Maktabgacha ta’limda pedagogik jarayonlarni loyihalashtirish fanidan O’quv-uslubiy majmua

15-mavzu. Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida bolalarning dizayn faoliyati
Asosiy savollar
1. Bolalar dizayni kontseptsiyasining mohiyati
2. Bolalar dizayni texnologiyasi.
3. Kattaroq maktabgacha yoshdagi bolalarning ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirish uchun shart-sharoitlar.


Mavzuga doir asosiy tushuncha va iboralar:bolalar dizayni, kontseptsiya mohiyati, dizayni texnologiyasi, ijodiy qobiliyatlar, shart-sharoitlar.
1-asosiy savol bo’yicha darsning maqsadi: pedagogik faoliyatda dizayn texnologiyasi hamkorlikni, bolalar va kattalarning birgalikda yaratishini ta'minlashning o'ziga xos vositasi ekatligi yuzasidan ma’lumotlar berish.
1-asosiy savolning bayoni:
Dizayn texnologiyalari - shaxslararo o'zaro ta'sir doirasiga jalb qilish orqali ijtimoiy va shaxsiy tajribani rivojlantirish va boyitishni nazarda tutadi. Dizayn texnologiyasi hamkorlikni, bolalar va kattalarning birgalikda yaratishini ta'minlashning o'ziga xos vositasi, ta'limga o'quvchiga yo'naltirilgan yondashuvni amalga oshirish usulidir.
Ushbu texnologiyalar jarayonda amalga oshiriladi:

• guruhlarda, juftlikda ishlash amalga oshiriladi;

  
  

• suhbatlar, munozaralar olib boriladi;

  
  

• faol o'zaro ta'sir: tajriba, taqqoslash, kuzatish, tadqiqot va boshqalardan foydalaniladi.

  
  

Hozirda maktabgacha ta'limda ushbu texnologiyalar guruhi nisbatan yangi va noan'anaviy hisoblanadi. Ammo bu yo'nalishda birinchi urinishlar allaqachon amalga oshirilmoqda.

Pedagogika sohasida izlanishlar olib brogan A.A. Petrikevich ta'limda loyiha usulidan foydalanish va maktabgacha yoshdagi bolalarda kognitiv faollikni rivojlantirish muammolarini hal qilishning zamonaviy yondashuvlarini ishlab ciqqan.
Shuni ta'kidlash kerakki, dizayn texnologiyalaridan foydalanish TRIZ texnologiyasidan foydalanmasdan (ixtirochilik muammolarini hal qilish texnologiyasi) mavjud bo'lmaydi. Shuning uchun ijodiy loyiha ustida ishlashni tashkil qilishda ta'lim oluvchilarga biror narsani tadqiq qilish yoki tajribalar o'tkazish orqali hal qilinishi mumkin bo'lgan muammoli vazifa taklif etiladi.
Dizayn texnologiyasi guruhning mavzuni rivojlantiruvchi makonini tegishli tarzda tashkil qilishni talab qiladi. Hujjatlar, kitoblar, turli xil ob'ektlar, ensiklopediyalar guruhga joylashtirilgan, ular tushunishlari mumkin. Loyihani amalga oshirish uchun zarur bo'lsa, bolalar kutubxonalar, muzeylar yoki boshqa muassasalarga borishlari mumkin.
Dizayn texnologiyasi turli xil kombinatsiyalarda o'quv jarayoni ishtirokchilarining birgalikdagi faoliyatiga qaratilgan: tarbiyachi - bola, bola - bola, bolalar - ota-onalar. Faoliyatning birgalikdagi-individual, birgalikdagi o'zaro ta'sirli, birgalikdagi-tadqiqot shakllarida amalga oshirish mumkin.
Dizayn texnologiyasining afzalliklaridan biri shundaki, har bir bolaga jamoadagi o‘z o‘rniga egaligi va muhim hamda zarurati e'tirof etiladi. U guruhning jamoaviy sa'y-harakatlari natijasini ko'rinadi. Bolalar uchun shaxsiy, o'ziga xos ish natijasi rasm, ilova, albom, tuzilgan ertak, tayyorlangan kontsert, spektakl, kitob, hosil va boshqalar bo'lishi mumkin. Loyihani amalga oshirish jarayonida bolalarda mustaqillik rivojlanadi. Ularda faollik, mas'uliyat, bir-biriga ishonch hissi, bilimga qiziqishi oshadi.