Mavzu: Bobur ruboiylariga g’urbat mativlari. Reja

Yod etmas ftmish kishini mehnatria kishi,
Shod etmas emish ko'ngulni g'urbatda kishi.
Ko'nglum bu g'ariblikda shod o'lm adi hech,
G ‘urbatda sevunmas emish, albatta, kishi»

Bobur Mirzoning mana bu matlaida ham shu ruhiy holat hukmron:
Jonimdin o'zga yori vafodor topmadim,
Ko'nglumdiu o'zga mahrami asror topmadim. K o ‘rinadiki, ham Farg‘ona, ham Samarqandni qo‘ldan chiqargan
Zahiriddin Muhammad Bobur she’riy sehrga suyangan, dil rozini unga
to‘kib solgan va shu bilan oshufta qalbiga tasalli beigan. Yana muhimi
shundaki, Bobur Mirzoga xos adabiy odat—dalillar, voqealar, shaxslarga
xolisona qarash xususiyati shu parchadan ham zohir bo'ladi. Garchi
Toshkent hokimi unga arzigulik javob qilmagan bo‘lsa-da, ulug' adib
uning fazilati—tab’i nazm i borligi va xushfe’lligini, shuningdek,
nuqsoni—tuzukkina iste’dodi bo'la turib, yaxshi asarlar yarata olmaganini
ro'yi rost ko'rsatib o'tadi.
«Bobumoma»dagi mana shu parchalar ham g'oyat muhimdir. «U l
fursatlarda birar, ikkirar bayt aytur edim. Vale g'azal tugatmaydur
edim. Biigina turki ruboiy aytib yibordim. Ruboiy:

Ishlar bori ko'nglungdag'idek bo'lg'usidur,
In ’om-u vazifa bori buyrulg'usidur.
U l g'alla-u muhmalki deb erding, berdim,
M uhm alg'a bo'y-u g'alladin uy to'lg'usidur.
M ullo Binoiy bu ruboiyning ilk misrasi qofiyasini radif qilib, o'zga
qofiya bilan bir ruboiy aytib o'tkardi:
M irzom ki shohi bahr-u bar bo'lg'usidur,
Olamda bunar biria sar bo'lg'usidur.
B ir muhmal uchun muncha inoyat bo'ldi,
M usta’mal agar desam, nelar bo'lg'usidur.
U l fursatda Xoja Abulbaraka Firoqiy Shahrisabzdin Samarqandga
kelib edi. Dedimkim, o'shul radif va qofiyada aytmoq kerak edi. Bu
ruboiyni Xoja Abulbaraka aytdi. Ruboiy:
Bu javrki qildi davr surulg'usidur,
Sulton-u karam ul uzm i qilg'usidur.
To'kulg'an agarchi to'lm as, ey soqiy,
To'kulg'onim iz bu davrda to'lg'usidur»
Ko'chirilgan parcha bir necha fikmi o'rtaga tashlash imkonini beradi.
Bulardan birinchisi, yuqorida ta’kidlanganidek, she’riyatning Bobur
Mirzo uchun oshufta ko'ngilga tasalli berish vositasi vazifasini o'tagani,
ayni choqda, ijodkor to'lqinli ruhiy olamining asarga singib borishidir.