M ü n d ə r I c a t

ġəkil.  2.8.  Buğdanın  məhsuldarlığına  və  zülallığına    rütubətli  (1),  mötədil 

rütubətli (2), və quraqlıq illərində azot gübrəsinin təsiri. (Schlesinger, 1970) 

düz xətlər- məhsuldarıq, ştrixlər – zülalın miqdarı 

 

Məlumdur  ki,  hər  bir  torpaq-iqlim  zonası  və  ya  aqrokimyəvi  rayon 

üçün təcrübə yolu ilə üzvi və mineral gübrələrin orta norması müəyyənləş-

dirilib.  Bununla  N  gübrələrinin  effektliyinin  hava  şəraitindən  asılı  olduğu 

danılmazdır,  həm  də  onların  bitkilərə  təsirinə.  Gübrələrin  optimal  dozası 

təyin  etmək  üçün  aşağıdakı  dövrlərdə  yağıntıların  ümumi  miqdarını  qeydə 

alırlar: 

---

101 

 

a) əvvəlki ilin 1 avqustundan payızda hər 5°C-dən dəyişdikdə; 

b)  payızda  5°C-dən  sonrakı  dekadadan  yazın  birinci  5°C-dəki  deka-

dasına qədər.  

Planlaşdırılmış  məhsuldarlığa  hesablanmış  P  və  K  gübrələrinin  miq-

darı N gübrələrinin dozalarına münasib uyğunlaşdırılır (korrektiruyet). 

Əgər quraqlıq yay proqnazlaşdırılıbsa N, P və K arasında nisbət P:K 

payı hesabına artır. 

Becərilən  bitkilərin  əkinlərinin  əlavə  yemlənməsi  effektliyi  aqrome-

teoroloji şəraitdən çox asılıdır. Bu xüsusiyyətlərin uçotu gübrələrdən istifa-

dənin məqsədyönlü və iqtisadi effektliyini artırmağa imkan verir.