12
Z
X
C
V
E
K
S
P
R
E
S
S
I
V
K
M
R
S
T
D
M
A
K
R
O
L
I
N
G
V
I
S
T
I
K
A
T
I
D
I
F
F
E
R
E
N
S
A
T
S
I
Y
A
V
Z
I
K
A
K
K
U
M
U
L
Y
A
T
I
V
B
N
M
K
J
K
A
I
N
T
R
A
L
I
N
G
V
I
S
T
I
K
A
F
A
R
6. Mavzuga doir testlar.
1. R.O. Yakobsan ta’limotiga ko’ra tilning qanday funksiyalari mavjud?
a) kommunikativ, ekspressiv, akkumulyativ;
b) emotiv, fatik, metalisoniy, estetik;
c) kommunikativ, estetik, gnoseologik;
d) akkumulyativ, emotiv, metalisoniy.
2. Tilning kishilik jamiyatida asrlar davomida to’plangan tajriba va bilimlarni kelajak
avlodga yetkazish uchun xizmat qiluvchi vazifasi qanday nomlanadi?
a) akkumulyativ;
b) metalisoniy;
c) ekspressiv;
d) fatik.
3. Ekstraligvistika nimani o’rganadi?
a) sotsiolingvistika va mentalingvistikani o’zida
birlashtirib,
tilni ijtimoiy hodisa
sifatida o’rganuvchi fan;
b) tilning ichki tizimini, uning birlik va kategoriyalarini o’rganuvchi fan;
c) qarindosh tillar o’rtasidagi o’xshash va farqli jihatlarni o’rganuvchi fan;
d) til va nutq munosabatlarini o’rganuvchi fan.
4. Differensiatsiya nima?
a) turli shevalarning umumiy qoidalarga bo’ysungan holda ma’lum
adabiy tilga
birlashishi;
b) tilning ichki tizimidagi o’zgarishlarning adabiy tilga ta’siri;
c) shevalarning soni ko’payishi va ular asosida yangi tillarning vujudga kelishi;
d) tilning lug’at sathidagi o’zgarishlarni milliy tilga ta’siri.
5. Turli tillar sistemalarini tasniflash uchun me’zon vazifasini o’tovchi sistema qanday
nomlanadi?
a) sun’iy til;
b) milliy til;
c) adabiy til;
d) etalon til.
13
6. “Narsa nomi bilan narsa o’rtasida bog’lanish bor” degan fikr tarafdorlari kimlar?
a) anomalistlar;
b) anologistlar;
c) stoiklar;
d) bilingvistlar.
7. Til qanday hodisa?
a) til-biologik hodisa;
b) til- ruhiy hodisa;
c) til- tabiiy hodisa;
d) til- ijtimoiy hodisa.
8. Makrolingvistika nimani o’rganadi?
a) tilning ichki, fonetik, leksik, grammatik tuzilishini;
b) tilning paydo bo’lishi va uning taraqqiyot qonunlarini;
c) tilni aloqa vositasi sifatida o’rganadi;
d) qarindosh tillar o’rtasidagi o’xshash va farqli jihatlarni o’rganadi.
9. Tilning qaysi bir vazifasi lingvistik adabiyotlarda
gnoseologik vazifa deb ham
ataladi?
a) ekspressiv;
b) emotiv;
c) akkumulyativ;
d) kommunikativ.
10. O’rganish sohasi nuqtai nazaridan tilshunoslik qanday guruhlarga bo’linadi?
a) makrolingvistika va mikrolingvistika;
b) sotsiolingvistika va mentalingvistika;
c) ekstralingvistika va intralingvistika;
d) kommunikativ lingvistika va komparativistika.
11. “Narsa nomi bilan narsa o’rtasida bog’lanish yo’q” degan fikr tarafdorlari kimlar?
a) anomalistlar;
b) anologistlar;
c) stoiklar;
d) arxaistlar.
12. Turli shevalarning umumiy qoidalarga bo’ysungan holda ma’lum adabiy tilga
birlashishi fanda qanday termin bilan nomlanadi?
a) differensiatsiya;
b) interferensiya;
c) diglossiya;
d) integratsiya.
14
13. Muayyan maqsadni ko’zlab yaratilgan va tabiiy tillarning o’rinbosari
sifatida
qo’llaniladigan tillar fanda qanday nomlanadi?
a) metatil tillar;
b) etalon tillar;
c) sun’iy tillar;
d) xalqaro tillar.
14. Sun’iy tillar keltirilgan javobni aniqlang!
a) volapyuk, esperanto, ido, interlingva;
b) qadimgi grek, yahudiy, lotin;
c) volapyuk, navi, sanskrit;
d) esperanto, qadimgi grek, ido, navi.
15. Substrat hodisasi deganda nimani tushunasiz?
a) kelgindilar tili mahalliy tilga ta’siri, lekin uni siqib chiqara olmaydi;
b) tillarning chatishishi natijasida mag’lub tilning g’olib tilda qoldirgan izlari;
c) o’zga tillardan qabul qilingan so’zlarning milliy tilga ta’siri;
d) o’zaro ta’sir, aloqa natijasi sifatida bir til unsurlarining boshqa tilga qabul qilinishi.
16.Tilning xabar, sezgi,
his-hayajon, xohish-istak ifodalash
va ularni tinglovchilarga
yetkazish vazifasi qanday nomlanadi?
Dostları ilə paylaş: