MƏDƏNİYYƏt və turizm naziRLİYİ F. KÖÇƏRLİ adına respublika uşAQ

Əsərləri: ―Sehrkar səslər, əfsanəvi rənglər‖ (1984), ―Sular qovuĢan yerdə‖ (1985), ―Hər 
Ģeydən  uca‖,  ―Düzlərin  ağ  iĢığı‖  (1988),  ―Evimiz  yuxuma  girir‖  (1991),  ―Salamat 
görməyimə  Ģadam‖  (1998),  ―Sənsiz  keçən  illər‖(2000),  ―Bəylər  bəy‖  (2004),  ―Həyat 
sevən  insan‖  (2004),  ―ġəhərlər,  evlər,  naxıĢlar‖  (2005),  ‖YaĢ  həddinə  görə‖  (2006), 
―Piyadaların döyüĢü‖ (2010),  ―Tikintisi yarımçıq qalmıĢ evlər‖ (2014) və s. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

89 
 
22.Şair Əli Kərimin anadan olmasının 85 illiyi (22.03.1931-30.06.1969) 
“Əli Kərimin ömrü, öz şair sözü kimi, poeziyada atributa çevrilmişdi. Bu gün onun 
üslubunu, deyim tərzini, söz-obrazlarını davam etdirən şairlər var. Əli Kərim mövzu 
məhdudluğu bilməyib, mövzu əlvanlığı, həm də seçilmiş mövzunu orijinal işləmə tərzi 
onun yaradıcılığını səciyyələndirən cəhətləndəndir.”  
                                                                                                                          Professor Tofiq Hacıyev 
Əli  Kərim —  şair,  tərcüməçi,  1954-cü  ildən  Azərbaycan 
Yazıçılar  Birliyinin  üzvü.  Əli Kərim (Əli PaĢa oğlu Kərimov) 
1931-ci  il  mart  ayının  22-də  Azərbaycanın  Göyçay  Ģəhərində 
anadan  olmuĢdur.  Əli  Kərim  1948-ci  ildə  Azərbaycan  Dövlət 
Universitetinin  filologiya  fakültəsinə  daxil  olur,  burada  ehtiyacı 
olduğu  yataqxana olmadığından  Teatr  Ġnstitutunun  teatrĢünaslıq 
fakültəsinə  keçir,  III  kursdan  Moskvada,  M.Qorki  adına  Dünya 
Ədəbiyyatı  Ġnstitutunda  təhsilini  davam  etdirir  və  1955-ci  ildə 
oranı  fərqlənmə  diplomu  ilə  bitirir.  Bakıya  qayıtdıqdan  sonra 
―Azərbaycan‖  jurnalı  redaksiyasında  iĢləmiĢdir. Ġlk  nəĢr  olunan  əsəri  1948-ci  ildə 
―Azərbaycan  pioneri‖  qəzetində  çıxmıĢ  ―Təzə  müəllim‖  Ģeiri  olmuĢdur.  1957-ci  ildə 
Moskvada  keçirilən  tələbələrin  VI  Ümumdünya  Festivalında  ―Ġlk  simfoniya‖  poeması 
mükafata  layiq  görülmüĢdür.  Ġlk  kitabı  1958-ci  ildə  Azərbaycan  ədəbiyyatı  dekadası 
münasibəti  ilə  Moskvada  rusca  çıxan  ―Два  влюбленных‖  (―Ġki  sevgili‖)  kitabı 
olmuĢdur.  Ona  həsr  edilmiĢ  Feyzi  Mustafayevin  ―Dinmə,  ey  kədər‖  (1986),  Elza 
Kərimin  ―Nə  xoĢbəxt  imiĢəm‖,  Altay  Məmmədovun  ―Tanıdığım  Əli  Kərim‖  xatirələr 
kitabları çapdan çıxmıĢdır. ġairin bədii yaradıcılığının tədqiqinə həsr edilmiĢ CavanĢir 
Yusiflinin ―Azərbaycan poeziyasında Əli Kərim mərhələsi‖ (2005), ―Əli Kərim üslubu, 
yaxud fərdi yaradıcılıqdan ədəbiyyat tarixinə baxıĢ‖ (2010), Sona Xəyalın ―Əli Kərim‖ 
(2011)  və  b.  monoqrafiya  və  məqalələrin  adlarını  çəkmək  olar.  ġairin  əsərlərindən  bir 
çoxu ölümündən sonra iĢıq üzü görmüĢdür. Əli Kərim 1969-cu ilin 30 iyununda Bakıda 
vəfat etmiĢ, Göyçayda dəfn edilmiĢdir. Dəfn edildiyi yerdə Əli Kərim parkı salınmıĢdır. 
Sumqayıt Ģəhərində Əli Kərim poeziya klubu fəaliyyət göstərir. Əli Kərim ədəbiyyata 
özünə  məxsus  üslubu  ilə  gəlmiĢ,  ilk  Ģeirlərindən  parlaq  istedadı  ilə  Ģeirsevərlərin 
diqqətini  cəlb  etmiĢ,  özündən  sonra  gələn  bir  sıra  Ģairlərə  güclü  təsir  etmiĢ 
sənətkarlardandır.  
Əsərləri: ‖Ġki sevgili‖ (1960), ―HəmiĢə səfərdə‖ (1963), ―Qızıl qanad‖ 1965, ―Qaytar 
ana borcunu‖ (1970), ‖UĢaqlar və ulduzlar‖ (1971), ―Səfərdən sonra‖ (1972), ‖Tənbəl 
ayı balası‖ (1973), ―SeçilmiĢ əsərləri‖ (iki cilddə), ―Pillələr‖ (roman) (1978), ―Qız və 
kəpənək‖ (1979), ―Qayıt‖ (1983), ―Mavi nəğmənin sahilində‖ (1991) və s. 
 
 
 
 
     

90 
 
23.Yazıçı Seyran Səxavətin anadan olmasının 70 illiyi (23.03.1946) 
 
"İndiyədək yazdıqlarımın hamısını bütövlükdə bir əsər hesab edirəm..." 
 
                                                                                                                             Seyran Səxavət 
 
Xanlarov Seyran Əsgər oğlu (Seyran Səxavət) — şair, 
nasir, tərcüməçi, 1980-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar 
Birliyinin üzvü  
 
 
 
Seyran  Səxavət  1946-cı  il  martın  23-də   Füzuli     rayonunun   Yağlıvənd   kəndində  
anadan  olmuĢdur. Həmin kənddə orta məktəbi bitirdikdən sonra Natəvan adına Füzuli 
Ģəhər  məktəbində  direktorun  köməkçisi  vəzifəsində  iĢləmiĢdir  (1962-1964).  Sonra 
ADU-nun  ĢərqĢünaslıq  fakültəsində  təhsil  almıĢdır  (1964-1970).  Sovet  Ordusu 
sıralarında əsgəri xidmət zamanı SSRĠ Müdafiə Nazirliyində tərcüməçi olmuĢdur (1970-
1972).  "Ədəbiyyat  və  incəsənət"  qəzeti  redaksiyasında  xüsusi  müxbir,  ədəbi  iĢçi  kimi 
çalıĢmıĢ,  sonra  iki  il  Ġranda  tərcüməçi  iĢləmiĢdir  (1974-1976).  Yenidən  Bakıda 
―Ədəbiyyat  və  incəsənət‖  qəzeti  redaksiyasında  ədəbi  iĢçi  kimi  fəaliyyət  göstərmiĢdir 
(1976-1981).  Sonra  ―Ulduz‖  jurnalı  redaksiyasında  nəsr  Ģöbəsinin  müdiri  iĢləmiĢdir 
(1981-1991). Bədii yaradıcılığa 1962-ci ildən dövri mətbuatda çap etdirdiyi Ģeir, hekayə 
və  publisist  yazıları  ilə  baĢlamıĢdır.  Həmin  vaxtdan  mərkəzi  və  respublika  mətbuatı 
səhifələrində müntəzəm çıxıĢ edir. Əsərləri keçmiĢ SSRĠ xalqlarının dillərinə və bir sıra 
xarici  dillərə  tərcümə  olunmuĢdur.  ―Qızıl  teĢt‖  pyesi  Azərbaycan  Akademik  Dram 
teatrında  (1988),  ―Büst‖  pyesi  Lənkəranda  (1989),  ―Qapıların  o  üzündə  qalan  dünya‖ 
pyesi  Füzulidə  (1990)  Dövlət  dram  teatrında  tamaĢaya  qoyulmuĢdur.  ―Nekroloq‖ 
romanı Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin 2002-ci ilin Y.Səmədoğlu adına ―Ġlin ən yaxĢı 
romanı‖ mükafatına layiq görülmüĢdür. 
Əsərləri: ―Adalar (Ģeirlər)‖ (1970), ―Mənim planetim (Ģeirlər)‖ (1977), ―Hamı elə 
bilirdi ki..‖ (hekayələr və povest) (1982), ―DaĢ evlər (roman)‖ (1985), ―Dar köynək‖ 
(1987),  ―Qızıl teĢt‖ (povestlər, hekayələr) (1999), ―Nekroloq‖ (roman) (2003), ―Polad 
toxumu‖ (roman) (2003),‖Yüz ilin kiĢisi‖ (povestlər və hekayələr) 
Tərcümələri: A.Ebnoidze. Ġki ay kənddə və ya imeretisayağı evlənmə (roman). Bakı: 
Gənclik, 1986, 264 səh. 
 
 
 
 

91 
 
Xarici ədəbiyyat 
5.Norveç yazıçısı Klaus Hageryupun anadan olmasının 70 illiyi (05.03.1946)   
 
 
Norveç  uĢaq  yazıçısı  Klaus  Hageryup  5  mart  1946-cı  ildə  Osloda  anadan  olmuĢdur. 
Gələcək yazıçının atası müəllim idi, eyni zamanda uĢaqlar üçün bir neçə kitab yazmıĢdı. 
Anası  isə  Ģeirlər  yazırdı.  Bir  neçə  sənəti,  aktyorluq,  teatrda  rejissorluq  kimi  sənətləri 
sınaqdan keçirən Klaus Hageryup sonda yazıçı olur. Onun  əsərləri yumorla zəngindir, 
amma eyni zamanda çox ciddidir.  
 K.Hageryup ―Markus və Diana‖, ―Markus və qızlar‖, ―Markus və Siqmund‖ və s. 
əsərlərin müəllifidir. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

92 
 
İncəsənət 
8. Xalq artisti Ağadadaş Qurbanovun anadan olmasının 105 illiyi  
 (08. 03.1911-25.06.1965) 
“Ağadadaş  Qurbanov  sənətdə  öz  sözünü  demiş,  teatr  məktəbi  üçün  örnək  sayılan 
sənətkarlardan olub və özündən sonra silinməz izlər qoyub.” 
                                                                                                                Xalq artisti Azərpaşa Nemətov 
 
Ağadadaş  Gülməmməd  oğlu  Qurbanov —  Azərbaycan 
teatr  və  kino  aktyoru.  17  iyun 1943-cü  ildə  Azərbaycan 
Respublikasının əməkdar, 27 fevral 1954-cü ildə xalq artisti 
fəxri adlarına layiq görülmüşdür. 
 
Azərbaycan  Dövlət  Gənc  TamaĢaçılar  Teatrının  banilərindən 
biri, həm faciə, həm dram, həm də komediya janrlı tamaĢaların 
ifaçısı  AğadadaĢ  Gülməmməd  oğlu  Qurbanov 8  mart 1911-ci 
ildə Bakıda doğulub. AğadadaĢ 
Qurbanov  1952-ci  ilədək 
teatrda iĢləmiĢdi. Aktyor Gənc TamaĢaçılar Teatrında böyüklər 
üçün nəzərdə tutulan Cəfər Cabbarlının "Aydın" (Aydın), Mirzə 
Fətəli  Axundzadənin  "Molla  Ġbrahimxəlil  kimyagər"  (Molla  Ġbrahimxəlil),  Nəcəf  bəy 
Vəzirovun  "Hacı  Qəmbər"  (Hacı  Qəmbər), Fridrix  ġillerin "Qaçaqlar"  (Karl  Moor), 
Nikolay  Qoqolun  "MüfəttiĢ"  (Xlestakov),  Rabindranat  Taqorun  "QaneĢin  yolu" 
hekayəsi əsasında "Əfilər" (QaneĢ) pyeslərinin tamaĢalarında iĢtirak etmiĢdi. AğadadaĢ 
Qurbanov 1952-ci  ildən  ömrünün  sonunadək  Milli  Dram  Teatrında  iĢləmiĢdi.  O,  bu 
teatrda Mirzə Səməndər, Əbu Übeyd, Ötgün ("Almaz", "Od gəlini" və "DönüĢ", Cəfər 
Cabbarlı), ġeyx Mərvan və ġeyx Sənan, SəyavuĢ ("ġeyx Sənan" və "SəyavuĢ", Hüseyn 
Cavid), Kamillo ("QıĢ nağılı", Vilyam ġekspir), Ġbrahim xan və Vaqif ("Vaqif", Səməd 
Vurğun), ġults ("Uzaq sahillərdə", Ġmran Qasımov və Həsən Seyidbəyli), Ġvanov ("Göz 
həkimi", Ġslam  Səfərli),  Dəmirçi  Musa  ("Toy", Sabit  Rəhman),  Yəhudi  ("Mariya 
Tüdor", Viktor Hüqo), Kamal ("Məhəbbətin hökmü", Cabbar Məcnunbəyov), Hacı Qara 
("Hacı  Qara",  Mirzə  Fətəli  Axundzadə),  Tağı  Hüseyn  ("Köç",  Cavad  Fəhmi  BaĢqut), 
Allan  ("Ailə  namusu",  Hüseyn  Muxtarov)  kimi  parlaq  və  yaddaqalan  rollarda  çıxıĢ 
etmiĢdi.  "Səbuhi",  "Koroğlu",  "Bir  qalanın  sirri",  "Kölgələr  sürünür"  filmlərinə 
çəkilmiĢdi.  "ArĢın  mal  alan"  filmində  Soltan  bəy  roluna  çəkilən  aktyor  kinolentinin 
tamamlandığı  ərəfədə  Salyanda  qastrolda  idi.  Mehmanxananın  eyvanına  çıxanda 
qəfildən  eyvan  uçub  və  sənətkar 25  iyun 1965-ci  ildə  faciəli  Ģəkildə  həlak  olmuĢdu. 
Bakıda Fəxri xiyabanda dəfn olunmuĢdu. 
Filmoqrafiya:  Səbuhi  (film,  1941),  ġamdan  bəy  (film,  1956),Qızmar  günəĢ  altında 
(film,  1957),  Bir  qalanın  sirri  (film,  1959),  Koroğlu  (film,  1960),  Bizim  küçə  (film, 
1961),  Telefonçu  qız  (film,  1962),  ZəncirlənmiĢ  adam  (film,  1964),  ArĢın  mal  alan 
(film, 1965),Yun  Ģal (film, 1965) və s.  
 

93 
 
16.Bəstəkar Zakir Bağırovun anadan olmasının 100 illiyi (1916-1996) 
 
 
Bağırov Zakir Cavad oğlu —Azərbaycan Bəstəkarlar 
Ittifaqının üzvü (1950), Azərbaycan Musiqi Fondunun 
Idarə Heyətinin sədri,  Azərbaycanın əməkdar incəsənət 
xadimi (1961) 
―Şərəf nişanı‖ ordeni ilə təltif edilmişdir. 
 
 
 
Zakir Cavad oğlu Bağırov 1916-cı il martın 16-da ġuĢa Ģəhərində anadan olmuĢdur. Ilk 
musiqi  təhsilini  1932-ci  ildə  Azərbaycan  Dövlət  Konservatoriyasının  nəzdindəki  fəhlə 
fakültəsində alan Zakir Bağırov 1935-ci ildə isə təhsilini davam etdirmək üçün Moskva 
Dövlət  Konservatoriyası  nəzdində  musiqi  texnikumuna  göndərilmiĢ  və    1949-cu  ildə 
həmin  konservatoriyanı müvəffəqiyyətlə bitirmiĢdir. Zakir Bağırov musiqi xəzinəmizi 
zənginləĢdirən  bir  çox  sanballı  əsərlər  yazmıĢdır.  Onun  yaradıcılığına  üç  opera,  o 
cümlədən  ―Aygün‖,  ―Qoca  Xattabıç‖,  iki  musiqili  komediya  –  ―Qaynana‖, 
―Kəndimizin səsi‖, bir uĢaq baleti, fortepiano ilə simfonik orkestr üçün, tar ilə simfonik 
orkestr üçün, kamança ilə simfonik orkestr üçün konsertlər, xalq çalğı alətləri orkestri 
üçün  süitalar,  kamera-instrumental  əsərlər,  mahnı  və  romanslar,  bədii  və  sənədli 
filmlərə,  dram  tamaĢalarına  yazılmıĢ  musiqi  xüsusi  yer  tutur.  Zakir  Bağırovun  musiqi 
folklorumuzun toplanması və nota salınması sahəsində fəaliyyəti də çox önəmlidir. O, 
1935-ci  ildə  ilk  dəfə  olaraq  görkəmli  bəstəkarımız  Tofiq  Quliyevlə  birlikdə  tarzən 
Mansur  Mansurovun  ifasında  ―Rast‖,  ―Dügah‖  və  ―Segah-zabul‖  muğamlarını  nota 
yazmıĢ  və  çap  etdirmiĢdir.    Görkəmli  bəstəkarın  yaradıcılığında  opera  janrı  da  xüsusi 
yer  tutub.  Onun  1972-ci  ildə  Səməd  Vurğunun  eyni  adlı  əsəri  əsasında  yaratdığı 
―Aygün‖  operası  musiqi  mədəniyyətimizin  gözəl  nümunələrindən  sayılır.    Zakir 
Bağırov  bir  çox  teatr  tamaĢalarına  və  kinofilmə  musiqi  yazmıĢdır. 
―Ağ  qızıl  ustaları‖, 
―Aygün‖,  ―Bərəkətli  torpaq‖,  ―Nizami‖,  ―Sədaqət  yolu  ilə‖,  ―Təbiətin  dostları‖,  ―Quba 
bağlarında‖,  ―Bizim  Azərbaycan‖  kimi  bədii  və  sənədli  filmlərin  musiqisi  məhz  Zakir 
Bağırova  məxsusdur. 
―Azərbaycan  xalq  rəqsləri‖  məcmuəsinin  müəlliflərindən  biridir. 
Bəstəkar  Zakir  Bağırov  həmçinin  fəal  ictimai  xadim  idi.  Ömrünün  ahıl  çağında  Zakir 
Bağırov ġuĢa həsrətilə dünyasını dəyiĢdi.  
 
 
 

94 
 
17.Aktyor, rejissor Hüseyn Ərəblinskinin anadan olmasının 135 illiyi (1881-1919) 
Hüseyn Ərəblinski bütün həyatının mənasını sənət məbədinə xidmət eləməkdə 
görürdü .O, söyləyirdi ki,  "Səhnə müqəddəsdir, ona layiq olmaq üçün aktyor ciddi 
bir əxlaq sahibi olmalıdır.” 
 Hüseyn Ərəblinskinin Azərbaycan teatrına göstərdiyi ən böyük xidmətlərdən biri də 
odur ki,  o, dünya klassiklərini, eləcə də, rus dramaturqlarının bir sıra əsərlərini ilk 
dəfə olaraq, Azərbaycan səhnəsinə gətirmişdi. 
Hüseyn  Məmməd  oğlu  Xələfov 1881-ci  ildə Bakı Ģəhərində 
yoxsul  bir  ailədə  dünyaya  göz  açıb.  "Üçüncü  Rus-Tatar" 
məktəbinə daxil olan Hüseyn burada eyni zamanda rusca oxuyub-
yazmağı  öyrənir.  Məktəb  illərində  ədəbiyyata  xüsusi  marağı  ilə 
seçilən  gələcək  sənətkar  məhz  o  illərdə  teatrla  tanıĢ  olur.  Bu, 
professional  teatrdan  uzaq  olan  dərviĢ  oyunları,  səyyar  sirk 
tamaĢaları  idi.  Hüseyn  Ərəblinskinin  teatr  fəaliyyəti 1903-1904-
cü illərdə yaradılan Müsəlman artistləri cəmiyyəti ilə sıx bağlıdır. 
Onun səhnədə ilk uğuru da məhz bu dövrə təsadüf edir. Bu haqda 
danıĢarkən,  Hüseynin  Otello  rolunu  diqqətdən  kənarda  qoymaq 
olmaz. O, ilk dəfə Otello rolunu 1910-cu ildə oynayıb. Xatırladaq 
ki, Hüseyn Otellonu 1910-cu ildə oynasa da, bu rol üzərində düz 
üç il çalıĢıb. Aktyorun bu rolun əvəzsiz ifaçı olması barədə bir sıra mənbələrdə məlumat 
verilib.  O  cümlədən,  rus  rejissoru  Levini  Ərəblinskinin  Otellosu  barədə  bu  fikirdə 
olmuĢdur: "Mən bir çox tragik artistlər görmüĢəm. Lakin sizdəki istedad və məharətin 
misli və bərabərini görməmiĢəm. Hərgah siz bu rolu rus səhnəsində ifa etsəydiniz, mən 
rejissorluğumu  buraxıb,  sizinlə  birlikdə  bütün Rusiyanı  və  hətta Avropanı  gəzərdim. 
"Hüseyn  Ərəblinskinin  ən  uğurlu  iĢləri  sırasında  olan  rolları  aĢağıdakılardır. 
Haqverdiyevin  ―Ağa  Məhəmməd  ġah  Qacar‖ında  Qacar,  Lanskoyun  ―Qəzavət‖ində 
Əhməd 
bəy 
ġamxal, 
Qoqolun 
―MüəffətiĢ‖ində 
Xlestakov, Nəcəf 
bəy 
Vəzirovun ―Müsibəti-Fəxrəddin‖  əsərində  Fəxrəddin, Mirzə  Fətəli  Axundovun ―Hacı 
Qara‖  əsərində  Heydər  bəy,  ġillerin  ―Qaçaqlar‖ında  Frans,  ġekspirin  ―Otello‖sunda 
Otello.Tarixi  faktlardan  məlum  olur  ki,  Hüseyn 1916-cı  ildə Bakıda çəkilən  "Neft  və 
Milyonlar  Səltənətində"  filmində  Lütfəli  bəyi  oynamıĢdır.  Hüseyn  Ərəblinski 1919-cu 
ildə qətlə yetirilib. ―Neft və Milyonlar Səltənətində‖ filmi Ərəblinskinin çəkildiyi ilk və 
son  filmdir.  1969-cu  ildə  Azərbaycan  hökuməti  Hüseyn  Ərəblinskinin  xatirəsini 
əbədiləĢdirmək  haqqında  qərar qəbul  etmiĢdir.  Bu  məqsədlə Sumqayıt  Dövlət  Gənclər 
Dram Teatrına Hüseyn Ərəblinskinin adı verilmiĢdir.  
Filmoqrafiya: Abbas Mirzə ġərifzadə (film), Neft və milyonlar səltənətində (film, 
1916)-Lütfəli,  Azərbaycanın səhnə ustaları (film, 1965), Üzeyir ömrü (film, 1981), 
Hüseyn Ərəblinski (film, 1982) və s.  
 
 

95 
 
19.Xalq artisti Ələkbər Seyfinin anadan olmasının 115 illiyi (1901-1977) 
Ələkbər Seyfi unudulmaz və yaradıcı sənəkar olmaqla yanaşı, həm də bacarıqlı 
rəhbər təşkilatçı kimi də mədəniyyət tariximizdə xüsusi yer tuturdu. 
 
Ələkbər Seyfulla oğlu Seyfi (19 mart 1901 - 1977) — аktyor. 
Ələkbər Seyfulla oğlu Seyfi 19 mart 1901-ci ildə Tiflisdə anadan 
olub.  "Ġttifaq"  məktəbində  təhsıl  alıb.  Səhnəyə  ilk  dəfə  Ģagırd 
vaxtı,  1914-cü  ilin  əvvəllərində  "Dəmirçi  Gavə"  (ġəmsəddin 
Sami) tamaĢasında Bəhram rolunda çıxıb. Bundan sonra məktəb 
tamaĢalarında  kiçik  rollar  oynayıb.  1917-ci  ildə  "Ġbrət"  dram 
dərnəyinə üzv olub. Truppanın yaradıcı heyətinə çox tez isiniĢib. 
Tezliklə  o, bir  çox  pyeslərin  tamaĢalarında  çıxıĢ  edib.  Ələkbər 
Seyfi  1922-ci  ildən  baĢlayaraq  Tiflis  Dövlət  Azərbaycan  Dram 
Teatrında yeddi il iĢləyib. Bir çox rolları oynayıb. 1929-cu ildə Bakı Türk ĠĢçi Teatrına 
dəvət alır. O, daim yaradıcılıq ruhu olan sənətkar idi, dayanmadan öz üzərində çalıĢırdı. 
Avropa  və  Rusiya  klassiklərini  mütaliə  edirdi.  Stanislavski  kimi  böyük  səhnə 
islahatçısının demokratik fikirlərini öyrənir, həmin fikirləri məharətlə öz yaradıcılığında 
tətbiq edirdi. Ələkbər Seyfinin həmiĢə həyata, yaĢamağa böyük inamla baxdığını deyən 
Maarif Teymur onun xarakterinin özünəməxsusluğu haqqında belə danıĢırdı: ―Ələkbər 
Seyfi  həmiĢə  nikbin  idi.  Onun  haqqında  deyilmiĢ  bəzi  böhtanları  da  özünəməxsus 
təmkinlə qarĢılayır, canından artıq sevdiyi səhnəni, aktyorluq sənətini, teatrı həmiĢə uca 
tuturdu‖ Ələkbər Seyfinin həmin dövrün keĢməkeĢli durumu ilə bağlı yazdığı qeydləri 
daxili aləmini, xarakterini çox gözəl açır. 1961-ci ildə Xalq artisti adına layiq görülüb. 
Ələkbər Seyfi 1977-ci ildə vəfat edib. 
Filmoqrafiya: Səhər (film, 1960), Qanun naminə (film, 1968),  Mən ki, gözəl deyildim 
(film, 1968), UĢaqlığın son gecəsi (film, 1968) 
Tərcümələri: "Məkr və məhəbbət" F.ġiller. 
 
 
 
 
 
 
 
 

96 
 
 21.Aktyor Kazım Ziyanın anadan olmasının 110 illiyi (21.03.1896-20.11.1956)  
Səlis səhnə danışığı, aydın və məftunedici diksiyası, yüksək səhnə mədəniyyəti, dərin 
mütaliəsi, geniş dünyagörüşü, müəllimlik məharəti ilə işlədiyi bütün teatrlarda 
kollektivin böyük rəğbətini qazanmış Kazım Ziyanın zəngin yaradıcılığı öz dəyər və 
mənası ilə milli teatr sənətimizin parlaq səhifələrini təşkil edir. Kazım Ziya hələ gənc 
yaşlarından səhnədə Azərbaycan dilinin aydın və dəqiq tələffüzü uğrunda mübarizə 
aparmış, nöqsanlara qarşı barışmaz olmuşdur. 
Kazım Cəfər oğlu Kazımzadə (Ziya) (21 
mart 1896, Ordubad, Yuxarı Əylis kəndi-20 
noyabr 1956, Bakı) — Azərbaycanın görkəmli teatr və kino 
aktyoru. Azərbaycanın xalq artisti (1943),  SSRİ Dövlət 
Mükafatı laureatı (1948), ―Lenin‖ ordeni laureatı 
Kazım  Cəfər  oğlu  Kazımzadə  (Kazım  Ziya)  21  mart  1896-cı 
ildə Azərbaycanın Ordubad rayonundakı Yuxarı Əylis kəndində 
doğulub.  Yeniyetmə  yaĢlarından  ərəb  və  fars  dillərini 
mükəmməl  öyrənib.  Sonralar  rus  və  fransız  dillərini  də 
mənimsəyib. O, 1912-ci ildə ―Ġttihad‖ Ġran gimnaziyasma daxil 
olub.  Bir  il  sonra  Kazım  məktəbdə  ədəbiyyat  dərnəyi  yaradıb.  1914-cü  ildə  Hüseyn 
Ərəblinski  baĢda  olmaqla  teatr  fədailəri  ―Ġttihad‖  məktəbində  Ģagirdlərin  xeyrinə 
Əbdürrəhim  bəy  Haqverdiyevin  ―Bəxtsiz  cavan‖  faciəsinin  tamaĢasını  göstəriblər. 
Bununla  da  Kazım  Ziyanın  taleyinin  sənət  seçimi  qətiləĢir.  Kazım  Ziya  1925-ci  ildə 
Bakı Türk ĠĢçi və Kəndli Teatrının truppasına daxil olub. 1936-cı ildən 1938-ci ilədək 
Tiflisdə  və  Ġrəvandakı  dövlət  teatrlarında  aktyorluq  edib.  1938-ci  ildə  Bakıya  gələrək 
Milli Dram Teatrının formalaĢıb ĢöhrətlənmiĢ truppasına daxil olub. Səhnə səmimiyyəti 
və yüksək intellektuallığı ilə seçilən Kazım Ziya Milli Dram Teatrında oynadığı bir çox 
rollarla tamaĢaçılarının yaddaĢında qalmıĢdır. Görkəmli sənətkar 20 noyabr 1956-cı ildə 
Bakıda vəfat edib və Fəxri xiyabanda dəfn olunub. 
Filmoqrafiya:Qız qalası əfsanəsi (film, 1923), Bismillah (film, 1925)-Molla Rövzəxan, 
Səbuhi (film, 1941), Bir ailə (film, 1943), Sualtı qayıq ―T-9‖ (film, 1943), Fətəli xan 
(film, 1947),  Məhəmməd Füzuli (film, 1958), Onlar belə sevirdilər (2007) və s.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

97 
 
 
31.Xanəndə Cabbar Qaryağdıoğlunun anadan olmasının 155 illiyi  
(31.03.1861-20.04.1944) 
Cabbar Qaryağdıoğlu XIX əsrin II yarısında yetişən və musiqi tariximizdə ən 
görkəmli rol oynayan sənətkarlardan biridir. Xalqın içərisindən çıxmış bu sənətkar 
özünün bütün mənalı həyatını klassik Azərbaycan musiqisinin inkişafına həsr etmiş- 
dir. Ömrünün 60 ilini xalqdan öyrəndiyi və topladığı 500-dən artıq mahnını işləyib 
Azərbaycanın xanəndəlik sənətini yaradan müğənni Zaqafqaziyada ən yaxşı xalq 
ifaçısı şöhrətini qazanmışdır. 
Cabbar İsmayıl oğlu Qaryağdıoğlu (31 mart, 1861 – 20 
aprel, 1944) — xanəndə, bəstəkar, musiqi xadimi. Azərbaycanın 
xalq artisti (1935). ―Şərəf Nişanı‖ Ordeni ilə təltif olunmuşdur.  
Cabbar  Qaryağdıoğlu 1861-ci  ildə ġuĢada ―Seyidli‖  məhəlləsində 
anadan  olmuĢdur.  Cabbar  Qaryağdıoğlunu  Azərbaycan  xalq 
musiqisinin  canlı  tarixi,  ensiklopediyası  adlandırırdılar.  Onun 
oxuduğu  muğam  və  xalq  mahnıları  indi  də Azərbaycanın  musiqi 
xəzinəsinin ən qiymətli incilərindəndir. ġərqin vokal sənəti tarixində, 
geniĢ xalq kütlələri arasında Cabbar Qaryağdıoğlu ilə müqayisə edilə biləcək ikinci bir 
müğənni yoxdur. Onun adı dünya vokal sənətinin bir sıra görkəmli sənətkarlarının adları 
ilə yanaĢı çəkilir. Cabbar Qaryağdıoğlunun səsi güclü dramatik-tenor tipli səs idi. O, bu 
güclü və əzəmətli səsi ilə son dərəcə lirik-minor ruhlu muğam sayılan "Segah"ı olduqca 
həzin və yumĢaq, eyni zamanda, yanıqlı səsləndirməklə adamda elə təsəvvür yaradırdı 
ki, muğamı dramatik tenor yox, lirik tenor oxuyur. O, major muğamları oxumaqda da 
mahir  idi.  Vokal  ustalığı  ilə  nəinki  dinləyicini  heyran  qoyur,  eyni  zamanda  təsiredici 
ifaçılıq  məharəti  ilə  dinləyicini  fikrindən  ayırır,  kədərini,  qəmini  unutdururdu. 
Azərbaycanda opera  sənətinin  meydana  gəlməsində  də  onun  rolu  böyükdür.  Opera 
səhnəmizin  ilk  aktyoru  məhz  Qaryağdıoğlu  olmuĢdur.  Bu  gün Azərbaycanın  musiqi 
tarixində Cabbar Qaryağdıoğlunun adı böyük məhəbbətlə çəkilir. Onun sənətinin sirrləri 
gənc xanəndələrə öyrədilir. Onun ―ġahnaz‖ı, ―Qatar‖ı, ―Heyratı‖sı musiqi xəzinəmizdə 
qorunub saxlanılır.