M Ə h ə m m ə d t a ğ I s I d q I 1 5 0 MƏHƏMMƏd tagi siDQİ Ə s ə r L ə r I

Ik İ 
dağın  arasınd a  olan  d ar 
k ə ç ə c ə k  
yerlərə  «Dər- 
bənd»  deyirlər.
«Dağ»  nədir?

Səthi-ərzdən  irtifa s ı  m in  qədəmdən  ziyadə  çıxmış 
m əhəllərə  «Dağ»,  ərəbcə  cəbəl  təbir  olunur.  KiçİK  dağla- 
ra   d a  «Təpə»  deyilir.
«Silsileyi-çibal»  nədir?
B ir-birinə  m ü ttəsil  olub,  b ir  xeyli  məsafə  qədər  ge- 
dən  d ağ lara  «Silsileyi-çibal»  deyilir.
«G uhi-atəşfəşan»  nədir.
Qitə  və  ad alard a  b ir  p ar а  dağlar  v a rd ır 
k İ ,  
onların 
təpəsindən  od,  alov,  şərarə, 
k ü I ,  
tü s tü ,  dum an  çıxar. 
B una  görə  b u   günə  d ağ lara  yardağ  və 
yain K İ 
guhi-atəş- 
fəşan və b ir  p a ra  lisan lard a  «VuİKan»  deyilir.
T ərifati-coğrafiyadan  su lara  aid  olan  qism ləri  bəy-
an  elə!
T ərifati-coğrafiyadan  sulara  aid  olan  qism lər  bun- 
lard ır:
Dəniz,  KÖrfəz,  lim an,  boğaz,  axar  su,  çay,  arx, 
nəh r,  göl,  hövz,  sel,  şəlalə,  səlsəbil.
Dəniz  nədir?
B əhri-m ühitlərdən  hasil  olub,  qitələr  arasm d a  bö- 
yÜK  su la rın  
təşKİl 
olunm ağına  «Dəniz»  deyilir 
k
İ, 
hər 
b irin in   özünəm əxsus  isim ləri v ard ır.
K örfəz  nəyə  deyilir?
D ənizlərdən  hasil  olub,  torpağın  içinə  soxulub- 
girən  su la ra   «Körfəz>>,  ərəbcə  xəlic  deyilir.  K örfəz  bu- 
ru n u n  əKSİdir.  Gəm ilər  dayanan yerlər KÖrfəzin Kİçiyidir 
Kİ,  ona  da  «Liman»  deyilir.
Boğaz  nədir?
İ
k
İ 
to rp ağ ı 
ayırıb 
və 
İKİ 
dəryanı 
bir-birinə  m üttəsil 
edən  su la ra   «Boğaz>> 
deyilir. 
Boğaz bərzəxin 
ƏKsidir.
A rx   nədir?
İ
k
İ  d ə r y a n ı  b ir - b ir in ə   v ə s l   e d ib ,  g ə m i  v ə   q a y iq   к е - 
çirm əK   ü ç ü n   v ə   yaİHKİ  s u s u z   y e r lə r i  s u v a r m a q d a n   Ö trü 
in s a n   h ü n ə r ilə   q a z ıla n   y e r lə r ə  
«Arx» 
v ə   yain K İ  « K a n a l» , 
ə r ə b c ə   c ə d v ə l  d e y ilir .
Göl  nədir?
H ər 
t ə r ə f d ə n  
toraq 
i l ə   ə h a t ə  
olunan 
v ü s ə t l i ,   d ə r in  
və 
raK İd  s u la r a  
< 
d e y ilir , 
GÖİ  adanın 
ƏKSidir. 
In- 
san ların  
h ü n ə r ilə   ə m ə lə   g ə lə n  
k
İ
ç
İ
k
 
g ö llə r ə  
«Hövz» 
t ə b ir  
olunur.
Çay  nədir və  nəhr  nədən  hasil  olur?

Y ağış,  qar  və  buz  su ları  dağlardan  a x a r  dərələrə. 
D ərələrdən  vadilərə.  Vadilərdə  çaylar  h ü su la  gəlir.  B ir 
neçə  çaym  ictim ası  ilə  n əh rlər 
təşKİl 
olunur.
Əgər  q ar  və  yağış  su ları  qeyri-m üəyyən  ilə  dağlar- 
dan  və  dərələrdən  şiddətlə  axıb  tÖKÜlsə,  ona  sel  deyilir.
Sel  nəyə  deyilir  və  şəlalə  nədir?
Əgər b ir  axar  su yoxuşdan enişə  şiddətdə  axıb,  daş- 
la ra  və  qayalara  çırpm ıb,  g u ru ltu   hasil  etsə  ona  şıld ır və
yaiıiKİ 
«şəlalə»  deyilir.
Əgər  qar  və  yağış  su ları  qeyri-m üəyyən  v a x t  ilə
dağlard an  v ə  dərələrdən  şid d ətlə  axıb  tÖKÜlsə,  ona  sel 
d e y ilir .
H ərgah  uca yerdən  və  qayalar  arasın d an   caqqıltı ilə 
səslənib,  səpələnib  b ir  alçaq  məhəllə  tÖKÜİsə,  səlsəbil
nam ını  alır.
A x ar  su la r nə  növlə  cərəyan  edirlər?
A xar  su lar  dağlardan,  dərələrdən  vadilərə  və  vadi- 
lərdən  səh ralara,  səhralardan  dənizlərə  səm t  cərəyan 
edirlər.  A x ar  su larm   çıxdığı  yerə  «mənbə»  və  dənizə  qo- 
v u şduğu  m əhəllərə  «mənsəb»  deyilir.
B ir  n əh rin   və  ya  b ir  ax ar  suyun  sağ  tə rə fi  və  sol 
tə rə fi  necə  b ilin ir?  B ir  nəhrin  axdığı  tərəfə  baxan  b ir 
adam ın  sağ  tə rə fi  n əh rin   sağ  səm ti  və  sol  tə rə fi  n əh rin  
sol  tə rə fi  olur.
A vropa  nədir?
A vropa 
KÜreyi-ərzində 
olan  qitəati-xəm sənin,  yəni 
beş 
q itən in  
b irid ir.
A vropa  necə  qitədir?
A vropa  qitəsi  əgərçi  о 
biri  qitələrdən  KİçİKdir, 
am m a  əhalisinin  h ü n ər  və  m ərifət  və  qeyrət  və  mədə- 
niyyəti  səbəbilə  və  səKənəsinin  ülum   və  fü n u n d a  məha- 
rə t  və 
zəKavəti 
cəhətilə  cüm ləsindən  m üzəyyən  və  mə- 
m u rd u r.  Bu  səbəbdəndir 
Kİ, 
cəmi  coğrafiya  K İtablarında 
b u   q itən in  
əhvalı 
о  b iri  qitələrdən  m üqəddəm   tə rif  və
bəyan  olunur.
A vropa q itəsin in   hüdudu  nədir?
A vropa  q itəsin in   şim al  tə rə fi  bəhri-m ühiti-M üncə- 
m idi-şim ali,  Şərq  tə rə fi  U ral  d ağları  və  U ral  n əh ri  və 
bəhri-X əzər,  cənub  tə rə fi  Qafqaz  dağları  və  bəhri-Siyah 
və  bəhri-Səfid,  qərb  tə rə fi  bəhri-m ühiti-Q ərbi  ilə  məh- 
d uddur.

MəmləKət  nəyə  deyirlər?
B ir  hÖKmdarın 
təhti-təsərrüfündə  bulunan  öIkəIə- 
rin   və  şəhərlərin 
m əcm usuna  məmləKət  deyilir. 
0   məm- 
ləKətlərin  hÖKmdarlarına  hər  birinin  qüdrət  və  q ü w ə ti- 
nə  görə  və  məmlƏKətinin  vü sət  və  m əm uriyyəti  səbəbilə 
im perator,  yəni  şahənşah,  кга1,  yəni  padşah,  prins  - 
əmir  xitab  olunur.
Y er 
ü z ü n d ə   hÖKumətlər  neçə  qism ə 
ay rılırlar?
Y er  üzündə  hÖKÜmətlər  üç  qismə  təqsim   olunur. 
B irinə  höK um əti-m üstəqillə,  birinə  hÖKuməti-məşrutə  və 
birinə 
hÖKuməti-cümhuriyyə 
deyilir.
HÖKuməti-müstəqillə  nədir?
HÖKuməti-müstəqillə  odur 
kİ, 
ümurati-məmləKət və 
nizami-dövlət  hÖKumətin  Öz  rəyinə  məxsus  olub  və  onun 
əmrinə  heç 
kəs 
müdaxilə  edə bilməz.
HÖKuməti-məşrutə  nədir?
H öK um əti-m əşrutə  odur 
Kİ, 
əhali  tərəfin d ən  b ir  ne- 
çə 
vəKİllər 
in tix ab   olunub,  m illət  və  m əclisi  nam ində  b ir 
m əclisi-m əbusan  təşKİl  olunur.  Bu  məclis  üzvləri  dövlət 
tərəfin d ən   ic ra   olunan  qanun  və  nizam ata  nəzarət  və 
diqqət  edirlər.  H ər  b ir  m ühüm   işlərdə  m illət  m əclisinin 
im zası  olm asa, 
hÖKumət  onu 
icra  edə  bilməz.
HÖKuməti-cümhuriyyə  nədir?
HÖKuməti-cümhuriyyə  odur 
Kİ, 
bir  neçə  nəfər  rəis 
ƏKSəriyyət 
ara  ilə  və  müəyyən  vədə  ilə  rəyasətə  müntə- 
xəb.  olur. 
Onların  da  birincisinə  rəisi-cümhuri  xitab 
olunur.
A vropa 
qitəsində 
neçə 
məmləKət 
var?
Avropa  qitəsində  bugüriKÜ  gündə  on  doqquz  məm- 
ləKət 
vardır 
Kİ, 
onların  dördü  şimalda,  altısı  ortada, 
doqquzu  cənubdadır.
ŞimaldaKi  məmləKətlər  h an sılard ır?
1) 
A vropam n 
şimalındaKi 
dörd  məmləKətdən  əw ə- 
lim ci  dövlət  R usiyanın  A vropayi-rusi  adlanan  məmləKƏ- 
tid ir  
Kİ, 
bu  məmləKət  A vropam n  nisfindən  (yarısm dan) 
böyÜKdür.  Və  p ay tax t  şəhəri 
İKİdir. 
B irisi  Neva  nəhri 
K ənarında  P eterb u rq   şəhəri  və  b irisi  n ü fu sd a  (əhalinin 
sayına  görə)  və  ticarətd ə  R usiyanın  üm də  şəhərlərinin 
ə w əlim c isi  hesab  olunan  MosKva  şəhəridir.  V arşava, 
XarKOV, 
Odessa,  Saratov,  N ijni  Novqorod,  Qazan,  Hacı-

tə rx a n   şəhərləri  m əşhur  bələdələrindəndir.  R usiya  döv- 
lətin in   hÖKÜməti' 
hÖKÜınəti-müstəqillədir.
2)  İsveç  və  Norveç 
höK um ətidir  Kİ, 
bu  məmləKət 
SKandinav 
silsileyi-cibal  ilə  fəsl  olunub. 
İkİ 
hissəyə 
ayrı- 
lır. 
M əğ ərri-h Ö K Ü m ət 
İKİdir.  B irisi  İsveç  qism ində  M ular 
gölü  K ənarında  StoKholm  və  b irisi  N orveç  qism ində  K ri- 
stiy an iy a  şəhəridir. 
Bu
  İKİ 
məmləKətin 
hərçənd 
üsuli- 
idareyi-m əşrutə 
və  bir-birindən 
ayrıdır. 
A m m a  Isveç 
höKmdarı  N orveç  Kralına  hÖKm  edir.  V ardus,  Q unburq, 
M alm u,  K arlstq ro n a  şəhərləri  m əşhur  nəhərlərindəndir.
3)  DanimarKa  hÖKÜməti-məşrutəsidir.  MərKƏzi- 
hÖKÜmət  islan d   adasında  vaqe  KopenhaK  (Kopenhagen) 
şəhəridir,  A vropada  Islanda  və  AmerİKada  Q relandiya 
adası  b u   höKÜmətln  tə h ti-təsə rrü fü n d ə d ir.  A lburq,  Di- 
burq,  Odanse  şəhərləri  və  İslanda  adasında 
R İK yavİK  
şə- 
h əri  m əşhur bələdələrindəndir.
4)  İn g iltərə,  yainKİ İngllis  məmləKətidir  к1,  BöyÜK 
B ritan iy a  və  Irla n d   ad aları  ilə  və  Şotlanda  adasm dan  və 
O rtad  və  H ibrid 
k
İ
ç
İ
k
  adalarından ib arətd ir.
Ingilis  hÖKÜməti 
hÖKÜmətl-məşrutədir. 
HÖKmdarı 
p arlam en tin ,  yəni  m illət  m əclisinin  rü sx ə tilə   hÖKm  edir. 
P a y ta x t  şəhəri  B ritan iy a  adasında  Taym s,  b ir  özgə  iba- 
rətlə  P im za  nəhri  Kənarında  London  şəh ərid ir 
Kİ, 
vüsət 
və  m əm uriyyətdə,  sənaət  və  ticarətd ə  dünyada  mövcud 
olan  şəhərlərin  b irin cisid ir.  London  şəhərindən  Keçəndə 
L iverpul  şəhəri  İngilis  dövlətinin  b irin ci  bələdəsidir. 
D ublin  şəhəri  Irlan d a adasının  mərKəzidir.
M ançestr,  P risto l,  Bermenqam,  E denburq,  Beld- 
fa st,  Lidis  şəhərləri  m əşhur bələdələrindəndir.
O rta d a K i  m ə m ə lə K ə tlə r   h a n s ıla r d ır ?
A vropanın  o rtasın d a  vaqe  olan  a ltı  məmləKətdən 
b iri  F ran sa  cüm huriyyətidir.  K ürsiyi-idarəsi  Sen  nəhri 
Kənarında 
və  KÜreyi-ərzdə  h ər  b ir  cəhətdən  mÜKəmməl 
su rətd ə  sayılan  şəhərlərdən  m əhsub  olunan  P a ris  şəhəri- 
dir. 
R un  n əh ri 
üzərində 
Leon  şəhəri  F ran san m   İKİnci 
şəhəri  hesab  olunur.  Ağ  dəniz  K ənannda  Tulon,  Marse- 
liya  şəhərləri 
m əşhur 
SKİlelərdəndir  (lim anlardandır).
M anş 
dənizi  Kənarında 
Burdo,  H aver  şəhərləri 
m əşhur  bələdələrindəndir.  QorsiKa  (KorsİKa)  adasının 
mərKƏzi 
olan  Əyaço  şəhəri  m əşhur  N apolyonun  anadan 
olduğu y erd ir.

2)  Belgiya 
hÖKÜməti 
m əşrutəsidir.  P a y ta x tı  Brüssel 
şəhəri,  Qana,  A nveres,  Lipej  m əşhur  bələdələrindəndir. 
Bu  məmləKət  hərçənd  KİçİKdir,  amm a  əhalisinin  qeyrət 
və  m ədəniyyətləri  sayəsində  çox  müzəyyən  və  məmur- 
dur.
3)  Flam enq, 
yain K İ 
H ollandiya 
hÖKÜməti-məşrutəsi- 
dir.  M ərKəzi-idarəsi  Lahi  şəhəridir.  A m strdam ,  Rotor- 
dam  m əşh u r  bələdələrindəndir.  C üvarında  bulunan 
L
ük
- 
senburq 
m ə m lə K ə ti 
Flem enq dövlətinə  m ütəlliqdir.
4)  A lm aniya  im peratorluğudur.  P ru ssiy a,  Bava- 
riya,  Saqsoniya,  D utem burq  məm ləKətlərindən  ibarət 
olan  1870-ci  tarix in d ə  F ransadan  alınan  A lsas  və  Loren 
vilayətlərindən.  Əlhasil  iyirm i  a ltı  hÖKÜməti-mütəfəq- 
qiədən  təşKİl  olunan  b ir  hÖKuməti-məşrutədir 
kİ, 
məhəl- 
li-səltənət  P ru ssiy a   K ralhğının  mərKəzi  B erlin  şəhəri  və 
üm um   A lm aniyanın  KÜrsiyi-idarəsidir.  M əşhur  şəhərləri 
B avariya  K rallığının  mərKəzi  M unix,  SaKsoniya 
K r a llığ ı- 
n m   mərKəzi  Derezden,  V urtem burq 
K r a llığ ııu ıx  
mərKəzi 
Ş tu q ard   və  A lsas  və  Loren  vilayətlərinin  KÜrsiyi-idarəsi 
S trazb u rq  şəhəridir.
Isveçrə  və  yainKİ  Şvetsariya  cü m h u riy y ətid ir.  Mə- 
gərri-hÖKÜmət  B ern  şəhəridir.  jeneva,  S urix,  N ufşatel, 
Lozuran  şəhərləri  m əşhur  bələdələrindəndir.  Bu  məm- 
ləKət  hərçənd 
k
İ
ç
İ
ksə
 
də,  amm a  əhalisi  qayət  h ü n ərli  və 
ziraətçi  b ir  xalqdır.  Sənaət  dairəsində  saatsazlığı  də- 
rəcəyi-təKmilə  y etirib d ir.
A v striy a   im p erato rlu ğu   və  M acarıstan  K rallığıdır. 
Bu 
İKİ 
hÖKÜmət  hərçənd  ayrıca  da,  amm a  A v striy a  hö- 
KÜm əti-m əşrutəsinin  nüfu zu n a  tabedir.  A v striy a  hÖKÜ- 
m ətin in  
paytaxtı 
Dona  nəhri 
Kənarında  vaqe 
Vyana 
şə- 
h ə rid ir.  M acarıstam n  mərKəzi-idarəsi  B udapeştdir.  Tris- 
ta,  A qram ,  P iraq ,  Budin  şəhərləri  m əşhur  bələdəlindən- 
dir.
A vropanın  cənubunda  doqquz 
məmləKət 
v ard ır:
1)  R um iniya  K rallığıdır.  MərKəzi-hÖKÜmət  BeKriş 
və  yainKİ  B uxarest  şəhəridir.  Yaş,  Qalas,  Əbrail  m əşhur 
şəhərlərindəndir.  Üsuli-hÖKÜmət  höK üm əti-m əşrutədir.
2)  B olqariya  K rallığıdır.  M ərKəzi-idarəsi  Sofiya  şə- 
həri.  V udin,  V arna,  Urçuq,  Şum la  m əşhur  bələdələrin- 
dəndir.  Ü suli-idarə  idarəyi-m əşrutədir.

3)  Serbiya  məmləKətidir 
Kİ, 
üsuli-höK um ət  idarəyi- 
m əşru tə  üzərinə  m əbnidir.  P a y ta x tı  D una  və  Sava  nəhr- 
lərin in   b ir-b irin ə  qovuşduğu  yerdə  B elqrad  şəhəridir. 
Səm əndərə,  N iş,  Alaca  hasar,  Zayça  m əşh u r  şəhərlərin- 
dəndir.
4)  Q aradağ  p rin sliy id ir.  Bu  məmləKət  dağlıq  və 
daşlıq 
k
İ
ç
İ
k
 
b ir 
m əm ləKətdir. 
Əhalisi  sənaət  və  ticarət- 
dən bibəhrə,  K ürsiyi-idarə  Çətiniyyə  şəhəridir.
5)  Dövləti-Osm aniyyənin  A vropayi-O sm ani  adlanan 
m əm ləKətidir 
k İ ,  
p a y ta x tı  Q ara  dəniz  ilə  M ərm ərə  dənizi 
arasındaK i 
boğazın 
üzərində  vaqe 
Q ustəntəniyyə  təs- 
miyyə  olunan  Istanbul  şəhəridir 
k
İ, 
h av asın m   lə ta fə ti 
və 
özünün  m əm uriyyəti  cəhətilə  dünyada  gözəl  və  m üəyyən 
şəh ərlərin   b irin cisid ir.  Ədirnə,  SəlanİK,  Manastr,_  Ya- 
niya,  Şqudərə,  Qusvə  biladi-m əşhurəsindəndir. 
Ü suli- 
hÖKÜmət 
hÖKÜm əti-m üstəqillədir.
6)  Y unan  K rallığıdır.  Ü suli-idarə  idarəyi-m əşru- 
tə d ir.  P a y ta x tı  A tin a  (Afina)  şəhəridir.  P irə ,  P a tra s,  Şi- 
ra ,  Qorno  m əşhur bələdələrindəndir.
7)  tta liy a   hÖKÜməti  m əşru təsid ir 
k
İ, 
p a y ta x tı  Tibr 
n ə h ri  üzərində  vaqe  Roma  şəhəridir.  M ilan,  Florensia, 
Q ataniya,  VendİK,  Neapoli bəladi-m əşhurəsindəndir.
8) 
İspaniya  hÖKuməti-məşrutəsidir. 
P a y ta x tı  Paj 
n əh ri 
nəhayətində 
vaqe  M adrid  şəhəridir.  B arselona,  Va- 
lans,  Fadiqis  m əru f  sKİlelərindəndir.  Sevil  və 
yainKİ 
Ən- 
dəlus  sabiqən  hÖKuməti-İslamiyyənin  m ərKəzi-idarəsi 
idi.  Q renat,  Saraqus  m əşhur  şəhərlərindəndir.  Cəbəl  üt- 
ta riq   sahili-bəhrdə  bir  müstəhKəm  şəhərdir.  Amma  İngi- 
lis  dövlətinin  təh ti-təsərrü fü n d əd ir.
9)  P o rtu q aliy a  hÖKÜməti-məşrutəsidir,  P a y ta x tı Paj 
n əh ri  üzərində  vaqe  Lissabon  şəh rid ir.  P o rto ,  F aro,  Bra- 
qa,  Qambr biladi-m əşhurəsindəndir.
A vropa  qitəsində  neçə 
b öyü K  
dəniz  v ard ır?
A vropa  qitəsində  üç 
böyÜK 
dəniz  v ard ır:
1)  B əhri-m ühiti-M üncəm idi-Şim ali 
k
İ, 
A vropanm
şim al  tərəfin i;
2)  B əhri-m ühiti-Q ərbi 
Kİ, 
qitəyi-m əzK urənin  qərb
tərəfin i;
3)  B əhri-Səfiddir 
Ki, 
cənub  tə rə fin i  əhatə  edibdir. 
Bu  dənizlərdən  yenə  b ir  neçə 
büyÜK 
və 
k
İ
ç
İ
k
 
dənizlər 
h ü su la  gəlibdir.

Bu b əhri-m ühitlərdən 
hasil  olan 
dənizlər  neçədir?
Bu  b əhri-m ühitlərdən  hasil  olan  dənizlərin  ham ısı 
on  dörddür:
1)  Bəhri-Əbyəz 
Kİ, 
bəhri-m ühiti-M üncəm idi-Şim ali- 
dən  hasil  olubdr;
2)  BaltİK  dənizi;
3)  Şim al  dənizi;
4)  Lam anş  dənizi;
5)  İrla n d a   dənizi;
6)  B isqay  dənizi 
k
İ,  bəhri-m ühiti-Q ərbidən  hüsula 
gəlibdir,
7)  AdriyatİK  və 
yainKİ 
VendİK  dənizi;
8)  Siciliya  dənizi;
9)  Y unan  dənizi;
10)  A d alar  dənizi.
11)  M ərm ərə  dənizi;
12)  Q ara  dəniz;
13)  A zaq dənizi;
14)  B əhri-X əzərdir 
Kİ, 
heç  b ir  dənizdən  ayrılm ayıb 
və  heç b ir  dənizə  də  m ü ttəsil  deyildir.
A vropa  qitəsində  neçə  m əşhur  Körfəz  v a rd ır  və 
isim ləri  nədir?
A vropa  qitəsində 
səkk
İ
z
 
m əşhur  KÖrfəz  v ard ır:
1)  Botina;
2)  Finlanda;
.  3)  R iqa 
Kİ, 
bəhri-BaltİKdən  hasil  olub.
4)  QasKoniya 
k
İ, 
F ran sa 
ilə  
İspaniya  arasın da 
bəh- 
ri-m ühiti-Q ərbidən;
5)  T ra n ta   İtäliy an ın   şərqi-cənubunda 
k
İ, 
bəhri- 
Səfiddən;
6)  T rista  A v striy ada AdriatİK  dənizindən;
7) 
SelanİK 
KÖrfəzidir;
8)  L ip an ta 
k
İ,  Y unanıstanm   cənubunda  dövləti- 
Osmanidə A dalar  dənizindən  h ü su la gəlibdir.
A vropa  qitəsində  neçə  boğaz  v a rd ır,  h a ra d a d ır  və 
isim ləri  nədir?
A vropa qitəsində  m əşhur  on boğaz  v ard ır:
1)  Suvend;
2)  SKacraq;
3)  Q atqat  boğazları  İsveç  məməlƏKətilə  DanimarKa 
arasında.

4)  P adiqala boğazı  İn g iltərə  ilə  F ra n sa   arasında.
5)  S pita  və  yainKİ  Cəbəl  ü t-ta riq   boğazı  İspaniya 
məmləKətilə  AfrİKa  arasın d a  Kİ,  bəhri-S əfidi  bəhri- 
m ühiti-Q ərbiyyə  m ü ttəsil  edir.
6)
  BunİKaçiyo 
Kİ, 
KursİKa  adası 
ilə  
Sardina  adası- 
mn  arasmda;
7)  M isina  boğazı 
k
İ, 
İta liy a   məmləKətilə  Siciliya 
ad asın ın   arasında;
8)  Çanaqqala  boğazı  A dalar  dənizi  ilə  m ərm ərə  də- 
nlzi  arasında;
9)  Istan b u l  boğazı 
k
I, 
M ərmərə  dənizi  iİə  Q ara  də- 
niz  arasında;
10)  Y eniqala  boğazı  Q ara  dəniz  ilə  Azaq  dənizi 
arasın d a vaqedir.
A vropa qitəsində  neçə  m əşhur  nəh.r v ard ır?
A vropa  qitəsində  on  m əşhur  n əh r v ard ır:
O nların  b irin cisi 
Peçora 
n ə h rid ir 
k
İ, 
bəhri- 
m üncəm idi-Şim aliyə 
tÖKÜlür.
tKİncisi  Şim ali  Dvina  n ə h rid ir  Kİ,  bəhri-Əbyəzə
ax ar.
Ü çüncüsü  Neva  n əh ri 
kİ, 
bu 
n əh r  R usiyada  Ladoqa 
gölündən 
çıx ıb , 
P eterb u rq   şəhərindən 
Keçib 
F inlanda 
görfəzinə  cərəyan  edir.
D ördüncüsü  cənubi  Dvina  n əh rid ir.  R usiyadan  çı- 
xıb,  BaltİK  dənizinə 
tÖKÜlür.
B eşincisi  Temza  n əh rid ir 
k
İ,  b u   n əh r  London  şəhə- 
rin d ən   Keçib,  Şim al  dənizinə  axır.
A ltın cısı  Sen  n ə h rid ir 
Kİ,  bu 
n əh r  F ran sad a  P aris 
şəhərindən 
Kəçib 
Lamanş  dənizinə  cərəyan  edir.
Y eddincisi  Paj  n əh rid ir 
k
İ,  bu  nəhr  İspaniyada 
M adrid  şəhərindən  Keçib bəhri-m ühiti-Q ərbiyə  tÖKÜlür.
SəKKİzinci  Tibr  n əh rid ir 
kİ, 
bu  n əh r  İtaliy ad a  Ro­
ma  şəhərindən 
Keçib, 
bəhri-səfidə  axar.
Doqquzuncu  D unay  n ə h rid ir 
Kİ, 
bu  n əh r  A lm aniya 
məmləKətindən  on  üç  Kİlometr  tu lu n d a   cərəyan  edib, 
Q ara dənizə  tÖKÜlür.
O nuncu  D nepr  n əh rid ir.  Bu  n əh r  də  R usiyadan  çı- 
xıb,  Q ara dənizə  axar.
On b irin ci Volqa və  yainKİ  Ədil  n əh rid ir.
On  İKİnci  U ral  n əh rid ir 
k
İ, 
bu 
İKİ 
n əh r  daxi  R usiy­
adan  çıxıb,  bəhri-X əzərə 
tÖKÜlür.

A vropa qitəsində  neçə  m əşhur  göl  v ard ır?
1)  V enner  gölü;
2)  V etter 
g ö lü  
tsveç 
məmləKətində;
3)  Saima;
4)  Oniqa;
5)  Ladoqa gölü  Rusiyada;
6)  Geneva;
7)  N uşatel  İsveçrədə;
8)  K onstans  gölü  Isveçrə  ilə A lm aniya  arasında;
9)  P lato n   gölü A vstriya  məmləKətində;
10)  M ajur  gölü  İsveçrə  ilə  Italiy a  arasında;
11)  Proz  gölü ttaliyada;
12)  ŞKodra  gölü;
13)  Y aniya  gölü;
14)  O xra  gölü R um   eİində  vaqedir.
A vropada  m əşhur  adalar  h an sılard ır?
A vropa  qitəsindəKİ  m əşhur  adalardan  Şperberq, 
Zam bili-cədid,  İfac  adası,  fau  üçü bəhri-m ühiti-M üncəm i- 
di-şim alidədir.
İslanda, 
BöyÜK 
B ritaniya,  Irlan d a  və 
kİçİk 
ad alar­
dan  F ru e  ad aları,  Şotlanda  adaları,  H erbrid  adaları,  bu 
a ltısı  da Bəhri-m ü-hiti-Atlasda vaqedir.
KursİKa,  Sardiya,  Siciliya  adası və 
k İ ç İ k  
adalardan. 
M inurKa,  М ауигка,  M alta  adaları  -  b u   yeddisi  də  bəhri- 
Səfiddədir.
Q orfus,  K efaloniya  -  bu 
İKİsi 
də  Y unan  dənizində-
dir.
Daşuz,  Im ruz,  A ğrıbuz,  Siqlad  adası  -   bu  dördü  də 
A dalar  dənizindədir.
A landa,  Q utlanda,  B urunhulm   -  bu  üçü  də  BaltİK 
dənizində  olur.
Şim al  dənizində  Polquland  adası,  İrlan d a  dənizində 
M an 
adası,  AdriyatİK 
dənizində,  İllərin  
cəzayiri-müctə- 
m iəsi vaqedir.
A vropa  qitəsində  m əşhur  neçə  şibhə  cəzirə,  yəni 
yarım ada v ard ır?
A vropa  qitəsində  beşə  ədəd  şibhə  cəzirə,  yəni  yarı- 
m ada v a rd ır.  Onlardan:
1)  Şim alda SKandinaviya;
2)  Qərbdə  tspaniya;
3)  Cənubda Italiya;

4)  Yenə  cənubda  Rum