M Ə h ə m m ə d t a ğ I s I d q I 1 5 0 MƏHƏMMƏd tagi siDQİ Ə s ə r L ə r I

MAARİFÇİ  BƏDİİ  ƏSƏRLƏRİ

ELMİN  ŞƏRAFƏTİ
Ey  x ırd aca h u şy a r q ızlar,
Ey  elmə b ə x tiy ar  qızlar.
Bu 
indİKİ 
vəqt b ir  zam andır, 
Elm   əsrid i,  elra  fərzi-can d ır, 
Bielm  olanın  işi  yam andır,
V ar  elmdə,  h ə r  nə  v a r,  q ızlar.
«Quran»  dilinizdə  əzbər  olsun, 
HİKmət  sizə  zibi-zivər  olsun, 
Elm ilə  gözüz  m ü n ə w ə r  olsun, 
Z ülm ətdən 
olun  Kənar,  qızlar.
Elm üz  ola  əqllən  m ütabiq,
Əqlüz  ola  şər  ilən  m ünafiq, 
İn san lığ a h ə r  nə  olsa  layiq, 
Sizdən  o lu r  aşKar,  qızlar.
Sidq ilə  səfa  edəndə  pişə,
Qəlbiz  olu  saf,  m isli-şişə,
G ül  qönçəsi 
təK 
edin  həm işə, 
M əsturəlığ ı  şü ar,  qızlar.
D ünyadə  sədaqətü  səfanı,
M ehr  ilə  m əhəbbətü vəfanı, 
N am usla iffə tü  həyanı,
Siz  eyləyin  ix tiy a r,  qızlar.
H ər 
qız  Kİ,  ülümə  etsə  rəğbət, 
A x ırd a  
yəqin 
ta p a r  səadət,
Yox  elm dən  özgə b ir  şərafət, 
Elm   iləd ir  iftix a r,  qızlar.
V acibdi  şəriət  əhli  olmaq,
Can 
təK 
həsəd içrə  gizli  qalm aq, 
R übənd  tu tu b ,  niqab  salm aq, 
M əndən  sizə  yadigar,  q ızlar.
T əhsili  ülum ə  eylə  rəğbət, 
Q eyrət  dəm idir,  zam ani-qeyrət, 
Düşməz  ələ b ir  də böylə  fü rs ə t, 
Gəlməz  belə  ru z g a r,  qızlar.

MƏHƏMMƏDƏLİYƏ  NƏSİHƏT
G özüm ün  n u ru   ey  Məhəmmədəli! 
KöməK  olsun  sənə  Əliyən vəli!
Ey mənirn  sərvi-bağ,  b u stam m ,
Ey  m ənim  bülbüli-gülüstanım .
Sən  m ənim   cism im   içrə  canım san, 
Sən  m ənim   tifli-xoşbəyanım san.
Nə  qədər 
Kİ, 
əlində  v a r 
fürsət, 
D ərsinə  eylə  h ə r  zam an  diqqət.
Y etişib d ir  zam ani-elm ü  ədəb, 
M ənzilin  eylə 
guşeyi-məKtəb.
Dəmbədəm 
məKtəb 
ilə  ol  dəmsaz, 
Qış  həm   yaz  həm  oxu,  həm   yaz.
D ərsini  yaz,  oxu,  eylə  əzbər,
Sənə  verərəm   qələm, 
Kağız, 
d ə ftər.
Ф
D inü  dünaynı  elm  edər  abad, 
Ö zünü  eylə  cəhldən. azad.
R u zig arın  
Keçirtmə 
qəflətlə,
Elm   tə h sil  eylə  diqqətlə.
Ö m rünü  m əsrəf  eylə b ir  neçə  il, 
TaKİ 
təh sil  edəsən b ir  neçə  dil. 
U ru su ,  fa rsı,  türKÜ,  həm   ərəbi, 
O n la n  bilməK  a r tır ır   ədəbi.
Sən  də  öyrən  Kİ,  əhli-hal  olasan, 
BəİKə  filcüm lə ba  ham al  olasan.
Olasan 
nİKnam, 
azadə,
Həm bu  dünyada,  həm  о  dünyadə

OĞLAN
Gəl 
verəK 
əl-ələ,  yoldaş  oğlan, 
Cəm  olaq b ir yerə,  qardaş  oğlan. 
B ir  çıxaq cəhldən biz 
Kənara, 
Elm   təh sil 
edəK  
b ir baş,  oğlan. 
Y et  İlah i,  bizim   dadım ıza,
Əcr  ə ta  eylə u stad im iza.
FİKr 
edəK biz 
gərəK 
sübhlə  şam , 
Elm ,  sənət  üçün 
edəK 
iqdam .
Та  ola qəlbim iz bircə  aram ,
Biz  də  ra h a t  olaq ey 
K aş, 
oğlan. 
Y et  İlah i,  bizim   dadım ıza,
Əcr  ə ta  eylə  ustadım ıza.
Ey  X uda,  bax bu bal-pərə  sən, 
Öm r  ə ta   eylə  baislərə  sən. 
G ü lü stan   içrə  g ü lü n   dərəsən,
Та  olaq m illətə  yaddaş,  oğlan. 
Y et  tla h i,  bizim   dərdim izə,
Əcr  ə ta  eylə  u stad ım ıza.

MƏKTƏBDƏ
Əcəb  xöşbəxt  o lu r  h ə r 
kəs
, 
T utub  məba bu  məKtəbdə.
C əhalətdən  ç ıx ar h ə r  Kİm, 
Edə  sÜKna 
b u   m əK təb .
M əadi-elmi,  m aaşi-elm i, 
T apıbdır  rövnəqi-tazə. 
B əhəm dülla  o lu r  hasil,
İ
k
İ  d ü n y a   b u   m əK təb d ə.
O dur  Kİ,  qədrsiz  zərrə, 
Dönər  m ehri-dirəxşanə.
K i,  guya  qətreyi-naqis,
O lur  dərya bu  məKtəbdə.
Cəhalət  adam ı  eylər,
Yəqin 
h e y v a n d a n   b ə d tə r . 
G ər 
in s a n iy y ə t   a x t a r s a n , 
O lur 
p e y d a   b u   m əK təb d ə.
İKİ  aləmdə  insanı,
D irildən  elm dir billah.
Nə  qədər  m ürdədil  olasan, 
O lur  ehya 
b u   m əK təb d ə.
M aarif  Kəsb  edən 
Kİmsə, 
GərəK bu 
məKtəbə 
gəlsin. 
B ir 
a z  v a x t a   K a m a la ta ,
O lur  d a ra  
b u   m əK təb d ə.

DƏRSe 
DİQQƏT
Ey  u şaq lar,  edəK biz  də  qeyrət, 
TaKİ,  təh sil  edəK  adəm iyyət.
BƏİKƏ,  bizdən  gedə bu  cəhalət, 
ÇəKməyəK  xalqdan bari-m innət. 
Keçməmiş,  Keçməmiş  v a x t-fü rsə t, 
EyləyəK,  eyləyəK  dərsə  diqqət.
Elm   təh sil  edən  oldu  ra h ə t, 
E lm sizlər 
çəKər  çox  məşəqqət.
H ər 
0
 
Kəs 
elm dən  ta p sa   qism ət, 
ÇəKməz 
a x ırd a  
hərgiz 
nidam ət. 
Keçm əm iş, 
Keçməmiş 
v a x t-fü rs ə t, 
EyləyəK,  eyləyəK 
dərsə  diqqət.
Çox  tərəqqi  tapıb  cüm lə  m illət,
Biz  də  təh sil  edəK  is tira h ə t.
Ciddü  cəhd  eyləsin  əhli-qeyrət, 
BƏİKƏ  gəlsin  ələ  elm ü  sənət. 
Keçməmiş,  Keçməmiş  v a x t-fü rsə t, 
EyləyəK, 
eyləyəK 
dərsə  diqqət.
Söyləyin  cüm lə y a rü   rəfiqə, 
V axtım ız  etsin  b ir  dəqiqə.
B ir  dəqiqə bizə  filhəqiqə,
A r tır ır   hədsiz  qədrü  qiym ət. 
Keçm əm iş, 
Keçməraiş 
v a x t-fü rsə t, 
EyləyəK,  eyləyəK  dərsə  diqqət.
Cümlə  aləm  edib  elmə  rəğbət, 
T ap d ılar  h ər b iri 
ş ə n -ş ö v K ə t.
Bu  nə  in sa n fd ır,  nə  m ü rü w ə t?  
Q onşulardan 
ç ə k ə k   b iz  
xəcalət. 
Keçm əm iş, 
Keçməmiş 
v a x t-fü rsə t, 
EyləyəK,  eyləyəK 
dərsə  diqqət.

YÜZ  İL  Y A TA N D A N   SO N R A
SÖylə,  B ayram   əm i,  sən bizə  q an d ır,
Bizim  
fİKrimizi 
açıb,  oyandır.
Yüz  il  yatdım ,  d u rd u m ,  baxdım   dünyaya, 
N əzər  saldım   dağa-daşa,  dəryaya.
Mən  y atan d a  dağ lar  dəlinm işdi,
Y erdə  dəm ir yollar  salınm ışdı.
Su  üzündə  in san  ix tiy a rı ilə,
G örünm əzdi  hərgiz  bu  q ərar  ilə.
H ər  Kəsə  desəydin,  deyərdi  olmaz,
H avada  quş  Kİmi  in san  uçanm az.
B ir bu işə baxdım ,  b ir  az  öz  işim ə,
H ey rət barm ağım ı  tu td u m   dişim ə.
B axdım   su  altm d an   çəKİlib  tellər,
Teldə  d a n ışılır  cürbəcür  d illər.
D ağları-daşları  dəlib  Keçiblər,
Həm   suyun  altın d an   yollar  açıblar,
Dağ 
Kimi 
gəm ilər  suda oynayır, 
Q ızıl-güm üş  dağdan-daşdan  qaynayır.
Y er  üzündə  in san   gəzirdi  sadə,
Quş 
Kİmi  uçurlar  ind i  havada.
M ənim   öm rüra  alıb  doxsan  yaşını,
Siz  çalışın,  ta p ın  əsrin  işin i.

ŞİKAYƏTNAMƏ
İlah i,  bu  nə  eşq,  bu  nə  m öhnətdir?
Ə nisim   g ah  behcət,  həm dəm im   gahi  m ü sib ətd ir.
Gəhi  şadəm ,  gəhi  qəm gin,  gəhi  m əsru r,  gəh  m əhzun, 
Özüm  də  qalm ışam   heyran  Kİ,  yarəb,  bu  nə  h a lə td ir?
Q iyam ət  xalq ü çü n  b ir dəfə  m əhşərdə  o lu r bərpa,
Bu  d ü n y ad a  m əni-biçarəyə  h ə r  g ü n   q iy am ətdir.
М э к а ш т  
K ü n c i-v ir a n ə , 
m əqamıın  guşeyi-vəhdət, 
Ə nisü  m unisim   d ərd ü   qəm ü  cövr,  əziyyətdir.
Səni  ta r ı,  səba,  canam m a bu  h a h   ərz  eylə,
Söylə,  a x ır y etişdim   cana,  bəsdi,  bu  nə  zillətd ir?
Q ə r a r ü   t a q ə t im  
getdi, 
tÜ K ənd i  s ə b r ü   a r a m ım ,
M əgər  rəhm   etm əsən  zalım ,  nə in sa fü   m ü rü w ə td ir ?
Nə  qədər v a r id i  tabım ,  dözərdim   dərdi-hicranə,
Dəxi  tab-təvanım   qalm ayıb,  h in g am i-rih lə td ir.
Cəfa 
ç ə K d im , 
rəhi-eşqində, 
K eçd im   h ə r   n ə  
v arım d an , 
Səni  bildim   vəfa  к аш , 
la K in  
səhv qəvlətd ir.
Cəfa 
çəK dİK cə  s ə n d ə n  
zərrəcə  incim əzəm   h ərg iz, 
ŞiKayət 
e y lə s ə m   h ə r   q ə d ə r   b ə x t im d ə n ,  ş iK a y ə td ir .

SƏ N SƏ N   PƏNAHIM
Ey padşahım ,  ey qibləgahım ,
Sənsən pənahım ,  pənahım ,  pənahım . 
Ey  dadxahım ,  üm idgahım ,
Sənsən  pənahım ,  pənahım ,  pənahım .
E ylər  həm işə  KÖnlüm  təm ənna,
O lsun v ücudun  salam ət-salam ət. 
Çıxm az  yadım dan  h ər  sübhgahım , 
Sənsən  pənahım ,  pənahım ,  pənahım ,
B əxti-büləndin  ta p sın   tərəqqi,
O lsun  cəlalın  ziyadə-ziyadə.
Qoyma 
u c a ls ın   ə fla K ə   a h ım ,
Sənsən  pənahım ,  pənahım ,  pənahım .
Bu  əhli-elm i  sən  y er  üçündə,
A rtıq  tu ta rs a n   nəzərdə-nəzərdə. 
Y oxdur b u   sözdə  heç  iştibahım , 
Sənsən pənahıın,  pənahım ,  pənahım .
M al-m ənalın,  cah-calalın,
H ərgiz  u n u tm am   duadan-duadan. 
X əllaqi-aləm   olsun  gübahım ,
Sənsən  pənahım ,  pənahım .

DOSTLARDAN  BİRİNƏ  MƏDƏNİYYƏTİN 
YAYILM ASI  HAQQINDA  YAZILM IŞ  ŞER
Gəzər baği-m əarifdən  xəbərsizlər  u la q la r 
təK ,
O dur 
Kİm, 
nəqli-daniş  payim al  olm uş  a la x la r  təK. 
O tu r  təmKİn  ilə beyti-təm əddündə  cəv ah ir  sat, 
N əd ir bu  şerbazlıq  ey  əzizim ,  d am şalaq lar  təK. 
M əcali-şerguluq  qalm ayıb biçarə  m illətdə,
Q alıbdır  vacib  işlər,  b ir-b ir  ü stü n d ə   q alaq lar  təK. 
Ə siri-cəhl  olub,  ənbayi-m illət,  dadrəs  y o x d u r, 
D eyirsən, 
Kİm 
Keçib 
A lm an  n ü fu z u n a  u la q la r 
təK. 
S ənaətdən,  tic a rə td ə n ,  əcəb bibəhrə  olduq biz,
Nə  z o rd u r,  nə  əqlü  fəhm u  mədrəK  ta ğ   d ila x la r 
təK. 
Olub  ənbayi-m illət fəhləvü  həm m alü,  həm   m u zdu r, 
B azarda,  çarsu d a  dil-dil  d o la m rla r y a la x la r 
təK . 
A çanda ruznam ə  söyləyirlər  «beynim i  qazm a», 
Qəzet  g u y a q azu x d u r,  q ışq ırırla r  q azax lılar 
təK. 
Səni Sidqi b u lu r,  b ir 
p olitİK  
dip lo m ati-sabit, 
L ətafətd ən   dəxi  h ə r  səm tə  sən  axm a b u la q la r 
təK .

«TƏRCÜMAN»  QƏZETİNİN  ONUNCU 
İLDÖNÜMÜ  MÜNASİBƏTİLƏ  TƏBRİK
K önül  q afil  deyil b u  nem ətin  şÜKrü  sənasından, 
D ilim  
saKİn 
deyil bu  m ətləbin  x ey rü   duasxndan.
G ecə-^ n d ü z səvadi -   «Tərcüman»  mənzuri-didəmdir, 
Savadi-çəşm   n u r  alm ış  acından,  həm   q arasın d an .
Cəridə b ir  K İtabi-m ərifətdir  əh li-irfan ə,
X üsusən  «Tərcüman»  m əşh u r  olubdur ib tid asın d an .
Y etişdim   arzum a,  «Tərcüman»  on yaşa y etd i,
A çıldı  qönçeyi-qəlbim   onun  nəşvü  nüm asın d an .
Nə  m ü d d ətd ir  açıbdır  səfheyi-afaqa övraqın, 
M ü n ə w ə r  oldu  çox  y erlər  onun n u r i  ziyasından.
E d ib d ir  müİKİ-Qafqazı  m ü n ə w ə r  ru zi-rö v şən   təK, 
O lubdur  rə f  zü lm at cəhalət in cilasın d an .
Nə  qədri  m übtəla b aşlar,  nə  qədri  y u x u lu   gözlər, 
O yandı  xabi-qəflətdən  onun  siy ətü   sədasından.
C ənabi-naşirə  çox  m üddət  öm r istərəm   həqdən, 
Cənabi-həqq  onu  h ifz  eyləsin  h ə r b ir bəlasından.
T əm ənnasına  daim   nayil  olsun,  K am yab  olsun, 
X əyalı  cilvələnsin,  x ey ir g ö rsü n   m üddəasından.
Qələm  alsın  ələ,  m eydana qoysun  cüm lə 
əfKarm, 
S əfaiənsin 
KÖnüllər 
KÖnlünün 
zövqü  səfasından.
Ü m um un  nəfinə bu babda b ir babi-elm   açm ış,
H am ı 
K əsb i-K a m a l  e y lə r   d ə v a m ın d a n ,  b ə ğ a s ın d a n .
H əm iyyətdən  qəza xəyyati  əndam ına  don biçm iş, 
V əfa rəsm in   edər  təlim   xalqa  öz  vəfasından.
Ola  h ə r  Kimsədə  m əğbulü  nam əğbul  b ir  h alət,
G örər 
ƏKSin 
onun 
ayineyi-surətnüm asından.

GərəK  in sa n   olan  aləmdə  insaniyyət  a x ta rsın ,
Vəli 
h ə r   K İm sə y ə   b a x s a n ,  d e y ə r   ö z   m a c ə r a s ın d a n
D ilü  can  ilə  Sidqi  «Tərcüm an»a baxdı b ir  m üddət, 
B ehəm dulla,  q u rta rd ı  aləm in  çunü  çərasm dan.

M Ü SƏ V V İR   P A Ş A N IN   ZİFAF  GECƏSİNƏ 
MADDEYİ-TARİX
Nə  y ax şı bəzm i-vəfadır,  m əqami b eh cətd ir,
Nə  tü fr ə   eyşi-səfadır,  zəm an i-işrətd ir. 
D ə rsi-sü ru r  açılıb,  m əclisi-m əsərrətdir, 
B usati-toy   döşənib,  m əhfili-m əhəbbətdir. 
Əcəb-əcəb,  b u   nə  xoşvəqt  tü rfə   h a lə td ir.
Dolub  ürəKİərə  əndazəsiz  n işa t,  s ü ru r, 
S ü ru ri-işrə tlə   didələr olub  p ü rn u r,
G əlibdi  m ətləb  ələ,  cabəca  olub  m ənzur,
H əzar  şÜKr  Kİ,  yox  zərrə  qədri  nəqsü  qüsur. 
TəbarəKulla,  əcəb  m əclisi-bəşaşətdir.
Gözüm  bu  m əclisdə b ir  diqqətlə  eylə  nəzər, 
N əfəs-nəfəs  deyəsən bəs,  əsə  nəsim i-səhər. 
M əşam i-canə  y etər  ətri-m üşK ,  həm   ənvər,
G ül 
üzlü  tazə  cavanlar  m isali-şir-şəKər, 
Y etibdi b ir-b irə, 
hingam i-üns, 
ü lfə td ir.
Əgər bu 
m əclisə 
baxsa 
fələK 
də,  şəm sü  qəm ər, 
G örər bu  m əclis  onun  asim anm a bənzər, 
B ənzər  nöqlü  şəKər  m isli-əncüm ü  əx tər,
S itarə 
təK 
düzülüb  gün  Kİmi  y a n ar 
şəm lər. 
Şəhabü b ərğ i  çirağandan  ib a rə td ir.
Bu  y e r  göyə,  y eri v a r,  eyləsə  tə fa x ü r  əgər, 
M əgər  о  m ü ştə ri və  zöhrəsinə  fə x r  eylər, 
B atdıbdı  şəm s,  g irib d ir  səhabə  qürsi-qəm ər, 
Bu yerdə,  b u   gecə b ir  ay və  g ü n  vüsalə  y etər. 
O dur  Kİ,  ay və  g ü n ü n   gizlədib  x əcalətdir.
G ətir b u  bəzm i-nişatə piyalə,  ey  saqi,
P iyalə  dağı  m əni  etd i  lalə,  ey  saqi,
M əgər  salıbdı  səni  özgə  halə,  ey  saqi? 
X ü m ard an   ayılıb  lam əhalə,  ey  saqi,
Əlim  t u t  b ir  ayaq ilə,  ...  bu  nə  q əflətd ir?
A yağa  d u r 
k
İ, 
bizim  eyş  amadə,
O lubdu bəzm i-m ey  am adə,  v erg ilən  badə,

Nə badə  rən g i  s a lır  ləli-dilbəri  yadə,
Bu  toy 
m ü b arəK  
o lu r  növ əru s  dam adə. 
T əğafül  etm ə,  g ö tü r badə,  v ə q ti-fü rsə td ir.
B ü llü r  sağərə  doldur  şərabi-g ülrəng i, 
G ötürm ə  x a tirə   Cəmşidi,  ya 
k
İ 
N üşəngi. 
A land a m ü trib   əlinə  neyü  dəf,  çəngi, 
M üğənni b aşlasın   ahəng-  özü  ilə  səhəngi.
K i  h ə r  tərən n ü m i  ərbabi-zövqə  q ü w ə td ir .
M üğənniya,  sən  ta rı,  g ö tü r  ələ  ta rı,
Çala  о  ta r la  övsafi-zülfi-dildarı.
Nə  zü lf  tərən n ü m ü n ü n   eyni 
KÖnül 
x irid a rı, 
H ər  aşiqi  Ki,  olubdur  onun  g irifta rı,
Ö zünü  qeyddən  azad  edib  səlam ətdir.
C ənabi-şahbazla bu  evin  ola  abad, 
M ü s ə w irin   də  səninlə  həm işə  olsun  şad.
Bu  m isrən   nə  m ünasib  deyibdi b ir  u sta d , 
«Xoş  ə st  u   pesər  ra   pədər 
Konəd 
dam ad». 
H əqiqətən,  bu  Özü b ir böyÜK  səad ətd ir.
İlah i,  bu  toyu  elə 
mübarəKÜ 
m əsud, 
Behəqqi-şahi-təbarəK  M əhəm m ədü  M ahm ud, 
Bu  dudm anə  fərəc babına  aç,  ey  m əbud, 
Cənabi-Şahbaz  ağanı  Cəmşid e t,  xoşnud, 
V ücudu  əhli-vəfa içrə  çox  qənim ətdir.
H əzar 
şÜKr  KÖnül 
dərdü  qəm dən  oldu  rəh a, 
G ö tü rd ü   m üjdə  vəsli bəriyə badi-səba.
Bu  izdivac  ilah i,  görüm   mübarəK  ola,
Bu  toyda  Sidqi b u   ta rix i elədi  inşa.
(Edə  z ə fa fi-m ü sə w ə r  m əqam i-behcətdir).
Əbcəd  hesabı  ilə  m üəyyən  olunan  ta rix : 
Edə-20 
Məqam  -181
Zəfaf  -   168 
B ehcətdir  -  612
M ü s ə w ə r -   336 
1319

KƏBLƏ  N ƏSİR
(m ə n z u m   heKayat)
Ey  u şaq lar,  tu tu n  yerinizdə  m əqam, 
O tu ru n  bircə  saKİtü  aram .
G ö tü rü n  b ir  qələm,  açın  d əftər,
M ən  deyim ,  siz  yazm ,  edin  əzbər.
Nəql  edim   bircə  m ü x təsər  qissə, 
Tapasız  siz  о  qissədən  hissə.
V ar  id i  Isfah an d a b ir  dəllaK,
ZirəKÜ  c istü  
çabÜKÜ 
са1ак.
Ö zünün ismi-paKİ  Kəblə  N əsir, 
A ta sın ın   adı id i  u s ta  Əm ir.
V ar id i b ir  də b ir  qara  ulağı,
О  u lağ ın   u z u n  id i  qulağı.
Q uyruğu  qısa,  qıçları  nazİK,
N o x tası  para-para,  un b uzu   dİK.
B u rn u m u n   ü s tü   y ara,  b u rn u   c ın q , 
P a lan ı 
K öh n ə, 
qoşqunu  y ırtıq .
V ar 
i d i   b ir   d ə  b ir  
a rıq  
K e ç isi,
Nə  m ələrdi,  nə  də  çıx ard ı  səsi.
B uynuzu  əyrij  həm   ayağı  topal, 
TÜKİəri b ir  qarış,  u zu n   saqqal.
Başı-boynu  q o tu r,  beli y ara,
G özləri  sarı,  d işləri  qara.
B ir  g ü n ü   xoş  havada Kəlbə  N əsir,
Eylədi  öz  y an ın d a b ir  tədbir.
tstə d i b ir  səyahətə  getsin,
Qəlbini  qüssədən  xilas  etsin.

Həm   dolansın  çəm ənlərin için i, 
Həm   o ta rsm   ulağı,  həm  
Keçini.
Eşşəyi  m indi,  b ir yavaş  sü rd ü , 
Y eridi  eşşəyi, 
Keçi 
d u rd u .
K eçini  istə d i  qabağa  sala,
EşşəK  ilə  özü  dalıda qala.
G ördü 
gəlm ir  Keçi, 
d a h d a   qalır, 
Gəh  g ed ir,  gəh  d u ru r,  gəhi  y ıx ıh r
K eçinin  boynuna  asıb b ir  zəng,- 
E şşəyin  q u y ru ğ u n a bağladı  tən g .
Zəngdən  gəlsə  g ər  q ulağına  səs, 
K eçini  bəs  oğurlam az  heç 
kəs
.
Eşşəyi  m indi  x ü rrə m ü   xəndan, 
N azla bağa  səm t  oldu  rəvan.
B ir  qədər  g etd i bu  səyaq ilə,
Bu  cəlal  ilə,  təm təraq  ilə.
N agəhan  çıxdı  üç  n əfər  əyyar, 
B ir-birilə  bu  növ  qoydu  qərar:
Ə w əlim ci  oğurlasın 
Keçini, 
İKİmcisi  piyada qoysun  onu
Ü çüm üncü 
dedi: 
-  B u lar  asan,
Mən  libasın  alıb,  edim   ü ry an .
Əhdü  peym anı  e td ilə r  möhKəm, 
Ə w əlim ci  qabağa  qoydu  qədəm.
Y eriyib  ta  yavaş-yavaş  səngin, 
K eçinin boynunun  açıb  zəngin.
Əlbəəl  zəngi  ol  səadətm ənd, 
E şşəyin  q u y ru ğ u n a eylədi bənd.

K eçini  q u rd   Kİmi  alıb  getdi,
Göz  önündən  uzaqlaşıb itd i.
0   tərəfd ən   çıxıb 
İKİmci 
h ərif,
B ir baxib  güldü ,  söylədi:  -  А  zərif.
Eşşəyi  etm isən  cəfəng  nə  üçün?
Boynu boş,  q u y ru ğ u n d a  zəng  nə  üçün?
D alına döndü,  baxdı Kəlbə  N əsir, 
H aləti  tap d ı  ol  zam an  təğ y ir.
Əl-ayaq  titrə y ib ,  qaçıb  rəngi,
Keçi  gördü  gedib,  qalıb  zəngi.
S inəsin 
çaK 
edib,  açıb başın,
Gəldi  fəryada, 
tÖKdü 
göz  yaşın.
Dedi:  -  Ey qıçları  top allı 
Keçiml 
M əməsi ballı,  b u rn u   x allı  Keçim!
Nə  o lu r,  bircə  də  görüm   ü zü n ü , 
Y apışıb buynuzun,  öpüm   gözünü.
0   h ə rif 
söylədi  Kİ,  ey  dəllaKİ 
Eyləmə  öz-özün bu  qədər 
həlaK.
K işisən,  v a r əgər  sənin  h ü n ə rin , 
K eçinin  m ən v erirəm   sənə  xəbərin.
Mən  gəlird im  
b u  
KÜçədən  əlan, 
A p a rırd ı 
K e ç in i  b ir  
oğlan.
Eşşəyi b u ra d a  gözlərəm ,  sən  get, 
K eçini  al  g ə tir,  m u rad in a yet.
Eşidib  bu  sözü  о biçarə,
T apşırıb  eşşəyi  о  dindarə.
Ç aparaq yollanıb,  ayaq  g ö tü rd ü , 
K eçinin  rəd d in i  tu tu b   getdi.

Eşşəyi  m indi  g etd i  ol  əyyar,
T u td u   yoldaşm m  y an m d a  q ərar.
G ethaget,  g etd i,  gəzdi  Kəlbə  N əsir, 
N eyləsin binəva, 
ürəK  tələsir.
K eçidən  tapm adı  n işn ü   xəbər, 
E şşəyindən  də  gördü  yoxdur  əsər.
A ğladı,  gəldi  dadü  fəryadə,
H an ı b ir  Kəs,  y etişsin   im dadə?
V ar  id i  ol  yavuqda bircə  quyu,
Həm  b ir  az  v a r id i  dibində  suyu.
Q uyunun b aşın ı  üçüm üncü  h ə rif, 
K əsibən  d u rm u şd u   zarü   zəif.
E yləyirdi  fəğan,  naləvü dad,
Az  qalıb  aləm i  edə bərbad.
Y etişib 
yanına  onun  dəllaK,
Dedi:  Ey b əx ti  qara,  sinəsi  дак!
E yləyiblər  qəmə  d üçar  m əni,
H ansı  d ərd ü  bəla tu tu b d u   səni?
Eşşəyim , 
həm  Keçim 
gedib  əldən,
Sən  nə  üçün  düşm üsən belə  dildən?
Mən 
gərəK 
nalə 
eyləyim  hər  dəm, 
Sənə 
Kİ, 
üz 
çevirm əyibdir  qəm.
Dedi:  -  B illah,  m ənim   qəm im   çoxdur, 
A hü  zarım   da  səndən  a rtıq d ır.
B ircə  sandıq içi  zərü  zivər,
Ləlü  y a ğ u t,  həm   d ü rrü   gövhər.
A p arırd ım  xəzineyi-şahə,
Mən  yıxıldım ,  о  d ü şd ü  bu  çahə.

E tgilən  sən bu barədə  qeyrət, 
ÇəKİlginən  b ir  neçə  nəfəs  zəhm ət.
Ç ıx an b , 
eylə 
şadm an 
məni, 
Özümə 
eyləyim   şərİK  səni.
B ir  nəfəs  fİKrə  g etd i  Kəlbə  N əsir, 
G ördü v a rd ır b u  işdə  xeyri-Kəsir.
K eçinin,  eşşəyin  pulu  d u ru lu r, 
B irə beş  də hələ  ziyadə  qalır.
Ф
Soyunub  p a lta rın ı  sü rətlə, 
T a p şın b   ol  h ərifə  rəğbətlə.
Q uyuya  dam ıb,  suya b atd ı, 
G ötürüb  p a lta rın  h ə rif  getdi.
S andığı  a x ta n r d ı  diqqətlə, 
Ş adü-xürrəm , 
Kamali-behcətlə.
C üstəcu  qıldı,  gəzdi b ir  saat,
Çox  əziyyət  çəKİb,  görüb  zəhm ət.
Gəlmədi 
bəsKİ 
heç  şey əlinə, 
Y orulub,  əllərin  v u ru b   belinə.
B aşını  qaldırıb,  d ü zəltd i belin, 
Q uyunun  başına u z a td ı  əlin.
ÇünKİ  qalm ışdı binəva  tən h a,
О  h ə rifi b u  növ  qıldı  səda;
Q uyunu  lap  dolanm ışam  başa-baş, 
B u rd a  sandıqça yoxdur,  a qardaş!
Nə  qədər b u rd a   d ursam   a rtıq d ır, 
Səsinə  g ö rd ü   səs  v erən yoxdur.
B ildi  əyyar  işləyib  işin i,
Q ırxıb,  islatm am ış  onun başını.

Q uyudan  çıxdı u r ü   həm  ü ry a n , 
D olanırdı  m ətəlü  heyran.
G örüb  h ə r  Kİmsəni  ed ird i  fə ra r, 
Heç  b ir yerdə  tu tm a y ırd ı  q ərar.
A tılırd ı,  d ü şü rd ü ,  ləhləyirdi, 
Y eriy ird i,  gəhi  im əhləyirdi.
B irisi  söylədi 
Kİ, 
ey bədbəxt!
Bu  nə  təşv işd ir,  tu tu b   səni  səxt?
K im   salıb d ır bu  iz tira b a   səni?
Gəl  xəbərdar  qıl b u   halə  m əni.
Dedi  DəllaK,  m öhnətim   çoxdur,
Nə  deyim ,