 müəssisə mövcud olmuşdur ...
Macarıstanın ərazisinin 70 faizini kənd təsərrüfatı torpaqları təşkil edir (6,5 milyon hektar). Meşələr ərazinin 17 faizini təşkil edir. Macarıstanın əsas aqrar rayonları ölkənin mərkəzi və şərq hissələrinin düzənliklərində yerləşir.
1990-cı ildə başlamış, sonrakı dövrdə, dövlət kənd təsərrüfatının restukturizasiyasi və özəlləşdirilməsi üzrə genişmiqyaslı proqram həyata keçirmişdir. Torpaq sahiblərinə onların mülkiyyətləri qaytarılmışdır, bəzi kooperativlər buraxılmışdır, onların ...
Müasir Macarıstanın kənd təsərrüfatı onun iqtisadiyyatı üçün çox əhəmiyyətlidir. Münbit torpaqlar və mülayim iqlim aqrar bitkilərin inkişafına şərait yaratmışdır.
Macarıstan kənd təsərrüfatı cəhətdən özünəyetərli ölkədir. Hal-hazırda Macarıstanda buğda, qarğıdalı, düyü, tərəvəzlər, meyvələr, çovdar, arpa, günəbaxan, yulaf, çuğundur kimi bitkilər istehsal edilir. Macarıstanda ilin hər mövsümündə tərəvəzi topdan ...
Macarıstanda qida sənayesi istehsalatının cəmləşməsi yüksək səviyyədədir, bu da arasında xarici şirkətlər də olan bir çox şirkətlərin birləşməsilə müəyyənləşir.
Macarıstan həmçinin şərabçılıq ölkəsidir. Qədim ənənələr və gözəl iqlim şərabçılığın inkişafına şərait yaratmışdır. 90-cı illərdə bir çox dövlət şərab zavodları fiziki şəxslərə verilmişdir. Bunun nəticəsində, keyfiyyətli şərablar istehsal edən müəssis...
Bununla yanaşı, Macarıstanın kənd təsərrüfatı ictimai-siyasi transformasiya proseslərinin başlanması ilə bəzi problemlərlə üzləşir. Bu da ÜDM-də kənd təsərrüfatı məhsullarının xüsusi çəkisinin, ixracda aqrar məhsullarının payının, məşğul olanların say...
1992-ci ildə ÜDM-nin 16,5 faizi kənd təsərrüfatının payına düşmüş, lakin əsas bitkilərin istehsalının həcmi azalmışdır, çünki yeni bazarların mənimsənilməsi və kənd təsərrüfatının idarə edilməsində yeni metodların tətbiq edilməsi qaçılmaz müvəqqəti ge...
Macarıstanın təbii ehtiyatların zənginliyinin əsasını münbit torpaqlar və əlverişli iqlim şəraiti təşkil edir. Bu təbii üstünlüklər kənd təsərrüfatında istifadə edilir.
1990-cı illərin əvvəllərindən Macarıstanın kənd təsərrüfatında tez-tez böhran əlamətləri müşahidə olunurdu, bu hal ümumilikdə iqtisadiyyatın ümumi tənəzzülü SEV ölkələrinin dağılması ilə əlaqəli olan böyük sayda bazarların itirilməsilə izah edilir. Hə...
Buğda, qarğıdalı, günəbaxanın tumları, kartof, şəkər çuğunduru, donuzlar, iribuynuzlu mal-qara, ev quşları, süd məhsulları Macarıstanın əsas kənd təsərrüfatı məhsullarıdır.
Macarıstan hökuməti öz aqrar siyasətini kənd təsərrüfatının iqtisadiyyatda rolunun möhkəmləndirilməsinə, xüsusilə də bu ölkənin ənənəvi sektoru olan qarğıdalının, buğdanın, ətin, tərəvəzlərin, meyvələrin, şərabın istehsalına yönəlmişdir.
Macarıstanın kənd təsərrüfatı torpaqlarının sahələri 6,1 milyon hektar, o cümlədən 50 faizini əkin sahələri təşkil edir. Dənli bitkilərin əkinlərinə 1,5 milyon hektar, qarğıdalıya 1,0 milyon hektar ayrılmışdır. Bitkiçilik əsasən dənli təsərrüfatla, h...
Heyvandarlıq kənd təsərrüfatının daxili gəlirinin təxminən 60 faizini təmin edir. Donuzçuluq, ət və süd yönümlü iribuynuzlu mal-qaranın yetişdirilməsi və quşçuluq kənd təsərrüfatının daha çox inkişaf etmiş sahələri hesab olunur. Qoyunçuluq və süni göl...
Kənd təsərrüfatının əsas sahəsi bitkiçilikdir, o əsasən dənli bitkilərin istehsalında ixtisaslışır, ilk novbədə qarğıdalının və buğdanın. Texniki bitkilərdən daha çox şəkər çuğunduru və günəbaxan geniş yayılmışdır. Macarıstan xeyli miqdarda qırmızı bi...
Ərazisi 93,0 min kmP2P, əhalisi 10,1 milyon nəfər, 1 kmP2P-ə 108 nəfər düşür. 2011-ci ildə ÜDM istehsalı 195,9 milyard ABŞ dolları təşkil etmişdir, hər nəfərə 19 396 ABŞ dolları düşür, ondan kənd və meşə təsərrüfatından 6,7 faiz, xüsusi mülkiyyətdən 8...
