MahirəNərimanqızı
Yüklə 6,04 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
- Virtual İnternet Resurs Mərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya 240 240 Bu, orqanizmin cavanlığından və uĢağın mərkəzi sinir sistemində proseslərin mütəhərrikliyindən asılıdır. Kiçik məktəblilər heç bir xüsusi çətinlik olmadan bir fəaliyyət növündən digərinə keçə bilirlər. Lakin burada hələ də “uĢaqlıq” əlamətləri qalır. Belə ki, uĢaqların diqqətini ən çox onlara bilavasitə təsir edən və onlar üçün maraqlı olan cisim və hadisələr cəlb edir. Kiçik məktəb yaĢı dövründə hafizə də öz inkiĢafını davam etdirir. Bu dövrdə mexaniki hafizə üstünlük təĢkil edir. Bu dövrdə uĢaqlar hər cür materialı asanlıqla əzbər öyrənə bilirlər, ona görə də əzbər öyrənməyə meylli olurlar. Bunun müəyyən əhəmiyyəti olsa da uĢaqları quru əzbərçiliyə alıĢdırmaq olmaz. ġübhəsiz bəzi materialları, məsələn, vurma cədvəlini əzbərdən bilmək yaxĢıdır. Lakin təcrübəli müəllim vurma cədvəlini əzbərdən öyrənməyi tapĢırmazdan əvvəl cədvəlin strukturunu ətraflı izah edir, onun hansı prinsip üzrə tərtib olunduğunu uĢaqlara baĢa salır. Öyrənmə bu Ģəkildə təĢkil olunduqda əgər Ģagird, məsələn, yeddi dəfə səkkiz neçə etdiyini yaddan çıxarıbsa, özünü itirmir. O, yeddi dəfə yeddinin neçə etdiyini yada salır və buna yeddi əlavə edir. Çox vaxt birinci-ikinci sinif Ģagirdləri materialı hərfən yadda saxlamağa çalıĢırlar. Bu, həmin yaĢda Ģagirdlərin oxuduqlarını və eĢitdiklərini öz sözləri ilə ifadə edə bilməmələri ilə izah oluna bilər. Burada nitqin lazımi səviyyədə inkiĢaf etməməsi və müəllimin Ģagirddən öyrən- diyini dəqiq və tam yada salmağı tələb etməsi də rol oynaya bilər. Təcrübə göstərir ki, kiçik məktəblilərdə, xüsusilə birinci-ikinci sinif Ģagirdlərində birinci siqnal sistemi üstünlük təĢkil etdiyinə görə əyani materialları daha yaxĢı yadda saxlayırlar. Kiçik məktəb yaĢlı uĢaqlarda məntiqi hafizə nisbətən zəif inkiĢaf etmiĢ olur. Birinci-ikinci sinif Ģagirdlərindən fərqli olaraq üçüncü-dördüncü sinif Ģagirdləri elə yadda saxlamağa çalıĢırlar ki, sonradan onu öz sözləri ilə danıĢa bilsinlər. |