www.elmler.net -
Virtual İnternet Resurs Mərkəzi Ümumi psixologiya. Psixologiya 345
345
345
345
345
345
345
345
345
sahəsinin, idrak imkanlarının formalaĢması və inkiĢafı yolla-
rını müəyyənləĢdirə bilsin, onlarda müstəqil iĢləmək bacarığı
aĢılaya bilsin. Bunun üçün isə müəllim bir sıra zəruri bilik,
bacarıq və vərdiĢlərə malik olmalıdır. Bunlardan: müxtəlif yaĢ
dövründə Ģagirdlərdə idrak qabiliyyətləri inkiĢafının psixoloji-
pedaqoji əsasları haqqında bilikləri, öyrənilən faktları təhlil
etmək və ümumiləĢdirmək, müqayisə etmək, onların mühüm
və ikinci dərəcəli əlamətlərini ayıra bilmək bacarığını, Ģagirdi
problem situasiya ilə qarĢılaĢdıra və onu fikirləĢdirə bilmək
bacarığını və s. göstərmək olar.
Tərbiyəedici funksiya da inkiĢafetdirici funksiyadan az
əhəmiyyətə malik deyildir. Tərbiyəedici pedaqoji funksiya
təlim prosesində və sinifdənkənar tədbirlər zamanı Ģagirdlərdə
düzgün elmi dünyagörüĢünün formalaĢması, ideya-siyasi,
əxlaqi, estetik və vətənpərvərlik tərbiyəsi vəzifələrinin yerinə
yetirilməsi ilə bağlıdır. ġübhəsiz, bu funksiyanın həyata
keçirilməsi də müəllimdən zəruri pedaqoji bacarıq və
vərdiĢlərə yiyələnməyi tələb edir. Bunlardan, dərsdə və sinif-
dənkənar tədbirlər zamanı tədris edilən fənnin imkanlarından
tərbiyəvi məqsədlər üçün istifadə edə bilmək bacarığını,
kollektivizm, prinsipiallıq, fəal əxlaqi mövqe tərbiyə edə
bilmək bacarığını, Ģagirdlərin Ģüurlu olaraq peĢə seçmələri və
ilkin peĢə hazırlığı üçün Ģərait yarada bilmək bacarığını və s.
göstərmək olar.
Kommunikativ öyrədici funksiya bir tərəfdən müəllimin
kommunikativ fəaliyyətinin təĢkili, digər tərəfdən onun
Ģagirdlərə zəruri məlumatlar verməsi ilə bağlıdır. Müəllimin
kommunikativ fəaliyyəti düzgün qurulduqda tədris etdiyi
elmin əsaslarını öyrədə bilir, Ģagirdlərin maraq və
ehtiyaclarını ödəyir, real Ģəraitdən asılı olaraq təlim və tərbiyə
metodlarından səmərəli Ģəkildə istifadə etməyi bacarır.
Kommunikativ funksiyanı həyata keçirmək üçün müəllim
siniflə və ayrı-ayrı Ģagirdlərlə, ayrı-ayrı müəllimlərlə və bütün
müəllim kollektivi ilə, məktəb rəhbərləri ilə, Ģagirdlərin