Mavzu: Konstruksiyalash haqida umumiy ma’lumot va mashina yaratish tartibi

Markazdan qochuvchi nasos shu prosessning fizikaviy mohiyati bilan tanishaylik. SHu g’ildiragida suyuqlik kanallarida suyuqlik zarralari murakkab harakat; kurakchalarni bo’yni tomon ilgarilanma va g’ildirak bilan aylanma harakat qiladi.

• 
  Markazdan qochuvchi nasos shu prosessning fizikaviy mohiyati bilan tanishaylik. SHu g’ildiragida suyuqlik kanallarida suyuqlik zarralari murakkab harakat; kurakchalarni bo’yni tomon ilgarilanma va g’ildirak bilan aylanma harakat qiladi.
  

• 
  1-val, 2-ish g’ildiragi, 3-kuraklar, 4-ish bo’slig’i, 5-korpus, 6-diffuzor
  

Markazdan qochma nasosning ish g’ildiragi shunday joylashtiriladiki, suyuqlik uning atrofidagi bo’shliq orqali o’tib, so’ngra o’qdan radius bo’yicha uzoqlashadi.

• 
  Markazdan qochma nasosning ish g’ildiragi shunday joylashtiriladiki, suyuqlik uning atrofidagi bo’shliq orqali o’tib, so’ngra o’qdan radius bo’yicha uzoqlashadi.
  
• 
  Bu erda markazdan qochma kuch ta’sirida hosil bo’lgan bosim suyuqlikni xaydash trubasiga siqib chiqaradi. Nasosdagi so’rilish qabul qiluvchi idishdiga suyuqlik satxiga ta’sir qiluvchi bosim bilan so’rish trubasidagi siyraklinish bosim orasidagi farq hisobiga amalga oshadi. Bundan bosim farqi so’rish balandligini, so’rish trubasidagi qarshiliklarni engishga va suyuqlikka tezlik berishga sarf bo’ladi.
  
• 
  So’rish tezligi cso’r=(0,85÷0,70)S1; c1-kirish tezligi.
  

Suyuqlikning nasosga so’riladigan yo’lining eg yaxshi shakli o’q yo’nalishidagi konus ko’rinishida bo’ladi.

• 
  Suyuqlikning nasosga so’riladigan yo’lining eg yaxshi shakli o’q yo’nalishidagi konus ko’rinishida bo’ladi.
  
• 
  Suyuqlikning nasosdan chiqish konat-spiral kamera tuzilishi sodda bo’lgani uchun yo’naltiruvchi apparatga qaraganda qarshiligi kam bo’ladi, ya’ni f.i.k. katta bo’ladi. Odatda spiral kamerada tezlik quyidagi formula bilan hisoblanadi.
  
• 
  Rc-tez yurarlik koifisenti 0,45÷0,2 gacha o’zgaradi.
  
• 
  Yo’naltiruvchi apparat ish g’ildiragidan chiqqan suyuqlikning radius bo’yicha kengayib borishi davomida suyuqlik kesishini aylana bo’yicha ham ortib borishga majbur qiladi. Natijada apparatdan o’tish davomida tezlik kamayib boradi.
  
• 
  Markazdan qochma nasos ishining asosiy ko’rsatkichlari, unumdorlik, bosim, quvvat va f.i.k. dan iborat.
  

Quyidagi ma’lumotlar bo`yicha nasos ishchi g`ildiragini hisoblang Q= 50 l/sek, suv temperaturasi 20⁰ C, kirishdagi bosim 10 atm.

Nasosning aylanishlar sonini n= 1430 ayl/min. qabul qilamiz
Nasosning tezlik koeffitsientini topamiz:
(3.84)
Nasosning hajmiy FIK aniqlaymiz
(3.85)
Keltirish kanali diametrini aniqlaymiz:
(3.86)
Gidravlik FIK ini topamiz:
(3.87)
Mexanik FIK deb qabul qilamiz.
Nasosning to`liq FIKi quyidagiga teng:

Nasos validagi quvvat quyidagiga teng:
(3.88)
Burovchi moment:
(3.89)
Nasos vali diametrini aniqlaymiz:
(3.90)
G`ildirak stupitsasi diametrini qabul qilamiz
d<sub>ST</sub>= 2d<sub>V</sub>= 60mm.
Kirishdagi ish parraklarining diametri:
(3.91)
Stupitsa uzunligi konstruksiya bo`yicha:

Ish g`ildiragi kanallariga kirishdagi aylanish tezligi
(3.45)
Ish g`ildiragiga kirish tezligini aniqlaymiz:
(3.92)
Kirish parallelogramidan s₁=s_1r=s₀, ekanligini faraz qilib quyidagini olamiz:
(3.93)
I= 4⁰ qabul qilib kirishdagi parraklar burchagini aniqlaymiz:

Kirish kesimidagi parraklar orasidagi chiqarish koeffitsienti bo`lganda kirishdagi parraklar kengligini aniqlaymiz:
(3.94)
deb qabul qilamiz va (3.93) formula bo`yicha chiqishdagi aylanish tezligini aniqlaymiz:
(3.95)
D₂ ni aniqlaymiz :
(3.96)
Chiqarish va kiritish dimetrlari nisbati:
(3.97)
Normal tezlikda ishlaydigan nasoslar chegarasida turibdi,
(3.98)
parraklar sonini aniqlaymiz