Kokanduni uz
Yüklə 15,42 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.
kokanduni.uz 5- sentyabrda qabul qilingan “Xalq ta'limi tizimiga boshqaruvning yangi tamoyillarini joriy etish chora- tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori tizim riv ojida muhim ahamiyat kasb etadi. Ushbu hujjat asosida Xalq ta'limi vazirligi tomonidan rivojlanishida turli nuqsoni bo‘lgan hamda davolanishga va sog‘lomlashtirishga muhtoj bolalarning ijtimoiy kafolatlarini ta'minlovchi chora-tadbirlar samaradorligini yanada oshirish, ularning ta'lim-tarbiya olishiga xizmat qiladigan moslashuv muhitini yaratish bo‘yicha alohida vazifalar belgilandi. Mazkur belgilangan vazifalar ijrosi doirasida amalga oshirilayotgan ishlar xususida O‘zA muxbiriga Xalq ta'limi vazirligi Bol alarni ijtimoiy himoyalash va qo‘llab -quvvatlash boshqarmasi boshlig‘i o‘rinbosari Suxrob Xoliqov quyidagilarni so‘zlab berdi. “Inklyuziv ta'lim bo‘yicha Yevropa Ittifoqi bilan hamkorlikda 2014 -2016 yillarda amalga oshirilgan loyiha doirasida Respublikaning 5 ta hududida tajriba-sinov maydonchalari tashkil etildi. 153 nafar tibbiy-psixologik-pedagogik komissiya va 1350 nafar pedagog xodim inklyuziv ta'lim xizmatlariga o‘qitildi. Ta'lim tizimiga inklyuziv amaliyotni tatbiq etish bo‘yicha pedagog xodimlarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish institutlarining o‘quv rejalariga 3 ta o‘qitish moduli kiritildi. 2000 dan ortiq imkoniyati cheklangan bolalar va ularning ota-onalariga inklyuziv ta'lim xizmatlari tashkil etildi. Rivojlanishida turli nuqsonlari bo‘lgan hamda davolanish va sog‘lomlashtirishga muhtoj bo‘lgan bolalarning ijtimoiy kafolatlarini ta'minlovchi sa'y -harakatlar, korreksion va reabilitatsion ishlar natijasida oxirgi besh yilda 500 nafarga yaqin mana shunday o‘quvchilarning umumiy o‘rta ta'lim maktablariga qaytishi ta'minlandi. Hozirda 5900 dan ortiq umumiy o‘rta ta'lim maktablarida inklyuziv ta'lim bilan 64 ming 700 nafarga yaqin o‘quvchilar qamrab olingan”. O‘zbekistonda inklyuziv ta'limni takomillashtirish, alohida ta'lim ehtiyojlari bo‘lg an bolalarga ta'lim- tarbiya berish tizimini shakllantirish hamda ularga ko‘rsatiladigan ta'lim xizmatlari sifatini yaxshilashga qaratilgan O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020 yil 13 oktyabrda “Alohida ta'lim ehtiyojlari bo‘lgan bolalarga ta'lim -tarbiya berish tizimini yanada takomillashtirish chora- tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori qabul qilindi. Mazkur qaror bilan 2020-2025 yillarda xalq ta'limi tizimida inklyuziv ta'limni rivojlantirish konsepsiyasi qabul qilindi. Konsepsiyani amalga oshirish bo‘y icha 2020- 2021 yillarga mo‘ljallangan “Yo‘l xaritasi” tasdiqlandi. E'tiborli jihati shundaki, 2023 -2025 yillarda inklyuziv ta'lim tizimi 51 foiz umumta'lim maktablarida joriy qilinishi belgilangan. Ushbu ta'lim shakliga 40 foiz imkoniyati cheklangan bolalar jalb qilinadi. Integratsiyaning ikki turini ajratib ko‘rsatish kerak: ta'lim va ijtimoiy. Ta'lim integratsiyasi - bu inklyuziya, ya'ni "inklyuziv ta'lim" bo‘lib, nogiron bolani bitta maktabga kiritishni ta'minlaydi. Ta'lim muhiti normal rivojlanayotgan tengdoshlari bilan. Ijtimoiy integratsiya bolaning jamiyatga qo‘shilishi, ya'ni uning ijtimoiylashuvini o‘z ichiga oladi. Ijtimoiy integratsiya rivojlanishda nuqsoni bo‘lgan barcha bolalarga istisnosiz, buzilishning tabiati va tuzilishidan qat'i nazar, maxsus ta'lim ehtiyojlari, yoshi, shuningdek, ular o‘qiyotgan muassasa turi. Birinchi marta integratsiyalashgan o‘qitishning nazariy asoslari taniqli rus olimi L.S. Vygotskiy. Uning ta'kidlashicha, maktab- internatda o‘qiyotgan bola normal rivojlanayotgan tengdoshlaridan, oiladan va umuman jamiyatdan ajralib turadi. L.S. Vigotskiyning ta’kidlashicha, maxsus maktabning devorlarini "buzish", maxsus bolaning madaniy va tarixiy rivojlanishini ta'minlash va uning jamiyatga "o‘sishi" uchun sharoit |