M ü n d ə r I c a t

Cədvəl 3.28 

0-20 sm torpaq qatında AM və mıĢyakın ümumi formasının fon miqdarı 

 

            Torpaqlar  

Zn 

Cd 

Pb 

Hg 

Cu 

Co 

Ni  

As 

Çimli podzol qumlu və 

qumsal 

28 

0.05 

6 

0,05 

  8 

 3 

  6 

1,5 

Çimli-podzol gilli və 

gillicəli  

45 

0.12 

15 

  0,1 

15  

 10  

 30  

2,2 

Boz - meşə  

60 

0.2 

16 

0,15 

18  

 12 

 35 

2,6 

Qara torpaqlar 

68 

0.24 

20 

0,2 

 25 

 15 

45  

5,6 

Tipik və qələviləşmiş 

qaratorpaqlar  

28.5 

0.09 

8.9 

  - 

10,5 

  - 

21,6 

  - 

Çəmən qaratorpaqlar 

35 

0.17 

10.1 

  - 

12,5 

  - 

22,7 

  - 

 

Həlli. 3.34 cədvəlindən Z

з

 göstəricisinin məlumatlarından istifadə etmək-

lə,  hansı  ki,  41,5-ə  bərabərdir,  3.15  formuluna  görə  hesablayırıq.  Z

з 

=41,5 

qiymətinə  görə,  cədvəl  3.33-dən  istifadə  etməklə  müəyyən  olunur  ki, 

torpağın çirklənmə səviyyəsi dörddür, yəni yüksəkdir, bu insanlarda xroniki 

xəstəliklərin sayının artmasına və ürək-damar sisteminin pozulmasına uyğun 

gəlir.  Baxılan  torpaqda,  3.32  cədvəlinə  uyğun  olaraq,  AM  davamlı  olan 

texniki və yem bitkilərinin becərilməsinə yol verilir.   

 

---

350 

 

3.6.  Torpağın aqrokimyəvi vasitələrlə çirklənməsinin proqnozu   

Üzvi və mineral gübrələrin tətbiqi – bitkinin məhsuldarlığını artırmaq 

üçün vacib şərtdir.  Mineral azot gübrələri bərk və maye formada buraxılır 

və istifadə olunur.  Azotun formasına görə bərk azot gübrələri bölünür:  

●   ammoniumlu (NH

4

): ammonium sulfat, ammonium xlorid;  

●      ammonium  nitratlı  (NH

4

  NO

3

):  ammonium  selitrası,  sulfat-nitrat 

ammonium;  

●   nitratlılar (NO

3

): natrium selitrası, kalsium selitrası;    

●   amidlilər (NH

2

): karbamid (sidik cövhəri), kalsium sianamid.