Qaytariqni sonini ko’paytirish bilan tajriba aniqligi oshadi. Tajriba aniqligi quyidagi formula bilan topiladi:
V
Sx % =
n
Bu yerda Sx – tajriba aniqligi, V-variasiya koefisenti, n- qaytariqlar soni. Masalan V=6.9 va n=2 bo’lganda tajriba aniqligi 4,9 foiz; n=3 da - 4,1foiz, n=6 bo’lganda esa – 2,9 foiz bo’ladi.
Takrorlash kontrol pitomnigidan boshlanadi. Takror qilib ekish tajriba dalasining turli qismlarida navning hosildorligi qanday bo’lishini bildiradi.
Takror yoki qaytariq qilib ekish soni mavjud urug’likning mikdoriga, kutilgan tajriba aniqligiga, tuproq unumdorligiga, pitomnik va nav sinash turlariga bog’liq. Tajriba odatda 3-6 marta takrorlanadi. Bundan kam bo’lishi, olingan miqdoriy ma’lumotlarni statistik tekshirish imkonini bermaydi. Tajriba anikligi o’rganilayotgan navlar mikdoriga ham bog’liq. Nav sinashdagi navlar qanchalik ko’p bulsa, tajriba maydoni shuncha katta bo’ladi va paykalchalari dalaning bir xil sharoitli qismiga joylab bo’lmaydi.
Seleksiya ishida o’rganilayotgan navlar yoki seleksion nomerlar hamma vaqt standart (kontrol) nav bilan taqqoslanib baholanadi. Shuning uchun o’rganilayotgan navlar (nomerlar) bilan birga standart nav ham ekiladi. Standart nav deb, ekining muayyan sharoitda (zona-mintaqada) rayonlashtirilgan va eng ko’p tarqalgan naviga aytiladi. Seleksiya ishida standartni ko’p marta qaytariqda ekish va juft qilib ekish usullari qo’llanadi. Ko’p marta qaytariqli qilib ekishda, har bir qaytariqda standart bir marta joylashtiriladi. Bu usulning tartibli (muntazam), sistematik va tasodifiy (rendomizasiya) xillari mavjud. Paykalchalarni tartibli joylashtirish amalda ketma-ket bir yarusda va shaxmatli tartibda (2-4 yarus) bo’ladi. Imkoniyati boricha paykalcha va qaytariqlarni bir yarusli qilib joylashtirish lozim (4 rasm).
|
I II III IV
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
9
|
st
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
9
|
st
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
9
|
st
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
9
|
st
| |
Himoya zonasi
|
Dostları ilə paylaş: |
