Mahalla va oila

onglilik, ong osti, ongsizlik
farqlangan.
Psixodiagnos-
tika 
Odamlarning psixologik rivojlanganliklari darajasini aniqlash 
va ularni differensiatsiya qilish, ularning psixikasi va hulqini 
baholash kabi muammolarni o‘rganadi va yechadi.
Psixodiagnostik 
metodikalar 
Bu odamlarning individual-psixologik xususiyatlarini o‘lchash 
va baholashga mo‘ljallangan maxsus psixologik vositalar. 
Psixologik 
Psixologik bilimlarni, psixologiyaning ilg‘or ilmiy yutuqlari va 

---

208
targ‘ibot 
tajribalarini keng yoyish. P.t. ilmiy tekshirish institutlarining 
xodimlari, universitet va pedagogika oliy o‘quv yurtlaridagi 
pedagogika va psixologiya kafedralarining o‘qituvchilari, 
tajribali maktab o‘qituvchilari tomonidan tashkil qilinadi. 
P.t.ning shakl va usullari xilma-xildir: ma’ruzalar, suhbatlar, 
maslahatlar, muno-zaralar, savol-javob kechalari, psixologik 
tajribalar o‘tkazish va hokazo. 
Psixologik tahlil 
Inson psixik faoliyatining psixologik shart-sharoitlari va 
tarkibini ochib berishdan iborat ilmiy-tekshirish usullaridan 
biri. P.t.ning vazifasi faoliyatning psixologik komponentlarini 
aniqlash, kishini faoliyatga undashda turli psixik jarayon va 
xususiyatlarning roli, faoliyat jarayonida namoyon bo‘ladigan 
psixik xususiyatlarni ko‘rsatishdan iboratdir. 
Psixologiya 
(Yunon. 
psyche
– jon, 
logos
- ilm); miyaning ob’ektiv 
voqelikni aks ettiruvchi funksiyasi bo‘lgan psixika haqidagi 
fan. P. psixikaning yuzaga kelish mexanizmlari va umumiy 
qonuniyatlarini o‘rganuvchi fan. 
Oila 
psixologiyasi 
Psixologiya, ijtimoiy psixologiya fanlarining alohida sohasi. 
O.p.ning 
maqsadi
- oila psixologiyasiga oid eng muhim 
bilimlarni berish va ular asosida tegishli malakalar va 
ko‘nikmalarni shakllantirib, yoshlarni oilaviy hayotga 
tayyorlashdir; premeti - oilaning ijtimoiy va etnopsixologik 
xususiyatlari; 
vazifalari
quyidagilardan iborat: yoshlarda 
oilada shaxsning shakllanishidagi roli haqida to‘laqonli 
tasavvurni shakl-lantirish; yoshlarni oilaning ijtimoiy tarixiy 
kelib chiqishi va yuzaga kelgandan so‘ng oilaviy hayot 
davomida bo‘ladigan o‘zgarishlar haqidagi ilmiy asoslangan 
bilimlar bilan tanishtirish; yoshlarda oilaviy hayotda muqarrar 
ravishda sodir bo‘ladigan o‘zgarishlar, muammolar, 
qonuniyatlar haqidagi ilmiy asoslangan to‘laqonli tasavvurni 

---

209
shakllantirish va ularni bu jarayonlarga tayyorlash; yoshlarni 
oilaviy hayotda yuzaga keladigan muammolarga konstruktiv 
tus berishga, destruktiv yo‘nalishdagilaridan esa saqlanishga 
o‘rgatish; yoshlarda oilaviy hayotni o‘ziga xos xususiyatlarini 
ilmiy asoslangan tarzda talqin etib, muammoli vaziyatlardan 
psixologik jihatdan oqilona (oilaga va uning mustahkamligiga 
salbiy ta’sir etmagan holda) chiqish imkonini beruvchi 
malakalarni shakllantirish; yoshlarda o‘zlariga turmush 
o‘rtog‘ini to‘g‘ri tanlash malakalarini shakllantirish; yoshlarni 
oiladagi muloqotga tayyorlash; yoshlarni oilani 
rejalashtirishga o‘rgatish; yoshlarni jinsiy hayotga ilmiy 
asosda tayyorlash; yoshlarda oilaning mustahkamligini 
ta’minlovchi bilim va malakalarni shakllantirish; o‘quvchilarda 
oilani o‘rganuvchi psixologik tashxis metodikalari bilan 
ishlash va ular yordamida olinadigan natijalarni to‘g‘ri talqin 
etish malakalarini shakllantirish.