M umarova, М. Nabiyeva

«Ari, kabutar va bola» so‘zlari ustida ishlash

1. 
   Ari qayerda uchib borardi? ari
   
2. 
   U birdan suvga yiqilib, qanday holatgatushdi? и
   
3. 
   Kabutar arini ko‘rib nima qildi? kabutar
   
4. 
   Ari qanday qilib falokatdan qutildi? ari
   
5. 
   Bola tuzoq qo ‘yib nim a qildi? bola
   
6. 
   Ari kabutam i qutqarmoqchi bo ‘lib nimaish qildi? ari
   
7. 
   Kabutar nimadan qutildi? kabutar
   

Matnni so‘zlab berishda birinchi qismda bitta gap berilishiga qaramay
«zv» ga e’tibor beriladi. Arining falokatga uchrashi shu gapdan boshlanadi. M atnning asosiy qism lari (2-, 6-) ustida ish olib borish zarur. Bu qismlardagi ikkita gapda ari haqida fikr yuritiladi. 0 ‘quvchilar ari so‘zi
o‘rnida «m> ni qo‘llab, so‘zlab beradilar.

4. Yozishga tayyorgarlik

Agar matn yozuv taxtasiga yoki kartonga yozilgan bo‘lsa, o‘quvchilar uni ichda o‘qiydilar. Shundan so‘ng ayrim so‘zlarni {holatga, rahmi, darhol, cho'pni, falokatdan, ko'rib) bo‘g‘inlab aytadilar yoki ularning imlosini izohlaydilar. 0 ‘quvchilarga reja asosida yozish uchun o‘ylashga vaqt beriladi. Yozuv taxtasidagi matn yopiladi. M atn m azm unini eslashda o‘q uvchilar tom onidan aytilgan imlosi qiyin so‘zlardan 2 -3 ta- sini o‘qituvchi yozuv taxtasiga yozib qo‘yadi.


Tanlab bayon yozish

M uallif K. Q osim ovaning «Ona tili o‘qitish m etodikasi» darsligida ko‘rsatilishicha, tanlab bayon yozish bayon matnining biror qismini tanlab qayta hikoyalashdir. Masalan, o‘qilgan matndan faqat qatnashuvchilarning tashqi ko‘rinishi, tasvirlangan qismnigina qayta hikoya qilish, faqat ikki qatnashuvchining uchrashish manzarasini qayta hikoyalash, faqat tabiat tasvirini hikoya qilish kabidir.