Matematika o‘qituvchilar uchun metodik qo‘llanma Yangi nashr

+
12-DARS: 
100 ICHIDA SONLARNI XONADAN 
O‘TIB QO‘SHISH USULLARI
Maqsad:
100 ichida xonadan o‘tib, ikki xonali songa ikki xonali sonni 
qo‘shishni (26 + 28 ko‘rinishidagi) biladi.
1. 
1) Qo‘shiluvchilarni xona birliklariga ajratamiz: 
26 = 20 + 6, 28 = 20 + 8.
2) Qo‘shiluvchilarning o‘nliklarini qo‘shamiz: 
20 + 20 = 40.
3) Qo‘shiluvchilarning birliklarini qo‘shamiz:
 6 + 8 = 14.
3) Natijalarni qo‘shamiz: 
40 + 14 = 54.
2.
44 + 17 = 61
63 + 19 = 82
78 + 13 = 91
40 + 10 = 50
60 + 10 = 70
70 + 10 = 80
4 + 7 = 11
3 + 9 = 12
8 + 3 = 11.
3. 
Masalada g‘oz va tovuqlarning og‘irligi necha kilogrammligini topish 
talab qilinadi. Tarozi pallasi teng bo‘lishi uchun (1-rasm) g‘ozning og‘irligini 
topamiz. G‘ + 1 = 2 + 5 bo‘lishi uchun g‘oz og‘irligi 6 kg bo‘lishi kerak. 2-rasm
-
da g‘oz o‘rniga 6 kg qo‘yib, tovuqning og‘irligini topamiz. 6 + 2 + 2 = 2 + 5 + T. 
Bundan tovuq og‘irligi (3 kg) kelib chiqadi.
4.
37 + 19 va 62 
53 – 22 va 71 
 
84 va 92 – 31
56 < 62
31 < 71 
 
 
84 > 61
1-misolni tushuntiramiz. 37 va 19 sonlarining yig‘indisi bilan 62 sonini 
taqqoslaymiz. Buning uchun dast-
lab, 37 va 19 sonlarining yig‘indisini 
topamiz: 
37 + 19 = 56.
Keyin 56 va 62 
sonlarini taqqoslaymiz: 56 < 62. De
-
mak, 37 va 19 sonlarining yig‘indisi 
62 sonidan kichik. 
2-, 3-misollar o‘quvchilarga mus
-
taqil bajarishlari uchun beriladi.
5. 
Har bir to‘rtburchak ichidagi 
doirachalar sonini topamiz: 1-qa
-
tordagi doirachalar nechta? (10 ta) 
Nechta qatorda tugmalar 10 tadan? 
(4 ta qatorda) 10 talab sanaymiz: 10, 
20, 30, 40. Qolganlarini bittalab sa
-
naymiz: 41, 42, 43, 44, 45. Demak, 
1-to‘rtburchak ichidagi doirachalar 
45 ta. 2-to‘rtburchak ichidagi doira
-
chalar 48 ta. Ifoda tuzamiz: