M ü n d ə r I c a t

 

Cədvəl 3.38 

Qida məhsullarında və ərzaq xammalında radionuklidlərin miqdarının 

sanitar-gigiyenik normativləri, Bk/kq  (SanPiN 2.3.2.1078-01). 

            

Məhsullar 

   Sezium – 137   Stronsium – 90  

Ərzaq istehsalı üçün dən   

70 

40 

Dənlipaxlalıların toxumu  

50 

60 

Tərəvəz, bostan  

120 

40 

Kartof  

120 

40 

Meyvələr, giləmeyvə və üzüm  

40 

30 

Balıq  

130 

100 

Ət   

160 

50 

Yumurta  

80 

50 

Süd, slivka, smetan  

100 

25 

Şəkər  

140 

100 

 

---

364 

 

Bu  zaman  torpağın  çirklənməsinin  sıxlığının  nəzarət  səviyyəsi  (P

nəz

, 

kBk/m

2

)  bitkidə  radionuklidlərin  xüsusi  aktivliyini  (D

ак

,  Bk/kq)  keçmə 

əmsalına KÖ bölməklə  təyin olunur:    

 

                            P

nəz

 = D

ak 

/ KÖ                                             (3.29)   

 

Müxtəlif    bitkilər  üçün  xüsusi  aktivlik SanПиH  2.3.2.1078  -  01  əsa-

sında (cədvəl 3.37) götürülür; yəni radionuklidlərlə çirklənməsinə görə tor-

pağın  aqroekoloji  qiymətləndirilməsi  verilir  və  bu  torpaqda  müxtəlif  kənd 

təsərrüfatı bitkilərinin becərilmə imkanları müəyyən olunur.  

Torpaqdan bitkiyə radionuklidlərin keçmə əmsalı eksperimentlərlə tə-

yin olunur və ya 3.38–3.39 cədvəllərində verilmiş qiymətlərdən istifadə olu-

na  bilər  (Radioaktiv  çirklənmə  şəraitində  kənd  təsərrüfatının  aparılmasına 

tövsiyyələr, 1991).    

Otlaq və biçənəklərdə torpağın çirklənməsinin nəzarət səviyyəsi müx-

təlif  otlarda  və  heyvandarlıq  məhsullarında  radionuklidlərin  keçmə  əmsal-

larını  nəzərə  almaqla  təyin  olunur.  Otlaq  torpaqları  üçün  nəzarət  səviyyə-

sinin  təyinində,  süddə  və  ətdə    SanPiN  2.3.2.1078  -  01üzrə  (cədvəl  3.39) 

radionuklidlərin yol verilən xüsusi aktivliyi  əsas kimi qəbul olunur.