MahirəNərimanqızı

nonkonformizm
adlanır. Nonkonformizm bir növ 
«neqativizm» anlayıĢına sinonim, «konformluq» anlayıĢına 
antonimdir.
Qrup qütbləĢməsi
. Kiçik qruplarda özünü göstərən 
hadisələrdən biri də qrup qütbləĢməsi hadisəsidir. «Qrup 

---

www.elmler.net
 - 
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi
 
Ümumi psixologiya. Psixologiya 
208 
qütbləĢməsi fenomeni» anlayıĢı ilk dəfə olaraq 1969- cu ildə 
S.Moskoviçi və M.Zavolloni tərəfindən irəli sürülmüĢdür. 
D.Mayersə görə qrup qütbləĢməsi qrupun təsiri altında onun 
üzvlərinin əvvəl mövcud olan ənənələrinin güclənməsi, qrupun 
rəyinin parçalanması əvəzinə orta ənənənin öz qütbünə 
köçürülməsindən ibarətdir.
1
D.Mayersin 
fikrincə, 
qrup 
qütbləĢməsi fərziyyəsi belə bir qənaətə gəlməyə imkan verir ki, 
qrupda aparılan müzakirə hər bir yarımqrup üzvləri üçün 
ümumi olan ilkin ustanovkanın güclənməsinə səbəb olur. Əgər 
adamlar əvvəlcədən nəyinsə «lehinə» fikir söyləməyə 
meyllidirlərsə, 
müzakirə 
onların 
mövqelərini 
yalnız 
möhkəmləndirir. Əgər onlar nəyinsə «əleyhinə» gedirlərsə, 
müzakirədən sonra öz etirazlarını daha güclü Ģəkildə 
göstərəcəklər.
Qrupda rəhbərlik və liderlik problemi
. Sosial qrurların 
strukturunu 
nəzərdən 
keçirdikdə 
onların 
daxilində 
Ģəxsiyyətlərarası münasibətlərin bərabərlik (paritet) əsasında 
qurulmadığı aydın olur. Hər bir qrupda Ģəxsiyyətlərarası 
münasibətlər bir növ qrup üzvlərinin sosial- psixoloji statusunu 
əks etdirir. Hər hansı qrupda kim isə hökm verir, müəyyən 
tələblərin yerinə yetirilməsinə nəzarət edir, onun tələb və 
tapĢırıqları isə baĢqaları tərəfindən danıĢıqsız yerinə yetirilir. 
BaĢqa sözlə hər bir qrupda ona rəhbərlik edən «rəhbər iĢçi», 
«lider» və onun tapĢırıqlarına əməl edən adamlar: «tabe iĢçilər» 
mövcud olur. Qrupun fəaliyyətinin səmərəliliyində ona düzgün 
rəhbərliyin rolu olduqca böyükdür. Buradan isə qrup rəhbəri və 
liderinin həmin sahədəki peĢəkarlığı, baĢqa sözlə qrupa düzgün 
rəübərlik etmək məsələsi ortaya çıxır.
Sosial 
psixologiyada 
«rəhbərlik» 
və 
«liderlik» 
anlayıĢlarının oxĢar və fərqli cəhətləri qeyd olunur. Həm 
«rəhbər», həm də «lider» qrupa baĢçılıq edən adam kimi 
nəzərdə tutulur. Adətən, rəhbər nisbətən yüksək səviyyəli, 
1