M ü n d ə r I c a t

Şeliteb  zona  -  yaşayış  massivləri,  ictimai  binalar,  eləcə  də  ayrı-ayrı 

ekoloji kommunal və sənaye obyektləri üçün (təhlükəsiz və sanitar mühafizə 

zonası tələb etməyən), şəhər daxili əlaqə yollarının qurulması, küçələr, mey-

danlar, parklar, bağlar, sahillər və s. üçün nəzərdə tutulmuş məkandır. 

Ekoloji  tələbbri  nəzərə  almaqla  seliteb  zonanın  formalaşdırılması  və 

əsaslı təş-kili aşağıdakıları nəzərdə tutur: 

-

 

verilmiş rayonun (ümumi klimatik və landşaftdan başlayaraq) ümu-

mi ekoloji parametrlərinin qeydiyyatı; (uçotu); 

-

 

ətraf mühitin vəziyyətinin seliteb kompleksin deqradasiyası ilə mü-

qayisəli analizi; 

-

 

mühəndis-ekoloji xüsusiyyətlərin istifadə olunması (ərazinin ekoloji 

tutumu, təbii kompleksin biogeokimyəvi aktivliyi, demoqrafik tutum, çoxal-

ma qabiliyyəti və s). 

-

 

hava və  su  baseynlərinin  mühafizə  dərəcəsi,  torpaq-bitki  örtüyünün 

sənaye  obyektlərinin  texnoji  təzyiqindən  mühafizə  dərəcəsi,  nəqliyyat  sis-

temləri, əkinçiliyin kimyalaşması prosesləri, məişət və heyvandarlıq tullantı-

larının  daşınması  və  utilizasiyası,  xüsusi  təhlükəli  maddələrin  zərərsiz-

ləşdirilməsi (radioaktiv, yüksəkzəhərli, kanserogen). 

Şeliteb  zona  ərazisindən  istehsal  və  nəqliyyat  obyektlərini  (ekoloji 

nöqteyi-nəzərdən yol verilməz mənfi təsir edənləri) çıxarmaq lazımdır, ağır 

məişət tullantıları problemlərini həll etmək, ekoloji təlükəli obyekləri (avto-

zapravkaları,  elektrik  xətlərini)  əhaliyə  minimum  təsir  edən  optimal  vəziy-

yətdə yerləşdirmək; səs-küy, vibrasiya təzyiqlərini azaltmaq və sözsüz, məs-

kunlaşma yerlərinin (xüsusi şəhərlərdə) təbii sistemlərinə münasib və kons-

truktiv qayğı vacibdir. 

Şəhərlərin  müasir  istehsal  vəziyyəti  və  digər  infrastrukturlaı  böyük 

ərazilər tələb edir: məsələn, havanın, suyun, torpağın əlverişli ekoloji vəziy-

yətini saxlamaq üçün (cədvəl 2.64.). 

---

243