Kokanduni uz

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati:
 
1.
https://tatuff.uz 
2.
“Boshlang’ich sinf o‘
qish savodxonligi va tarbiya darslarining integratsiyalashuv 
imkoniyatlari’’. Gulmira Sodiqova 8
-
IATCHO‘ITM boshlang’ich sinf o‘qituvchisi.Boshlang’ich 
ta’lim gazetasi.2021
-yil,10-son,21-bet. 
3.
“Bo‘lajak boshlang’ich sinf o‘qituvchilarini fanlarni integratsiyalab o‘qitishga 
tayyorlash
’’. Hayitov Anvar Isomiddin o‘g’li,TDPU tadqiqotchisi. Pedagogika ilmiy
-nazariy va 
metodik jurnal. 2022- yil,3-bet. 
4.
“Integratsiyalashgan darslarning samaradorligini oshirish va ta’lim prinsiplari’’.
Mavlonova.R, Raxmonqulova. N. Boshlang`ich ta`limning int egratsiyalashgan 
pedagogikasi. Toshkent “O`qituvchi” 2006.
5.
“Bo‘lajak boshlang’ich sinf o‘qituvchilarini fanlarni integratsiyalab o‘qitishga 
tayyorlash’’. Hayitov Anvar Isomiddin o‘g’li,TDPU tadqiqotchisi. Pedagogika ilmi
y-nazariy va 
metodik jurnal. 2022- yil,4-bet. 

---

653
www.
kokanduni.uz 
O
‘
TKIR HOSHIMOV IJODIDA ONA OBRAZI 
 
Mamadaliyeva Y. 
Farg
‘
ona davlat universiteti Ingliz tili va adabiyoti fakulteti talabasi, 
Shermamatova S.
Farg
‘
ona davlat universiteti, Ingliz tili va adabiyoti o
‘
qituvchisi 
Annotatsiya:
Maqola har bir da
vrning adabiyotida o’zgacha ahamiyatga ega bo’lgan ona 
obarzi va har bir o’quvchisini qalbiga ona siymosini sayqalallagan yozuvchi O’tkir 
Hoshimovning asarlarida ona obrazi va uning ichki ruhiyati, kechinmalariga asarlarda 
yoritilgan davrning ta’siri haqid
a mulohazalar yuritilgan. 
Kalit so’zlar:
Ona obrazi, urush, badiiy asar, qahramon ruhiyati, davr, zamon. 
Dunyodagi barcha millat-elat va xalqlarning muqaddas va m
o’tabar siymosi bu 
onadir.Ona siymosi barcha xalqlarning shakllanishida,o’ziga xos betakror xu
susiyatlarini 
rivojlanishida muhim ahamiyatga egadir.Ona obrazi barcha xalqlarda fe’l
-atvori,ichki va 
tashqi dunyosi,o’ziga xos fazilatlari va portreti bilan farqlanib turadi.O’zbek xalqiga mansub 
ona siymosining badiiy adabiyotda tasvirlanishi,bu obrazni 
badiiy yoritishda o’zgacha uslub 
va mahorat egasi O’tkir Hoshimovdir.Ona obrazini yaratilishi va yoritilishi uning mahoratini 
ko’rsatuvchi yetakchi omillardan biridir.Uning kitobxonlarga juda manzur bo’lgan ko’plab 
asarlarida ona obrazi alohida ahamiyatga 
ega.Misol uchun’’Ikki eshik orasi’’, ’’Dunyoning 
ishlari’’,’’Tushda kechgan umrlar’’,’’ Urushning so’nggi qurboni’’,’’Odam ovozi’’,’’Nur borki,soya 
bor’’,’’O’zbeklar’’, badiiy asarlaridir.
Dunyoning ishlari asari yozuvchi o’zi aytgandek asar barcha onalar
uchundir. Kitobxon 
ushbu asarni o’qir ekan beixtiyor o’zining bolaligi va bolalik xotirasida o’zgacha o’rin tutgan 
onajonini eslaydi. Ushbu asar o’tgan asrning j
afokash, mehnatsevar, mushfiq va munis ayolini 
go’zal tarzda ifodalaydi. Uning har bir hikoyasi har qanday bag’ritosh insonni ham ko’nglini 
yumshatib, ezgu hislar va xotiralarga to’ldiradi.
“Asarning yana e’tiborli jihati shundaki ,yozuvchi odamlarni onaga
bo’lgan 
munosabatidan kelib chiqib kimligini qanday insonligini ko’rsatadi.Qissaning uchinchi
yo’nalishi asar qahramoni ’’Menidagi evolyutsiyasi tashkil etadi.Bu ’’Men’’ dunyoni asosan ona 
timsoli orqali idrok etib ulg’aydi ,neki voqea
-
hodisa bo’lsa ona 
konteksida qabul qiladi va shu 
konteksdan kelib chiqib ularning bahosini beradi.Do’st xiyonati
ga uchragan qahramonning 
iztirobga tushganini eslaylik.Vaziyat shu qadar og’irki,azbaroyi osmondagi oy ham 
xoindek,uning nurlari xiradek,yulduzlar xoinlarcha ko’z
qisayotgandek,shamol xoinona 
qiqirlayotgandek tuyuladi.Bir so’z bilan aytganda ,qahramon uchu
n dunyo zimiston uning 
nazarida bu yorug’ olamda yaxshilik yo yoqimli narsaning o’zi qolmagan.Mana shunday 
depressiv holatdan uni faqat onadagi bag’rikenglik,kec
hirimlilik xalos etishi mumkin.Onadagi 
kechirimlilik ,bag’rikenglik o’g’ilning mushkulini osonlashtiradi.’’Dunyoning ishalari’’da kashf 
qilingan ona obrazi O’tkir Hoshimovning keyingi asarlarida ham boshqa zamon va boshqa 
makonlarda o’quvchining ko’z o’ngida gavdalanadi’’.Ushbu qissa ijodkorning ona obrazini 
yaratishdagi eng yuqori cho’qqisi deb aytsak mubolag’a bo’lmaydi. So’zimiz dalili deb Said 
Ahmadning’’Ijod va jasorat’’ maqolasidagi ushbu fikrlarni keltirsak bo’ladi:’’Dunyoning 
ishlari’’
asarini qissa emas,doston deb atashni istardim.U qo’shiqday o’qiladi.Uni o’qib 
turib,o’z onalarimizni o’y
lab ketamiz.Shu mushfiq,shu jafokash onalarimiz oldidagi bir umr 
uzib bo’lmas qarzlarimizning aqalli bittasini uza oldikmi,degan bir andisha ,bir savol ko’z 
oldimizda ko’ndalang turib oladi’’.Shuningdek ’’Tushda kechgan umrlar’’ asaridagi Qurbonoy 
xola yuqorida keltirilgan qissadagi oyi obrazini mantiqiy davomidir. 

---

654