Mavzu: ommaviy madaniyat va axborot xuruji

shakllari 
Ayni paytda axborotning aksariyat qismi internet orqali dunyoga 
tarqalmoqda. Internetdagi axborotning hajmi juda katta bo`lib, turli xilligi 
tufayli yoshlarning ongiga salbiy ta’siri ham ko`rsatmoqda. YA’ni 
informatsion jarayon ijobiy bo`lishdan tashqari o`zining salbiy tomonlari 
bilan o`ziga xos ma’noda fojeadir. Taraqqiyot jarayonida har bir axborot 
kuchli strategik maqsadda amalga oshiriladi. Bugungi kunda ayrim 
kishilar reallik va noreallikni ajrata olmaydi.
―Informatsion (lot. bayon etish) atamasi XX asrning 80-yillarida 
yuzaga 
kela 
boshladi. 
YAngi 
kompyuter 
va 
kommunikativ 
texnologiyalarning rivoji dunyoni global tarmoq bilan qurshab olib, 
imkoniyatning barcha informatsion makoniga ta’sir etish imkoniyatini 
qo`lga kiritdi.
Barcha ommaviy axborot vositalari kanallaridan foydalangan xolda 
dunyoning istalgan burchagidagi inson huquqlarini buzilishi yoritib berildi 
va ayrim davlatlar o`zlarining uzoq muddatga mo`ljallangan siyosiy 
fikrlarini dunyoviy, jamoaviy fikrlarida shakllantirdilar.
XX va XXI asr chegarasida jahonda yuz bergan bir qator ijtimoiy-
mafkuraviy holatlar, globallashuv va integratsiya jarayonlari dunyoni bir 
tomondan ko`p qutbga ajratgan bo`lsa, ikkinchi tomondan esa, bir-biriga 
uzviy bog`lab qo`ydi. Globallashuv bilan bog`liq jarayonlar dunyo 
taraqqiyoti va mamlakatlar iqtisodiyoti, siyosati va ma’naviy hayotiga 
o`tkazayotgan 
ta’siri 
barqarorlik 
va 
xavfsizlik 
masalalarini 
dolzarblashtirmoqda.
Global tizim - bu shunchaki bir oddiy muhit emas, uning sharoitida 
turli jamiyatlar ijtimoiy, siyosiy va iqtisodiy aloqalar davlatlar 
chegaralarini kesib o`tmoqda hamda u erda yashovchi odamlar taqdiriga 
ta’sir ko`rsatib, o`z hukmini o`tkazmoqda.
Internet orqali tarqalayotgan axborot bugungi kunni global 
muammolaridan biri hisoblanadi. Globallashuv davrida axborotga bo`lgan 
talab yuqoriligi bois, inson o`ziga kerakli bo`lgan turli xil ma’lumotlarni 
oladi. Ayni paytda taraqqiyot jarayonida Internetda tarqatilayotgan 
axborotning xolis yoki haqqoniyligiga ishonish dolzarb masaladir. Misol 
uchun, Internetdagi ayrim xabarlar buzg`unchilik harakatlarini sodir 
etishga undaydi. Hozirgi vaqtda bunday axborot tarqatish usullaridan turli 
ekstremistik guruhlar, buzg`unchi tashkilotlar foydalanib kelayotgani 
butun dunyoni tashvishga solmoqda.

---

Taraqqiyot jarayonida telefon orqali kompyuterga ulanib dunyoning 
xohlagan burchagidagi insonlar bilan muloqotda bo`lish va o`ziga kerakli 
axborotni olishi mumkin. Axborot inson hayotiga turli yo`nalishlar orqali 
ta’sir o`tkazadi. Axborot asrida ―mavhumlashuv yuz bermoqda ya’ni 
axborot -qudratli vositaga aylanib butun dunyoni tashvishlantiradigan 
muammolarni kelib chiqishiga turtki bo`lmoqda.
Ochiq 
axborot 
kommunikatsiya 
tizimida 
insonning 
axborot 
tahdidlarini baholash va xavfsizlikni ta’minlash imkoniyatlari. SHaxs turli 
mafkuraviy tahdidlardan qanday yo`llar bilan saqlanishi mumkin? Ushbu 
masalaga oydinlik kiritish uchun avvalo egotsentrizm kabi tushunchalarga 
izoh berish darkor. Egotsentrizm so`zi (lotincha “ego” — men va