Magistratura məRKƏZİ Əlyazması hüququnda

2015-2017-ci illərdə sintetik SYV və oxşar məhsulların import və export 
 strukturu (1000$ ilə)
İllər 
üzrə 
İmport 
Export 
o cümlədən 
Cəmi 
o cümlədən 
Cəmi 
Xarici 
ölkələr 
Müstəqil 
Dövlətlər 
Birliyinin 
dövlətləri 
Xarici 
ölkələr 
Müstəqil 
Dövlətlər 
Birliyinin 
dövlətləri 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
Cəmi 
2015 
2016 
2017 
4212208,0 
5268647,0 
5713171,0 
2762692,0 
3170478,0 
3810871,0 
1450517,0 
2099169,0 
190330,0 
4348153,0 
6373166,0 
6059401,0 
3442762,0 
5443448,0 
4956927,0 
905491,1 
929818,0 
1103474,0 

---

33 
Kimya sənayesi məhsulları 
2015 
2016 
2017 
183912,1 
246268,0 
335803,1 
137874,0 
179474,1 
247805,0 
46049,1 
69805,0 
87908,1 
131919,0 
193124,1 
93051,1 
32115,0 
43587,0 
24957,1 
99716,0 
149547,1 
68103,9 
Sintetik yuyucu vasitələr 
2015 
2016 
2017 
20524,0 
28729,1 
30492,1 
17369,1 
25106,1 
26857,2 
3256,0 
3724,1
3736,2 
835,0 
587,1 
- 
0,91 
0,11 
- 
854,2 
587,2 
- 
 
Cədvəl 10. 
2015/2017-ci illərdə SYV-in və oxşar məhsulların
exportunun xüsusi çəkisi
İmport
Export
İllər üzrə mal 
qrupları 
o cümlədən 
o cümlədən 
Cəm 
Xarici 
dövlətlər 
Müstəqil 
Dövlətlər 
Birliyinin 
Cəm 
Xarici 
ölkələr 
Müstəqil 
Dövlətlər 
Birliyinin 
dövlətləri 
dövlətləri 
Kimya sənayesi məhsulları 
2015 
4,40 
5,0 
3,20 
3,1 
0,93 
11,1 
2016 
4,80 
5,70 
3,40 
3,1 
0,90 
16,1 
2017 
4,90 
5,80 
3,50 
3,2 
0,90 
17,0 
Sabun, yuyucu vasitələr və anoloji məlumatlar 
2015 
0,50 
0,65 
0,33 
0,05 
- 
0,1 
2016 
0,60 
0,80 
0,2 
0,04 
- 
0,1 
Respublikamıza idxal olunan sintetik yuyucu vasitələrin çeşidləri kifayət 
qədər genişdir və bu məhsulların bəziləri ölkəmizdə geniş yayılmışdır. 

---

34 
Cədvəl 11. 
Süni, sintetik və qarışıq rəngli olan parçalar üçün təyin olunan 
“Persil” adlı sintetik yuyucu vasitənin üç tip üzrə resepti 
Maddənin adı 
A 
B 
V 
Na alkilsulfat 
8 
4 
- 
Na silikat 
3 
3 
3 
Alkilbenzolsulfonat Na 
14 
18 
18 
Na alkilkarboksilat 
-
-
4 
Su 100%-ə qədər 
- 
- 
- 
Na bikarbonat 
11 
11 
11 
Pentanatnatrifosfat 
26 
26 
26 
Cədvəl 12. 
2017/2018-ci illər ərzində SYV-in ölkəmizə importu
İmport olunan 
məmulat 
Dövlətlər 
2017-2018ci illər üzrə 
Kəmiyyət 
Dəyər 
Sabun 
Rusiya 
Türkiyə 
Ukrayna 
İran 
2681,1 
2972,2 
713,0 
525,4 
3504,2 
2980,2 
381,3 
171,2 
1135,3 
1961,1 
417,3 
120,3 
961,1 
21000,5 
124,3 
21,3 
Məişət kimya 
malları 
Polşa 
Rusiya 
Türkiyə 
Ukrayna 
İran 
520,1 
1760,3 
13820,2 
805,7 
3564,2 
- 
3495,4 
16845,3 
782,4 
3270,5 
290,2 
3496,3 
15855,2 
246,9 
647,6 
- 
1435,2 
22935,4 
187,4 
455,1 
Yuxarıda göstərilən cədvəllərdə isə respublikamıza bəzi xarici dövlətlərdən 
idxal olunan məişət kimya mallarının miqdarı və məbləği göstərilmişdir.[15] 

---

35 
Məişət kimya malları (SYV) istehsalını daha da təkmilləşdirib sistemli 
təhlil etmək üçün aşağıda göstərilən istiqamətlər üzrə kompleks tədbirlər 
hasırlamağa ehtiyac duyulur:
- SYV istehsalı zamanı qurulmuş planların daha da formalaşdırılması; 
- SYV istehsalınıntənzimlənməsi və qabaqcadan proqnozların verilməsi; 
- SYV 
istehsal edən müəssisələrin göstəriciləri 
- Texniki və elmi inkişaf; 
- SYV-in və bu məhsullara oxşar vasitələrin keyfiyyətinin artırılmasının 
sistemli inkişaf etdirilməsi; 
- SYV 
fondları sisteminin işlənməsi;
- SYV və bu vasitələrə oxşar məhsullar müəssisələrin yaradılması; 
- SYV istehsal edənbirgə müəssisələrin yaradılması; 
- SYV və bu vasitələrə oxşar məhsullar istehsal etmək üçün yaradılmış 
müəssisələrin texniki-iqtisadi əsaslandırılması;
SYV istehsal edən müəssisələrin başqa xarici dövlətlərin müəssisələri ilə 
əlaqələrin yaradılma forması və bu metodların təkmilləşdirilməsi.
[22]
Milyon $-la xarici ticarət dövriyyəsi 
□ Export
□ İmport 
1996 1997 1998 19992000 2011 2012 2013 2014 2015 2016 20172018 
Məişət kimya mallarının (SYV-in) exportunun empirik qiymətləndirilməsi 
ölkəmizin xarici iqtisadi konsepsiyasının ən vacib amillərindən biridir. 
Respublikamızın strateji məqsədinə çatması üçün dövlətinin təhlükəsizliyini, 

---

36 
müstəqilliyini və ərazi bütövlüyünü ardıcıl olaraq tədqiq etməyi təklif edirik: 
Azərbaycan Respublikasında xarici ticarət dövriyyəsinin ümumi vəziyyətini təhlil 
etmək; 
1. Xarici ölkələrlə respublikamızın ticarət dövriyyəsinin tədqiq edilməsi; 
2. Xarici dövlətlərlə respublikamız arasında export olunan malların tədqiq 
edilməsi 
3. Dövlətimizin xarici ticarət dövriyyəsinin exportunun mallar üzrə analizi; 
4. SYV və ona oxşar malların dövriyyəsinin vəziyyətinin təhlil edilməsi; 
5. Kimya sənayesinin vəziyyətinin təhlil edilməsi; 
6. Kimya sənayesinin import və export dövriyyəsinin müəyyən olunması; 
7. İmport və export zamanı SYV və ona oxşar vasitələrinxalis çəkisinin 
müəyyən olunması; 
8. MDB və xarici ölkələrə İmport və export olunan SYV və ona 
oxşarvasitələrin kodlaşdırılması dövriyyəsinin təhlil edilməsi; 
9. Ayrı-ayrı dövlətlər üzrə mədəni məişət mallarının export dövriyyəsinin 
tədqiq edilməsi - Dövlət Statistika Komitəsinin verdiyi məlumatlar əsasında
Hazırda Respublikamızın xarici ticarət dövriyyəsi çox sürətlə inkişaf 
mərhələsindədir.