XX
asirdin ekinshi yanm ina kelip jasaw jagdaylarinm
JN«|biIhi>iwi. ilim-texnikanin rawajlaniwi xaliq sammn keskin
IfllWi -«Demograflyaliq janliw » ga alip keldi.
?, Xaliq sammn osiwi, tabiyatqa tasirinifi kusheyiwi
ftlllyjcsinde
jergilikli, regional, dunya masshtabmdagi global
VtiOfogiyahq mashqalalar payda boldi. Yadro energiyasman ken
puydiilana basladi. Insan kosmosqa shigip, Aydi iyelep aldi.
Jamiyet
rawajlaniwmm
noosfera
(«noos» - aqil, «sfera» - qabiq)
hAM|ishina ote basladi (2-siiwret).
Planetamizdin tirishilik qabigi-biosferanm
turaqliligma ziyan
liygizdi. Togaylardm maydam qisqardi, sahralasiw, turler sammn
keskin kemeyiwi, qorshagan ortahqtm pataslamwi hawij aldi.
1%0-jillarda global ekologiyahq bankrot
belgileri korine basladi
lu'nn ogan qarsi birlesken jamiyetshilik hareketi payda boldi.
Kiiwajlangan mamleketlerde nizamlar qabil etildi, koplep
ekologiyahq xaliq araliq sholkemler diizildi, qorshagan ortahq
imishqalalan boymsha
konferenciyalar otkerildi, konvenciyalarga
ijol qoyildi. Tikkeley insanmri jasaw ortaligm qorgaw maseleleri
menen shugillaniw ekologiyanm ilim sipatmda ahmiyetin asirip
jiberdi.
1970-80-jillarda ekologiyanm ideya ham mashqalalannm
barliq
ilimler
ham
ondiris
tarawlarma
kirip
bariwi
ekologiyalastinw
amelge
asirila
basladi.
Onda
ondiris
processlerin ekologiya talaplarma
qarap sholkemlestiriw, talimdi
ham socialliq tum ustin basqa tarawlarm ekologiyalastinw nazerde
tutilgan.
1980-90-jillarda turaqli rawajlaniw koncepciyasi diizildi ham
om turmisqa usmis etiw baslandi. XX asir aqm na kelip Jer
«kosmosliq kemesi» nde xaliq sam 6 mlrd. adamnan asti ham
kunnen kiinge kobeymekte.
XXI asirge kelip «Tabiyat ham jamiyet»
arasindagi qarama-
qarsiliqlar kiisheyip barmaqta. Eger jaqm on jilhqlar ishinde
13
tiyisli ilajlar korilmese, uluwma planetamiz masshtabmda
ekologiyahq apatshihq ayqin boliwi mumkin.
Qorshagan ortahq mashqalalarin uyreniw ham sheshiw
processinde
ekologiyanm tabiyiy, aniq ham socialliq panler
menen birlesiwi amelge asti. Hazirgi kiinde ekologiya
Dostları ilə paylaş: