Kokanduni uz

www.
kokanduni.uz 
Pedagogning kreativlik potentsiali
 
uning umumiy xususiyati sifatida aks etadi. U ijodiy 
faoliyatning dastlabki sharti va natijasi sanaladi. Mazkur sifat shaxsning 
o’z
-
o’zini
namoyon 
qilish layoqatiga egalikni va tayyorlikni ifodalaydi. Qolaversa, kreativ potentsial negizida har 
bir mutaxassisning shaxsiy qobiliyatlari, tabiiy va ijtimoiy quvvati yaxlit holda namoyon 
bo’ladi.
Kreativ potentsial bilish jarayoniga 
yo’naltirilgan
ijodkorlik bilan chambarchas 
bog’liq.
Pedagogning kreativ potentsiali 
an’anaviy
tafakkur yuritishdan farqli ravishda quyidagilarda 
namoyon 
bo’ladi:
-
tafakkurning tezkorligi va egiluvchanligi; 
-
yangi g’oyalarni
yaratish qobiliyati; 
-
bir qolipda fikrlamaslik; 
-
o’ziga
xoslik; 
-
tashabbuskorlik; 
-
noaniqlikka toqat qilish; 
Pedagog kreativlik potentsialiga ega 
bo’
lishi uchun kasbiy faoliyatida quyidagilarga 
e’tiborini
qaratishi zarur:
6.
kasbiy faoliyatiga ijodiy yondashish; 
7.
yangi-yangi 
g’oyalarni
yaratishda faollik 
ko’rsatish;
8.
ilg’or 
pedagogik yutuq va tajribalarni mustaqil 
o’rganish;
9.
hamkasblar bilan pedagogik yutuqlar xususida fikr almashish. 
Har bir pedagogning 
o’zini
-
o’zi
rivojlantirishi va 
o’zini
-
o’zi
namoyon eta olishi 
bevosita uning kreativlik qobiliyatiga egaligi bilan 
bog’liq. 
Odatda 
pedagoglarning 
kreativlik 
qobiliyatiga 
ega 
bo’lishlari
pedagogik 
muammolarni hal qilishga intilish, ilmiy-tadqiqot ishlari yoki ilmiy loyihalarni amalga 
oshirish va 
o’zaro
ijodiy hamkorlikka erishishlari orqali 
ta’minlanadi.
Pedagog 
o’z
-
o’zidan
ijodkor 
bo’lib
qolmaydi. Uning ijodkorlik qobiliyati 
ma’lum
vaqt 
ichida izchil 
o’qib
-
o’rganish,
o’z
ustida ishlash orqali shakllantiriladi va u asta-sekin 
takomillashib, rivojlanib boradi. Har qanday mutaxassisda 
bo’lgani
kabi 
bo’lajak
pedagoglarning kreativlik qobiliyatiga ega 
bo’
lishlari uchun talabalik yillarida poydevor 
qo’yiladi
va kasbiy faoliyatni tashkil etishda izchil rivojlantirib boriladi. Bunda 
pedagogning 
o’zini
-
o’zi 
ijodiy faoliyatga
yo’naltirishi
va bu faoliyatni samarali tashkil eta 
olishi muhim ahamiyatga ega. Pedagog ijodiy faoliyatni tashkil etishda muammoli 
masalalarni echish, muammoli vaziyatlarni tahlil qilish, shuningdek, pedagogik xarakterdagi 
ijod mahsulotlarini yaratishga alohida 
e’tibor
qaratishi zarur. 
Muammoli masala va vaziyatlarni hal qilar ekan, pedagogning masala echimini 
topishga ijodiy yondashishi unda hissiy-irodaviy sifatlarning rivojlanishiga yordam beradi. 
Pedagog 
o’z
oldiga muammoli masalalarni 
qo’yish
orqali mavjud bilimlari va hayotiy 
tajribalariga zid
bo’lgan
dalillar bilan 
to’qnash
keladi. Buning natijasida 
o’z
ustida ishlash, 
mustaqil 
o’qib
o’rganishga
nisbatan ehtiyoj sezadi. 
O’qituvchilar
darslarda 
bo’lajak pedagoglarning
erkin fikr yuritishlarini 
ta’minlay
olishlari 
kerak. Xuddi shu holatdagina ularning fikrlari kreativlik kasb etadi. 
“Kreativlik
darslarida 
bo’lajak pedagoglar
birgina 
“to’g’ri”
javobni izlash 
o’rniga
o’zlarini
erkin va xotirjam sezishlari va yuzaga kelgan muammolarga turli echimlarni izlab 
topishlari maqsadga muvofiqdir. Qancha 
ko’p
g’oya
va fikrlarni 
o’rtaga
tashlasalar, 
shuncha 
ko’p
g’oyalar
kreativ 
bo’ladi
(Simonton, 1999). 
O’quvchilar
“Aqliy
hujum”
metodidan foydalanganlarida noaniqlikka duch kelishlari mumkin. 
Bo’
lajak pedagoglarni 
to’g’ri
yo’lga
yo’naltirish
va keyinchalik ularni mustaqil 
“sayohatga”
qo’yib
yuborish 
ularda kreativ va hattoki noaniq 
bo’lsada,
turli 
g’oyalarni
o’
ylab topishga 
bo’lgan
intilishni 
kuchaytiradi. Chak Djons aytganiday 
“Qo’rquv
hissining yuzaga kelishi kreativlikka 
asoslangan har qanday ishda mavjud; havotir kreativlikning 
xizmatkoridir”
(Goleman, 

---

921