M. E. Mamarajabov, R. N. To’rayev zamonaviy dasturlash tillari

IZOHLAR (COMMENTS) 
Yaxshi dasturchilarning odatlaridan biri har qanday kodni izohlar bilan 
tushuntirib ketish. Izohlar kelajakda o'zimiz uchun ham, boshqalar uchun ham 
dasturimiz qanday ishlashini tushunishda yordam beradi.
# belgisidan keyin yozilgan matn 
izoh 
(
comment
) deyiladi.
Izoh alohida qatorda yoki qator oxiridan ham yozilishi mumkin. Python # dan 
keyingi har qanday matnni (qator oxirigacha) e'tiborsiz qoldiradi. # dan keyin yozligan 
kodlar bajarilmaydi: 
print (“Salom Dasturchi”) # bu qator bajarilmaydi 
# bu qator ko’rinmaydi 
# izohlar # belgisi bilan yoziladi 
Natija: Salom Dasturchi
 
2.2. PYTHONDA MA’LUMOT TURLARI 
O'ZGARUVCHI 
O'zgaruvchi 
—kompyuter xotirasida ma'lum bir qiymatni saqlash uchun 
ajratilgan joy. Pythonda qiymatlar son, matn, ro'yxat va hokazo ko'rinishida bo'lishi 
mumkin. O’zgaruvchilar qiymatlari o’zgarib turishi mumkin.
Biz 3 ta o'zgaruvchi yaratdik (fam, ism va yoshi) va ularga qiymatlar yukladik 
(Pythonda boshqa tillardagi ka'bi o'zgaruvchilarni avvaldan e'lon qilish yo'q): 
fam= “Salimov” 
ism= “Ahmad” 
yoshi=15 
print (fam) 
print (ism) 
print (yoshi) 
Natija: 
Salimov 

---

36 
Ahmad 
15 
O'ZGARUVCHILARNI NOMLASH 
O'zgaruvchilarga nom berishda quyidagi qoidalarga amal qiling: 

O'zgaruvchi nomi harf yoki pastki chiziq (_) bilan boshlanishi kerak. 

O'zgaruvchi nomi raqam bilan boshlanishi mumkin emas. 

O'zgaruvchi nomida faqatgina lotin alifbosi harflari (A-z), raqamlar (0-9) 
va pastki chiziq (_) qatnashishi mumkin. 

O'zgaruvchi nomida bo'shliq (пробел) bo'lishi mumkin emas. 

O'zgaruvchi nomida katta-kichik harflar turlicha talqin qilinadi (ism, 
ISM, va Ism uchta turli o'zgaruvchi). 
Qo'shimcha qoida sifatida:

O'zgaruvchi nomini kichik harflar bilan yozing.

O'zgaruvchi nomida 2 va undan ortiq so'z qatnashsa ularning orasini 
pastki chiziq (_) bilan ajrating (ism_sharif="Anvar Soliyev"). 

O'zgaruvchiga tushunarli nom bering (y=20 emas yosh=20, d="Korea" 
emas davlat = "Korea" va hokazo) 

Shuningdek o'zgaruvchilarga Pythonda ishlatiladigan funksiyalar va 
maxsus kalit so'zlarning (keywords) nomini bermang. Kalit so'zlar ro'yhatini ko'rish 
uchun Shell konsolida avval help() deb yozing va Enter tugmasini bosing. Keyin esa 
keywords deb kiritib, yana Enter bosing. Natijada, Pythondagi maxsus kalit so'zlar 
ro'yhatini ko'ryapmiz: 
help> keywords 
Here is a list of the Python keywords. Enter any keyword to get more help. 
False 
class 
from 
or 
None 
continue 
global 
pass 
True 
def 
if 
raise 

---

37 
and 
del 
import 
return 
as 
elif 
in 
try 
assert 
else 
is 
while 
async 
except 
lambda 
with 
await 
finally 
nonlocal 
yield 
break 
for 
not 
Bu so'zlardan o'zgaruvchilarni nomlashda foydalanmang